Page 8 - 23-10-1403-1883 Sazandegi
P. 8
بررسی رویدادهای تاریخیحافظه سال هفتم شماره 1883 08
یکشنبه 23دی 1403
توزیع :نشر گستر امروز61933000 : سازندگی :روزنام هسیاسیواجتماعی صاحبامتیاز:حزبکارگزارانسازندگیایران مدیرمسئول:سیدافضلموسوی سردبیر:اکبرمنتجبی عکس :رضا معطریان مدیرهنری :رضا دول تزاده
زیرنظرشورایسیاستگذاری:سیدحسینمرعشی(رئیس) ،محمدعطریانفر،محمدقوچانی،علیهاشمی،سیدعلیرضاسیاس یراد،امیراقتناعی
ویراستار :سعیده آرینفر حروفچین :مجتبی دیدگر نشانی :تهران ،پاسداران ،نگارستان پنجم ،پلاک ، 8تلفن 22841262 :چاپ :امید نشر ایرانیان88537168 -9 :
تقویم روشنفکر بیادعا کارنامه :خاطرات هاشمی 1380
معامله شیرین جرالد فورد یادی از سیدجعفر شهیدی
یک ایرانی صاحب خانه رئیسجمهور آمریکا افراطدراختلاف 182
حــدود 48ســال پیــش، ادامه شنبه 12آبان
موسی معدل از شهروندان
ایرانی که ب ه تازگی به آمریکا دیدار با وزیر امورخارجه یونان
مهاجــرت کرده بــود خانه واعظ] طبســى، ُُ[د ّّعربـىـاس ظهــر آقایــان
جرالد فورد ،س یوهشتمین [نجفآبــادی]، [قربانعلــی]
رئیسجمهــور آمریــکا را [عل یاکبــر] ناطــق [نــوری] و [محمدعلی]
خریداری کرد .او آن زمان هنوز به عنوان شهروند موحدى[کرمانی] ،میهمانم بودند .از نداشــتن
آمریکایی شناخته نمیشد و سرمای هاش به قدری بودجه بــراى اقدامات سیاســى و فرهنگى در
زیاد بود که خانه 34هزارمیلیاردی رئیسجمهور مقابل مخالفان و مشكلات جناح راست گفتند.
وقت آمریکا را خریداری و پــول آن را هم به طور آقــاى درى گفت ،جمعى از مــردم نجفآباد به
رهبرى نامه نوشت هاند و درخواست رفع حصر از
نقد پرداخت کرد. هم که ســالها مدیر گروه ادبیات دانشگاه رضوا نالله علیه -و از ایشــان خداحافظی آی تالله منتظرى كردهاند.
چهارشنبه ۲۲دی ۱۳۵۵روزنام ه اطلاعات در تهران بود ،درباره او میگوید« :در جلسات کردم و ایشــان دعای ســفر بــه گوش من عصــر [آقــای جــورج پاپاندرئــو] ،وزیر
صفحاتمیانیخودخبراینخری دوفروشعجیب استادان اول کســی که وارد م یشدند و پنج خواندند ،گفتم که م یروم و در نجف میمانم نیره خادمی امورخارجه یونان آمد .با وساطت [آقای صلاح
را به نقل از آسوشــیتدپرس منتشر کرد ،آن هم در دقیقه زودتر ایشــان بودند ،بعــد به تدریج و استخوانهای من هم در واد یالسلام دفن زواوی] ،ســفیر فلســطین ،وقت گرفته بودند.
شرایطی که تنها چند روز به پایان ریاس تجمهوری دیگران ملحق میشــدند .بعد هنگام اینکه خواهد شد ،ولی نشــد و برگشتم .نم یدانم گروه تاریخ گفت ،مىخواهم نظر شــخصى شما را در مورد
فورد و تحویل دادن کاخ سفید به کارتر مانده بود. وقت اقامه نماز میشد ،ایشان بلند میشدند و شاید هم لیاقت نداشــتم .به هر حال این مســایل جارى مبارزه با تروریسم بدانم؛ گفتم:
اطلاعاتدربارهاینمعامل هنوشت«:موسیمعدل، دست من نیست .آمدیم به اینجا و ضرورت نام ســیدجعفر شــهیدی به «موسســه -1خطر تروریســم ،براى همه روشــن شــده
ایرانی مجرد خان ه مسکونی پرزیدنت جرالد فورد، و به هر قیمتی که بود ،م یرفتند بیرون». دهخدا» گره خورده اســت؛ از مفاخر کشور و روزافــزون اســت -2 .ایران بیــش از همه از
رئیسجمهوری آمریکا را به بهای ۱۳۷هزار دلار زندگی مرا به دانشکده ادبیات کشاند». در عرصه ادبیات ،تاریخ و لغتنامهنویســی
خریــد .وی پس از انجام معاملــه گفت به عقیده Wمیراث ماندگار که ســال 1374ن ه تنها منزل مســکون یاش تروریسم رنج دیده است -3 .مبارزه با تروریسم
او جرالد فورد مهمترین انســان دنیاست و برای او حضــور در دهخــدا وجه مهــم زندگی را به شــهرداری نارمک واگــذار کرد ،حتی باید جهانى و همهجانب ه باشد -4 .سازمان ملل
افتخار بزرگی اســت که در خان ه چنین مرد بزرگی شــهیدی اســت و تصحیح کتاب مهم دره Wآشنایی با دهخدا هدایایی که بنیاد شــهید به واســطه شهادت باید محور مبارزه باشد -5آمریكا با لشكركشى
زندگی خواهد کرد .موسی معدل برای خانه چهار ا«ود ّّ0ره1 نادره هم در همان زمــان اتفاق افتاد. فرزندش ارسال م یکرد را قبول نمیکرد .او با به افغانستان ،كار را مشكلتر و تروریسم طالبان
اتاقخوابــ ه پرزیدنت فورد که در «آلکســاندریا» ســال از عمر خود را وقــف تصحیح در یکی از دبیرســتانهای تهران مشغول قلم توانای خود یکی از مهمترین ترجمههای را تقویتكرده است -6 .كار آمریكا و انگلیس
جورجیا واقع اســت ،پول نقد پرداخت و آ گاهان نادره» کتاب تاریخ عصر نادرشــاه ،نوشــته بــه تدریس شــد و همزمان بــه تحصیل در «نه جالبلاغه» پس از انقلاب را به ســرانجام به نتیجه مثبتی نخواهد رسید -7 .اتحادیه اروپا
گفتند ،فورد از معامل ه شــیرینی که با ایرانی مجرد میرزا مهدیخان استرآبادی کرد و این کتاب دانشــکده علوم معقول و منقــول (الهیات) رســاند و البته کتابهای مهم دیگری چون و ســازمان ملل ،انفعالى عمل مكىنند -8 .تا
داشــته ۱۰۰هزار دلار خالص سود عاید خود کرده را در گنجینه گرانبهــای تاریخ ایران ماندگار پرداخت تا در ســال 1332که لیسانس خود «شــرح مثنوی شــری ف» و «تاریخ تحلیلی مســأله فلســطین حل نشود ،ریشــه تروریسم
اســت .پرزیدنت فورد خان ه مورد نظر را در ۱۹۵۵ کعرمدًاً.ل بشسهـیـدیاری دیرازدومراسنــکئولسیالتتهاملحغمتدناممعهیران را از این دانشــکده دریافت کرد .آشــنایی با اسلام» را هم نوشــت .ســیدجعفر شهیدی باقى اســت -9 .اگر ســازمان ملل محور باشد
بــه مبلغ ۳۴هــزار دلار خریداری کــرد و پس از علامــه دهخدا از طریق دکتــر معین ،یکی از 23دی ماه سال 1386در 89سالگی از دنیا و به صورت جامع با تروریســم برخورد شــود،
خرج کردن ۷۵۰۰دلار جهت ســاختن استخری انجام م یداد و پــس از فوت او نیز به مدت مهمترین اتفاقات زندگی شهیدی بود و نام او رفت .سازندگی به همین مناسبت به بخشی از ایــران همكارى كامــل خواهد كرد .از ســوى
در حیاطخلــوت خانه آن را برای ســکونت آماده 40ســال و تا پایان عمر خود ،مســئولیت را تا پایان عمر به موسسه لغتنامه دهخدا گره زندگی و میراث این پژوهشگر زبان و ادبیات رییسجمهور و نخســ توزیر ،دعوت كرد كه به
کرد .موســی معدل ،شهروند ایرانی که در کمپانی هدایت آن را بر عهــده گرفت .او کار ناتمام زد .شهیدی ب هرغم همه مخالفتها در نهایت یونان بروم و گفت ،نظرات یونان شــبیه نظرات
معاملات ملکی موســوم به «شــانو ناند لاچس» معین را با تکمیل یــک جل دونیم باقیمانده بــا پا درمیانی علامه دهخــدا ،همزمان با کار فارسی ،فقه و تاریخ اسلام پرداخته است. ایران است.
کار میکنــد اینک پــس از خریدن خانــ ه جرالد از فرهنگ معین را به پایان رساند و در سال تدر یس در موسسه لغتنامه دهخدا مشغول به گروهى از كارشناسان آمایش سرزمین آمدند
فورد ناگزیر اســت به تلفنهای متعددی که به وی 1358نیــز مرکز بی نالمللــی آموزش زبان کار شــد اما کار تحصیل را رها نکرد که هیچ؛ Wناکامی در نجف و براى تهیه پیشنویس سیاستهاى كلى آمایش
درباره معامله با رئیسجمهوری انجام داده است، فارســی را تحت نظارت موسسه دهخدا در همکاری با دهخدا باعث شــد تا در دانشکده مشورت كردند.
پاســخ بدهد .فورد ۶درصد از مبلغ مورد معامله دانشــگاه تهران راهاندازی کرد« .مشکلات ادبیات دانشگاه تهران ،مقطع دکتری را ادامه سیدجعفر سجادی که بعدها به نام فامیل طالبان اعلام كرده كــه دو هلكىوپتر آمریكا
را ب ه عنوان «حق کمیســیون» به شرکت معاملاتی دیوان انوری» عنوان رساله دکتری سیدجعفر دهد و شاگردی و همنشینی با اساتیدی چون؛ شهیدی شهرت یافت در ســالهای پایانی را ســاقط كرده و جمعى از آمریكایىها را كشته
شانو ناندلاچس پرداخت کرد .موسی معدل پس شهیدی اســت که بعدها در دو جلد توسط بدی عالزمان فروزانفــر ،جلا لالدین همایی و حکومت قاجــار در یکی از محلات قدیمی است .آمر یكا ،سقوط یك هلكىو پتر را تأیید كرده.
از خریداری خان ه جرالد فورد به خبرنگاران گفت: بروجرد به دنیا آمده بود و دوران نوجوان یاش
برای شخصی در موقعیت من رئیس دولت آمریکا علامه دهخدا را هم تجربه کند. در زمــان رضا شــاه پهلوی گذشــت .پس
شخص با اهمیتی است و اینک من با خریدن خان ه از تحصیلات ابتدایی و اندکی از متوســطه
او شادترین لحظههای زندگ یام را سپری میکنم. انجمن آثار ملی چاپ شــد .کتاب سه جلد Wدر نگاه دیگران بــه تهران آمــد و ســالی که رضاه شــاه از جبهــه متحد میگوید ،بخشــى از اراضى تحت
او همچنین گفت ،با آنکه مجرد اســت لکن قصد «جنایات تاریخ» از دیگر آثار مهم اوســت به گفته دکتر سیدمصطفی محق قداماد؛ حکومــت کنارهگیری کــرد ،برای تحصیل اشــغال طالبان در جنوب مزارشــریف را اشغال
دارد بهزودی ازدواج کند و پس از به وجود آوردن که در آن به سه وجه تاریخی ،انقلابی و نقد فقیه بــه تمام معنا بــود .اما ظشاــههرًًایادزیهیمانک علوم دینی عازم نج فاشرف شد و تا رسیدن كرده و جمع زیادى از آنها تسلیم یا اسیر یا كشته
تغییراتی به خان ه سابق جرالد فورد ،رئی سجمهور برخی از کتابها و آثار نویسندگان ایرانی و روزهای نخستین بنای تفکر به درجه اجتهاد هم پیــش رفت .آن دوران شدهاند[.امیرعبدالله]،ولیعهدعربستان،نام های
وقت آمریکا به آنجا نقلمکان کند .معدل گفت، مصری پرداخته بود .این کتاب ابتدا به وسیله روشنفکری در ایشان بوده است چراکه در آن اگرچه به واســطه دوری از خانه و خانواده، به آمریكا نوشته و گفته است ،با وضعى كه آمریكا
اینک پرزیدنت فورد یک اســتخر شنا به ابعاد ۲۰ ساواک توقیف شد و بعضی مطالب انتقادی زمان ،کــسی که فار غالتحصیل حوزه نجف امور معیشــتی و نحوه زندگانی در شــرایط در حمایت اسراییل دارد ،راه عربستان و آمریكا از
در ۴۰پا در محوط ه خانه ســاخته ،او را خوشحال آن در چاپ بعدی حذف شــد .به نوشــته م یشــد یک فقیه به تمام معنا بود ،هر علوم ســخت آن دوران نجف ،سختترین دوران هم جدا مىشود چون مردم ما تحمل نمكىنند.
میکند .چون او از طرفداران پروپاقرص شناست. محسن شــاهرضایی ،نویسنده و پژوهشگر دیگــری را م یآموخــت در جنب این قضیه زندگ یاش بــود اما همــواره از آن ب ه عنوان
موسی معدل که هنوز ب ه عنوان شهروند آمریکایی این کتاب کــه گویا طرحی بــرای نگارش بود« :وقتی ایشان آمد به ایران ،من طلب های بهتریــن دوران زندگی یــاد میکرد« :در آن ی كشنبه 13آبان
شناخته نمیشود ،ســال پیش از تهران به آمریکا تاریخ اسلام بود برای شــهرت شــهیدی آن جــوان بودم ،عمامه داشــت ،عمامه بزرگی گرمای نجف که نم یدانم چند درجه بود ،من جلسه با معاونان مركز تحقیقات
کوچ کرد و برای همیشه در ماریلند اقامت گزید. اندازه اهمیت داشــت که وقتــی پس از آن، هم داشــت و ریش بسیار انبوهی .بعد رفت که آن وقت دماسنج نداشتم ،ولی همین قدر بــا معاونان مركــز تحقیقات [اســتراتژیک
جرالــد فــورد ،رئيسجمهور ســابق آمركيا کتاب «فاطمــه دختر محمــد» در ۱۳۲۷ به دانشــگاه و لباســش را درآورد اما برای م یدانم که آب لوله را که باز میکردیم ،جوش مجمع تشخیص مصلحت نظام] جلسه داشتیم
نخستين رئيسجمهور غيرمنتخب آمركيا به شمار خورشــیدی چاپ شد ،روی آن نوشته شده تاارصیًا ًخل بود .وقتی جنایات من بسیار عجیب بود و شب که میخوابیدم و یک طرف بدنم و صحبتها بیشــتر در مورد افغانستان بود .هم
ميآيد كه از طريق آرا مستقيم مردم ب ه عنوان معاون بود :ســیدجعفر شهیدی ،نویسنده جنایات کرد ما جوان بودیم، را ایشان منتشــر را به زمین میگذاشتم با حرارت آجر ،فرش آمریكا و هم انگلیس به این نتیجه رســیدهاند كه
رئي سجمهور و رياســ تجمهوری برگزيده نشــد تاریخ .او در ادامه کتا بهای دیگری از حوزه مشخص نبود مال کیست ،بدون امضا .چه گرم میشد و عرق میکردم ،وقتی میغلتیدم جنگ پیشرفتى نداشته و دنبال راه نجا تاند.
بلكه ريچارد نكيسون ،س یوهفتمين رئيسجمهور شــناخت تاریخ اسلام و زندگی برخی دیگر کسی حاضر است ،کتابی تحقیقی بنویسد نسیم ،اندکی خنکی پدید میآورد و به خواب دكتر [حســن] روحانى[ ،دبیر شورای عالی
آمركيا و سلف فورد در پی استعفای معاونش يعنی از امامــان ازجمله چراغ روشــن در دنیای و پایش را هم امضا نکند .هر کسی کتابی را م یرفتم تا طرف دیگــر عرق کند .آن مدت امنیت ملی و رئیس مرکز تحقیقات استراتژیک]
اســپيرو آ گنيو ،جرالد فورد را كانديدای معاونت تاریک؛ زندگی علیبن الحســی ن(ع) در راه م ینویسد در آرزوی آن است که پشت کتاب دو یا سه دقیقه شاید بیشتر طول نمیکشید گفت ،ژاپنىها از ما خواســت هاند كه براى بیرون
رياســتجمهوری معرفی كرد و هــر دو مجلس خانه خــدا ،زندگی حضــرت فاطم ه(س)، بنویســد ،مولفش کیست اما آقای شهیدی چشــم من به خواب م یرفت ،باز آن طرف آمدن آبرومند آمریكا از افغانســتان كمك كنیم و
قانونگذاری آمركيا نيز درخواســت نكيســون را آشــنایی با زندگی امام صاد ق(ع) و ستایش ایــن کار را نکرد» .دکتر غلامرضا ســتوده، هم داغ میشــد» .همین ســختیها منجر از عدم تحرك جبهه متحد شــمال هم ناراحتند
براساس اصلاحيه 25قانون اساسی آمركيا مورد و سوگ امام هشــت م(ع) در شعر فارسی را ســیدجعفر شــهیدی را اینطــور توصیف به بیماری شهیدی شــد و پس از حضور 7 و یىك از راههاى نجات خــود را تصفیه طالبان
پذيرش قرار دادند .ســرانجام زمانی كه شــخص نوشت و برخی از کتا بهای او به زبانهای شــهیدی تمامشــدنی نمییسکـنـد:ت؛«بماخغ دصانوصًًشا ساله در نجف او را راهی ایران کرد؛ بنابراین از شــمال و یكپارچهكردن شمال مىدانند .آنها
نكيســون به دنبال افشــای رســوایی واترگيت در عربی ،ترکی و آلمانی ترجمه شــده است. برای من که 30سال در تحصیلاتش در نجف نیمهکاره ماند .او خود مىگوینــد ،طالبان تضعیف نشــدهاند و كمبود
بع دازظهر نهم آ گوست ســال 1974استعفا كرد، شــهیدی برای ترجمه نه جالبلاغه در سال کنار ایشان ب ه عنوان معاون ایشان در موسسه در ایــن باره میگفت« :وقتی ســلب توفیق نیــرو و سلاح ندارند و گویا طرفداران طالبان در
جرالد فورد به عنوان رئيسجمهور آمركيا منصوب 1369و بــرای نگارش کتاب تاریخ تحلیلی لغ تنامه و 5ســال در کلاس درس شاگرد از کســی بشود اینجور میشــود .ولی خب پاكستان ،حمایت لازم را از لحاظ نیروى انسانى
شد .او 26دسامبر سال 2006پس از طی یک دوره اسلام در سال 1385برنده جایزه کتاب سال این اســتاد بزرگوار بــودهام» .مرحوم جلیل زندگانی آدمی دســت خودش نیست .بنده
جمهوری اسلامی ایران شد. تجلیل ،پژوهشــگر ادبیات و مترجم ایرانی روزی که رفتــم بیرونی آی تالله بروجردی- و سلاح و تداركات و اطلاعات دارند.
بیماری در 93سالگی درگذشت.
