Page 4 - 24-09-1403-1858 Sazandegi
P. 4
تاز‌ههای ادبیات و هنرکافه سال هفتم شماره 1858 04
شنبه 24آذر 1403
عشق در بحران یاد
بیونگ-چول هان در احتضار اروس به ضرورت بازتعریف عشق در دنیای معاصر میپردازد شیفته ریاضیات و باله
میثم غضنفری ژاک روبو شاعر و نویسندۀ فرانسوی درگذشت
روزنامهنگار ژاک روبو ،شــاعر ،نویسنده و ریاض یدان فرانسوی
که بــه عنوان یک شــخصیت کلیدی ادبیــات معاصر
اســت به غای «تکتجــذااِِبب،امحتشضخارصاًًاربوهسسب(sبroترEکfیoب yبnعoیgدAش eاhز)Tجاثدیریت فرانســوی تثبیت شده بود ،در ۹۲ســالگی درگذشت.
فلسفی و انتشارات گالیمار اعلام کرد ،ژاک روبو صبح پن جشنبه از
شــمار فراوانی از منابع گسترده ...این کتاب به رغم حجم کمش، دنیا رفت .او برندۀ جایزۀ گنکور برای شعر در سال ۲۰۲۱
پربار و ارزنده اســت .همان قدر که در ســتایش از دیگری سر از پا بود و مجموع های غنی و منحصر به فرد از خود به جای
نمیشناســد در نقدش از خودشیفتگی افســردهکننده ،ب یرمقی و
فچردواگیلراینهِاِتیون اسصیسوـِِژـفۀآلتم.دنردبرندیگذوـراـ‌هزازاکریتپااشِِپببدی«اسونحامتزیکضتاکـرـاشاردو.ب»،بسی»وننوگشـ-ـتچۀوبیلونهانگبا- گذاشته که در سراسر جهان منتشر شده است.
بمیانیگیویهدش .بداهرنیظ،رازهاخن،طرعفشرـوـپاق یشایدترجحرابۀل ُُمعرمیدنقاوساصتییالشعدیشدًًاقبیسماخرن. این شــاعر در آخرین مجموعۀ مهم خود که ســال
آلن بدیو بیونگ-چول هان جاناتان فرنزن این بحران را نمیتوان به سادگی به کمبود شریک عاطفی یا مشکلات ۲۰۲۱با عنوان «ســقوط ،پرش و دیگر شعرهای ساده»
منتشر شد ،ســروده بود ۸۷« :سال در حال محو شدن
است از کالایی کردن دشمن». اشاره میکند .در این فیلم ،نزدیک شدن سیار‌های به زمین ،به عنوان فردی مربوط دانست .در عوض ،هان به عوامل ساختاری و سیستمی /نادقیق /سالهای زندگی من متزلزل جلو م یروند».
نمــادی از نابودی ،به طور غیرمنتظره فرصتی را برای تجربه عمیقتر اشاره میکند که عشق را به نحوی فزاینده تهدید میکنند. ژاک روبو که شــعر را «زبان زبان» م یدانســت ۵
Wآزادی به عنوان خوداستثماری -چال شهای آزادی عشــق و ارتباط ارائه م یدهد .این نابودی ظاهری به نوعی فرد را از فردگراییمعاصر،ارزشگذاریب یاندازۀبازاربرتمامابعادزندگیو دسامبر در نودودومین ســالگرد تولدش درگذشت و به
خود محوری و حس کنترل کامل بر زندگی رها کرده و زمینه را برای حاکمیت منفعت مالی بر رفتارهای انسانی از جملۀ عوامل اصلی این دیگر شــاعر بزرگ پاریــس ،ژاک ردا ،که دو ماه پیش
فردی در جامعۀ نئولیبرال از دنیا رفت ،پیوســت .او کارنام های پربار و منحصر به
فردی از خود به جای گذاشت که ترکیبی از شعر ،مقاله،
هان در این کتاب همچنین به نقد مفهوم آزادی در جامعۀ نئولیبرال درک و پذیرش «دیگری» فراهم میکند. بحران هستند .در جامع های که همه چیز به کالا تبدیل شده و روابط ترجمه ،نثــر و کتاب برای جوانان بــود .کتابی از روبو
میپردازد .او اســتدلال میکند در این جامعه ،آزادی فردی به جای هان بــر نقش «درک محدودیــت در تواناییهایی» در تجربه انسانی نیز از این قاعده مستثنا نیستند ،عشق بهسادگی به یک معاملۀ توسط آکادمی فرانسه در سال ۲۰۰۸با جایزۀ بزرگ ادبی
رهایی از قید و بندهای اجتماعی به نوعی خوداستثماری تبدیل شده عشق تأکید میکند .به نظر او ،فقط زمانی میتوانیم به «دیگری» مناسب یا یک توافق خوشایند بین دو فرد تقلیل مییابد .به زعم بدیو، پل موران تجلیل شــد و کتاب «ســقوط ،پرش و دیگر
اســت .فرد در این نظام به عنوان «کارآفریــن خود» عمل میکند و نکخزهدوبیدر،اکهسـمشـ‌هـاـچوییسزتموراکانهایکپنتیذی،ررلفعتمکهنلبیاکمرش.دیایموـ،ـمنونمفپقییتذیوارنتیِب ِنمشابناهتشتوندانههباییهدیسروخبجتاامیقعقد‌هارابِِلیت هان این تعریف ســطحی از عشــق را رد میکند و بــه دنبال تعریفی شعرهای ســاده» که گنکور سال ۲۰۲۱را دریافت کرد.
به طور مداوم تحت فشــار برای افزایش کارایی و موفقیت قرار دارد. بنیادینتر اســت .هان به این نتیجه م یرســد که عشــق نه تنها برای روبو دو علاقه اساسی در زندگی داشت :ریاضیات (که
این فشــار نه از بیرون بلکه از درون فرد سرچشمه م یگیرد و او خود وجود انســانی ضروری است بلکه برای تفکر و اندیشیدن نیز حیاتی تدریس میکرد) و شیفتۀ باله بود .او پسر یک معلم بود
ردا بسـهـتکااوررودتبورلیخدلمادافومجموامشــــغع اونلضمبایطکنیدک .به بهرزع«بمایهدا»نهـجـاواتمأِِعکیدجودیاارنید حصول است .در چنین جامع های ،فرد به جای تلاش برای تجربۀ است .اگر عشق بمیرد ،تفکر نیز خواهد مرد .این مقدمه بهطور کامل، و ۵دسامبر ۱۹۳۲در کالور متولد شد و اولین مجموعۀ
عشــق واقعی به خودمحوری و نارسیسیسم پناه میبرد« .سوژۀ خواننده را به تأمل در مورد وضعیت عشق در دنیای معاصر و ضرورت شــعرش را وقتی منتشــر کرد که تنها ۱۲سال داشت.
تحت سلطۀ «توانســتن» قرار گرفت هاند .او معتقد است «توانستن» جویای دســتآورد که خودشیفته اســت ،بالاتر از همه چیز در بازتعریف آن وادار میکند .بدیو به نوعی اعلام هشدار م یدهد که باید این مجموعه مورد توجه لویــی آراگون قرار گرفت و او
بــرخلاف «باید» که محدودیت دارد بــرای افزایش بازدهی و انگیزه پی موفقیت است .جستن موفقیت از رهگذر دیگری به شخص عشق را از نو اختراع کنیم و آن را از چنگال فردگرایی و مصرفگرایی را تشویق کرد .ســپس راهی پاریس شد و علاق همند به
کدرسدــنتاوحر بسرـاـایِا ِسساـنـتگثیـمـارزهک،اابراتیکیارداعردم.ل»ودرطایرحن بــه کار م یرود« .زنده اعتبار میبخشــد بنابراین دیگری ،دیگر بودگ یاش را از کف داده رها سازیم تا بتوانیم به تجرب های عميق و معنایی از عشق دست یابیم. اشکال ثابت شــعر (غزل و )...و فار غالتحصیل زبان
و برنامه ،بیش از زور و و به آیینۀ شــخص نزول کرده اســت .آیین های کــه تصدیقکنندۀ از نظر بدیو یکی از ســؤالات مهمی کــه این کتاب مطرح میکند انگلیسی ،ناگهان تغییر مســیر داد و به ریاضیات روی
جوامع ،ســوژ‌ههای خودکارآفرین به ظاهر آزادند و تحت سلطۀ هیچ تافصسوـیـرردشگخی مصی اکنسد.ت».اایونخموندطراِِقب بهازعنشوناانسمیر،کـفـرزد رجاهباینشتمریبگیرنفتداور این اســت« :آیا تنها راه مقابله با نگرش مصرفگرایانه و قراردادی به آورد .روبو سال ۱۹۶۶به توصیۀ دوستش ریموند کوئنو
افرسآتیثنمداارگسترثمیانریخستونددمامیاشدورندوا.ق«ع،سوخژهودهنشاوزن بواهقعًشًاآکزلادینیداسوطلتبزانیهرادرحگایلار «دیگری» ،نابودی کامل خود برای ملاقات با دیگری است؟ آیا برای به گروه تحقیقاتــی ادبیات تجربی پیوســت و گلچین
نیازی به «دیگری» احســاس نمیکنــد« .و در خودش غرق و مقابله با لذتهای مکرر و خودخواهانه باید به ســلبیت مطلق روی وسیعی از شعرهای باله را منتشر کرد که اکنون به عنوان
در خود اســتثمارگری به ســر میبرد .و این عمل را به خواست خود منکوب میشود .اما عشق ،تجربۀ دیگربودگی را ممکن میکند، آورد؟ تصور فداکاری عاشقانه -ناپدید شدن خود در دیگری -سابقۀ
انجام م یدهد .استثمارگر ،استثمار شده است ».این ساختار ،فرد را از خود برو نریزِِی و تجرب های که شــخص را با از خودگذشتگی طولانی و درخشانی دارد مانند عشق عرفانی به خدا در اشعار یوهان یک اثر کلاسیک در نظر گرفته میشود.
به طور مداوم به انجام دادن چیزهای بیشــتر وادار میکند ،بدون آنکه دوزخ خودشیفتگی بیرون میآورد». صلیبی .اما پس از مرگ خدا ،آیا هنوز نیاز به ادامه این مســیر است؟ به ندرت پیش میآید نویســند‌های بــا همتایان خود
به نیازهای درونی و محدودیتهای انســان توجه کند .این وضعیت این تحلیل هان از خودشیفتگی سوژۀ مدرن ،یادآور نظر جانتان ای بسا که این مرحله از سفر بهقدر کفایت طول کشیده است .ممکن همکاری کند تا آثاری گروهی دو نفره یا ســه نفره خلق
به افسردگی ،خستگی و از دست دادن معنای زندگی منجر میشود. فرنزن ،رماننو یس و جستارنو یس معاصر آمر یکایی در مورد دردسر اســت راه دیگری پیش رویمان باشد ،راهی در راستای جهانی که با کننــد اما روبو همراه دوســتش ژرژ پــرک ،اکتاویو پاز
هان به شدت از دیدگاه میشل فوکو انتقاد کرده و استدلال میکند نعمشیـکـشقـبـراد»یراجبهطاۀنپیمدچیردنۀاسجهات.نفمرندزرنندورعجشستقاِِررا ب«ردرردسکیهمکیسکنیدرا. دوی عشــق آغاز میشود .این جهان -که بنیادهایش بر «ما دو نفر» مکزیکی ،ادواردو سانگوئینتی و چارلز تاملینسون برای
فوکو نتوانسته است ،ساختارهای قدرت و اجبار را در پس این آزادی تکین استوار است -نه به من تعلق دارد و نه به دیگری بلکه برای همه آهنگسازی ترانههای اپرایی همکاری کرد .سپس با
ظاهری ببیند .به زعم هان ،فوکو به طور غیرمستقیم از نئولیبرالیسم و او استدلال میکند ،منطق مصرفگرایی فناوری محور با تمرکز بر یوکجیودازدابرهدت.ری» بندریاهوهایا بنراکتیا آِِبگبارهجی یساتفهت ونتازجمربهۀمتفرکیرنِِیمبداررزاخوتر تعوصجرهمراا فلورانــس دیلی یک حلقه برای نثر ایجاد کرد .او پس
اریا ننمتریتبيینبد .،هخالأن برـوـرحانخلیاوفعفاوکطفوِِ،یانعاتقشادی فردگرایی حمایت کرده و به ارضای خواســتههای مصرفکنندگان ،منجر به تولید محصولاتی از آن ســهگانه «هورتنس ربوده شده»« ،هورتنس در
از ســاختارهای اجتماعی مشـ‌یـددههدک؛ه ت«رابصوطر‌هاذهینکیهمداراآز ین شکیراءبمطۀحبعواشبــ(قمثانًا ًهلاییــکد‌همآوبلایرا بلا)زتهایبچ م یداند :دفاع و بازآفرینی عشق. تبعید» را در قالب یک پروژه رماننویســی گســترده
دارد که این خوداستثماری نتیجه ساختارهای اجتماعی و اقتصادی در قالب یک ســهگانه ،که در سال ۱۹۹۰تکمیل شد،
است که فرد را به طور مداوم به تولید و موفقیت وادار میکند« .جملۀ انتظاری ندارد و در عوض بلادرنگ همه کاری برا یمان میکند و Wفروپاشی عشق در مدرنیته -سایه سنگین خودمحوری خلق کرد و در همان زمان در اقدامی بلندپروازانهتر با
کسهــایوژنۀاججبوایراِدِیر تــو میتوانی ،اجباری همــه جانبه ایجاد میکند که باعث میشــود ،احساس نیرومندی کنیم و وقتی هم با یک شیء الهام از ســبک زندگینامۀ «آتشسوزی بزرگ لندن»
دســتآور ِِد خود را برایش تکه پاره میکنــد .از آنجا بهتر جایگزین شــده و خود راهی کشو میشود ،جنگ و دعوا راه و زوا ِل «دیگری» را در ۵جلــد جمعآوری کرد که با حدود ۲۰۰۰صفحه
لفافۀآزادیرخم یدهدبراجباردلالتنمیکند.تومیتوانی،الزاماتی نم یاندازد و آبروریزی نمیکنــد ».به باور فرنزن ،هدف نهایی این سال ۲۰۰۹منتشر شد .مجموعۀ دیگری از روبو که در
هان کتاب خود را با بررســی بحران عشــق در دنیای مدرن آغاز خاطرهها باقی خواهد ماند ،سرود پر جنب و جوش و
میکند« .در سالهای اخیر اعلام شده که عشق به پایان خود رسیده بودلری او برای پاریس است« :شکل شهر ،افسوس،
وســیعتر از تو باید اعمال میکند ».در این محدوده ،عشق واقعی و بفنیاتوفراوی،ت اجاسیــگزیتن-یبادندینایایییطابیسعــی-تککههنکاسـمًـابًل مت بطاهبقخومایستلهمهااعیمملا اوفســــورت.گازدینعها بهار اوی انجابســاتر بکه‌یاعماشن بق بههکمســــابلبمآزطالدــیوببیپ،ایدااِِرنداناتز نخافبس، سریعتر از قلب انسانها تغییر میکند» که سال ۱۹۹۹
عمیق ممکن نیست .ز یرا عشق ،نیازمند پذیرش ناتوانی و فقدان است منتشر شد .شــعرهای روبو به خاطر ساختار پیچیده
اما جامعۀ مدرن چنین پذیرشی را محکوم میکند. میکند و به مثابه امتداد وجود خودمان است .اما همین امر ،به گفتۀ بایسشتتر ا.ز.آ .نوکنتهیملجهۀممانزطفقرا‌یواانِِیش م یافتد ».اما از نظر هان «بحران عشق و کاوش عمیق در وضعیت انسانی شناخته م یشوند
ففرننآزونر،مینمجحروبره،تدضراسدـبـاعت بشهقهوامیقعنیخمایطرشاوزد.ج«اندنیباعیمشقصرواقفعگراییبِِهی دیگران باشــد ،زاییدۀ فرسایش دیگری و خواننــدگان را بــه تعامل با زیبایــی و چال شهای
Wسیاست اروس و پایان نظریه -عشق و سیاست در مخوورددشکیمفبتوهدسـشــاـزرِیِی هکرعدامطاففزیوِِ،بنهخخولدأاعسـمـیقتتر».واموهبهمترجاییم بیپحرداثزدد:ر بیان شــعری مدرن دعوت میکنند .اشــعار او اغلب
عصر داد هها درســر م یافتد و به همین دلیل چار‌های نــدارد غیر از اینکه او هم به بررسی طبیعت نوشــتن و نقش شاعر میپردازند و
بازتابهای شــخصی را با جســ توجوهای فلسفی
هان در بخشهای انتهایی کتاب به بررســی ابعاد سیاســی عشق
میپردازد .او اروس را بــه عنوان نیرویی جهانی و انقلابی میبیند که وسیعتر در هم م یآمیزند.
قادر اســت ،تغییرات بنیادی در جامعه ایجاد کند و استدلال میکند
عشــق واقعی ،به عنوان یــک تجربۀ متعالــی ،میتواند افــراد را از در مقابل ،عشــق را به دردســر بیندازد .اولین خط دفاعی عبارت فقدان تجربۀ واقعی عشــق .به نظر او ،افزایش گزین هها و انتخابها
خودمحوری و مصرفگرایی رها کرده و به سمت یک رابطۀ عمیقتر و در دنیای مدرن به جای غنا بخشــیدن به عشــق ،آن را به یک بازی
معناییتر با دیگران و جهان هدایت کند .با این حال ،در جامعۀ معاصر، ســطحی و مصرفگرایانه تبدیل کرده اســت .این یک بحران عمیق
اروس به طور فزایند‌های به امر جنســی و مصرفگرایی تقلیل یافته و نیست که ناشــی از «زیادی دیگران» باشد بلکه ناشی از «از دست
قدرت انقلابی خود را از دســت داده اســت .هان در نهایت به بحث دیگری ،فرآیندی دراماتیک است، دگاردچنهدبیهگنرحیو» ای بستس.خ«مطیحرووشسیدعًًان
در مورد بحــران نظریه در عصر اطلاعات میپــردازد .او به این نکته از نظرها پنهان است» .دیگری در
اشاره میکند که در عصر دادههای کلان ،نظریههای سنتی و مدلهای اندیشۀ هان ،موجودی مســتقل ،متفاوت و منحصر به فرد است که
تحلیلی به حاشیه رانده شد‌هاند و تفکر دادهمحور به جای ایجاد بینش فراتر از خود و خواستههای فرد قرار دارد و نیز «عشق به معنایی وثیق
و معنا ،تنها به جمعآوری و مقایســه دادهها میپردازد .هان استدلال با دیگری هم بسته است ».چراکه عشق تجرب های است که بر اساس
میکند که تفکر واقعی نیازمند منفینگری و عدم قطعیت است و علم تفاوت و اســتقلال فرد مقابل شکل میگیرد و « این دیگری به دور از
اثباتی به تنهایی نمیتواند به درک عمیقتری از واقعیت منجر شود .او زوبیاِِنکهسماسنــساانزییوقیراکریدباوردد انمااسفـرـهنت».گدمیقگایرسیۀ مخادراوجماازمدرایورزۀیه،مجساانییی
بر ضرورت نظر یه برای کاهش بینظمی و ایجاد وضوح در جهان تأکید برای این تفاوت و اســتقلال باقی نمیگذارد .ما مدام همه چیز را با
هم مقایســه میکنیم و در نتیجه ،تفاوتها از بین م یرود و به همین
میکند و به نقش منفیگرایی در تفکر و تحول اشاره دارد. نشر نو/تار۶ب۹جیحموتنصۀفگضفحرا-هی/بچررو۰زا۱ل۱رههمهاوازئانریتسومان دلیل دیگر ،دیگری را تجربه نمیکنیم .در واقع ،جامعۀ مصرفی تلاش
میکند تا این تفاوت را از بین ببرد تا همه چیز را بتوان مصرف کرد.
هان برای توضیح این مفهوم به فیلم «مالیخولیا» لارس فون تریر
