“عبدالرضا فرجیراد”

دور اول گفتوگوهای ایران و آمریکا شنبه گذشته در مسقط برگزار شد و مشخص شد که گفتوگوهای بعدی در رابطه با موضوع هستهای است و در واقع آنچه که طرف ایرانی انتظار داشت از مذاکرهکننده آمریکایی بشنود، همین هم شد. به همین خاطر مذاکرهکنندگان ایرانی و آمریکایی آن را مفید و سازنده اعلام کردند. این مذاکرات نشان داد که ترامپ، رئیسجمهور آمریکا اراده کافی برای حلوفصل مسائل بین ایران و آمریکا را دارد و به همین جهت امیدواریهایی در داخل کشور به وجود آمده است. اتفاقاتی که در زمینه بورس، ارز و طلا در همین دو سه روز هرچند موقت رخ داد، نشان میدهد که جامعه ما تا چه حد به اینگونه مذاکرات و نتیجهبخش شدن آن نیاز دارد.
شنبه آینده دور دوم مذاکرات در مسقط و با میانجیگری عمان ادامه مییابد. مذاکرهکنندگان به تدریج وارد جزئیات میشوند و به دلیل آنکه استیو ویتکاف، نماینده رئیسجمهور آمریکا در امور خاورمیانه دستورات تازهای خواهد گرفت، اوضاع روشنتر میشود. عبور از دور دوم مذاکرات و ابراز رضایت از آن از سوی دو طرف احتمالاً تضمینی خواهد بود برای ادامه گفتوگوها تا زمان حصول نتیجهگیری نهایی.
در این میان برای حفظ و امنیت مذاکرات تا انتها اقداماتی چند باید صورت پذیرد:
۱. عوامل تخریبکننده در خارج و داخل کشور مترصد بهانه و شکست مذاکرات هستند. در رأس آنها اسرائیل و بعضی تبلیغاتچیهای فارسیزبان خارج از کشور هستند که آرزو میکردند ترامپ، رئیسجمهور آمریکا وارد برخورد با جمهوری اسلامی شود اما هماکنون قضیه برعکس شده است. تبلیغات گستردهای را همراه با تبلیغات رسانهای اسرائیل راه انداختهاند که تلاش کنند، مذاکرات دستاوردی نداشته باشد. بر همین اساس مذاکرهکنندگان باید این نکته را به یکدیگر گوشزد کنند تا از تاثیرات منفی آن بکاهند. متاسفانه بهرغم حمایت همهجانبه حاکمیت جمهوری اسلامی از مذاکرات جاری، افرادی شناخته شده در داخل کشور سیگنالهای منفی و حتی توهینآمیزی فرستادهاند که لازم است، کنترل شوند.
۲. باید توجه کرد که نتیجهبخش بودن مذاکرات با آمریکا که البته امر آسانی هم نیست منوط به همراهی اروپا، روسیه و چین است. ممکن است دونالد ترامپ بخواهد اعضای ۱+۵ را کنار بگذارد اما لازم است، جمهوری اسلامی گفتوگوهای منظم خود را با این کشورها ادامه دهد. گفتوگو با اروپا باید سرعت بگیرد تا در صورت پیشرفت مذاکرات با آمریکا در همان سطح، پیشرفتی در مذاکرات اروپایی به ویژه در رابطه با عدم فعال شدن مکانیسم ماشه انجام پذیرد. مذاکرات با آمریکا در سطح وزیر امور خارجه انجام میپذیرد و خوب است در مواقعی وزیر خارجه با همتاهای اروپایی خود مذاکرات را ادامه دهد. همزمان مشورت با چین و روسیه نیز ضروری و باید ادامه یابد.
۳. رافائل گروسی، رئیس آژانس بینالمللی انرژی اتمی به تهران سفر داشت. این سفر همزمان با مذاکرات ایران با آمریکا و اروپا از اهمیت خاصی برخوردار است. دستاورد در مذاکرات با رئیس آژانس میتواند، ادامه مذاکرات با آمریکا و اروپا را تسهیل کند. رئیسجمهور آمریکا بارها اعلام کرده که هدف من کنترل برنامه هستهای جمهوری اسلامی و دست نیافتن به سلاح هستهای است. روند دور اول مذاکرات نیز این ادعا را تا حدودی ثابت میکند. لذا نوع گزارش گروسی بعد از بازگشت از تهران اهمیت خاصی دارد و در واقع مکمل و پیشبرنده مذاکرات فوق خواهد بود.