به یاد “فرهاد مهراد”
فرهاد مهراد یکی از مهمترین خوانندههای پاپراک ایران بود که ترانههایش در دوران پیش و پس از انقلاب با ماهیت اعتراض گره خورده بود، بنابراین بهعنوان یک خواننده سیاسی از او یاد میشود. در آخرین روزهای دیماه سال ۱۳۲۲ به دنیا آمده بود و از همان دوران کودکی به موسیقی گرایش پیدا کرد. خانواده او کمی پس از تولد فرهاد، به واسطه شغل پدر که کاردار سفارتخانههای ایران در کشورهای عربی بود، راهی بغداد شدند. فرخ، برادر فرهاد که ۲ سال از او بزرگتر است، میگوید: «نخستین تصویری که از دوران کودکی با فرهاد به یاد دارم به سالهای زندگیمان در بغداد بازمیگردد، بازیها، کوچهگردیها و گرمای هوا، فرهاد بیشتر با گرامافون قدیمی پدرم بازی میکرد، من در بغداد به مدرسه میرفتم اما فرهاد هنوز به سن مدرسه نرسیده بود. فرهاد کودکی آرام و کنجکاو بود و بر پایه گفتههای خانواده، رفتار او در سالهای کودکی فراتر از سنوسالش به نظر می رسید. او بسیار حساس و دقیق بود اما چون کوچکترین عضو خانواده بهشمار میآمد، کمتر میتوانست، خودش را مطرح کند». بهرام مهرداد، پسرعموی فرهاد که حدود چهار سال از او بزرگتر بود، میگوید: «خانواده فرهاد گاهی دستهجمعی به خانه ما میآمدند، ما در خانهمان پیانویی داشتیم که بچهها سعی میکردند صدایی از آن در آورند اما موفق نمیشدند. فرهاد بدون اجازه صاحبخانه به پیانو دست نمیزد و هر بار با اجازه به طرف پیانو میرفت. با وجود اینکه هیچ تجربهای در نواختن پیانو نداشت، بچهها را راهنمایی میکرد و به لطف گوش تیزش و با یک انگشت ملودی بعضی از آهنگهایی را که بچهها تقاضا میکردند، مینواخت. به مرور زمان فرهاد در نواختن پیشرفت کرد، چنان که میتوانست آکورد بعضی از قطعات را هم بنوازد و همچنین درباره سازهای مختلف ازجمله سازهای بادی به بچهها اطلاعات میداد و کاربرد هر کدام را تشریح میکرد». در واقع زمانی که به دلیل مشکلات خانوادگی مجبور به ترک تحصیل شد و به سمت یادگیری نوازندگی، آن هم به صورت خودآموز رفت. پس از آموختن گیتار و پیانو، گروه چهار «بچه جن» را تشکیل داد و در آن گروه به کار نوازندگی مشغول شد. او در سال ۱۳۴۴ با گروه بلککتس در کافه کوچینی آشنا شد و به خوانندگی و نوازندگی در این گروه پرداخت و حدود یک سال بعد برای نخستینبار اجرای زنده بزرگی را به سرانجام رساند. او همزمان با انقلاب ۵۷ ترانه انقلابی «وحدت» را خواند اما در سالهای بعد ممنوعالکار شد تا اینکه سرانجام در سال ۷۳ آلبوم «خواب در بیداری» را منتشر کرد و ۹ دیماه همان سال در سینما «سپیده» روی صحنه رفت. فروردین سال ۷۶ اما کنسرت او تنها چند ساعت مانده به اجرا به دلایل نامعلوم لغو شد. او در جریان انتخابات هشتمین دوره ریاستجمهوری در دوم خرداد سال ۷۶ به «سیدمحمد خاتمی» رای داد. پوران گلفام، همسر فرهاد مهراد به ماهنامه «اندیشه پویا» گفته است: «ترور سعید حجاریان فرهاد را خیلی ناراحت کرد. شنید که گفتهاند برای سلامتی آقای حجاریان جلوی بیمارستان سینا بیایید و دعا کنید. فرهاد جلوی بیمارستان نرفت اما دعا کرد. او اعتقادات خاصی برای خودش داشت. هم مذهبی بود و هم عرفانی. ۴۸ ساعت در اتاق آکوستیو خودش برای سلامتی حجاریان دعا کرد. به من هم گفت باید دعا بخوانیم. وقتی شنید آقای حجاریان از کما خارج شده خیلی خوشحال شد». فرهاد مهراد گرفتار بیماری سرطان بود و از سال ۷۸ این بیماری شدت گرفت. سه سال بعد برای درمان بیماری به فرانسه رفت و نهم شهریور همان سال در ۵۹ سالگی درگذشت.