توسط : نخست‌وزیر انگلیس پس از رئیس‌جمهور فرانسه به دیدار “ترامپ” رفت و بر پایان جنگ به نفع اوکراین با انعقاد یک توافق دائمی آتش‌بس تاکید کرد. “استامر” در حالی به واشنگتن رفت که اتحادیه اروپا به‌دنبال تقویت امنیت خود در قبال روسیه است
مواضع دونالد ترامپ در مورد جنگ اوکراین پس از ورود به کاخ سفید دچار نوسانات صعودی است و او پس از نخستین گفت‌وگوی تلفنی با ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه به صورت کلی موضع ضداروپا و اوکراین اتخاذ کرد. از زمانی که محتوای این گفت‌وگو منتشر شد، بسیاری از رهبران کشورهای اروپایی همچنین مقامات اتحادیه اروپا علیه ترامپ سخن گفتند اما زمانی که دیدار وزرای خارجه آمریکا و روسیه در ریاض با محوریت اوکراین و بدون حضور مقامات کی‌یف و بروکسل برگزار شد، شدت این تقابل افزایش پیدا کرد. این روند نه تنها باعث شد، متحدان اوکراین در اروپا علیه ترامپ و تیم وی موضع بگیرند بلکه باعث شده تا کشورهایی اروپایی در مورد تشکیل یک ارتش اروپایی جدید یا ناتوی جدید منهای آمریکا به تکاپو بیفتند و حتی در این راستا شاهد آن هستیم که رهبران اروپایی به دنبال آن هستند تا ترامپ را به نوعی کنترل کنند که یادآور دوران ریاست‌جمهوری او در سال‌های ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۱ است.
بر این اساس، چندی پیش امانوئل ماکرون، رئیس‌جمهور فرانسه به عنوان اولین رهبر اروپایی به دیدار ترامپ در کاخ سفید رفت و سعی کرد تا با زبان بی‌زبانی به وی بفهماند که اروپایی‌ها از موضع او در قبال جنگ اوکراین که می‌تواند به نفع روسیه تمام شود، ناراحت و ناراضی هستند. اگرچه ماکرون در آن دیدار از رئیس‌جمهور ایالات‌متحده تعریف و تمجید کرد اما تمامی ناظران بین‌المللی و حتی رسانه‌ها و کارشناسان اروپایی به این موضوع اشاره کردند که ماکرون عملاً نتوانست، نظر ترامپ و تیم محافظه‌کار وی را درخصوص اوکراین تغییر بدهد و صرفاً تلاش کرد تا بر منافع ملی فرانسه تاکید کند و از واشنگتن خارج شود.
استارمر در واشنگتن
آنچه در این میان اهمیت پیدا می‌کند، سفر کی‌یر استارمر، نخست‌وزیر انگلیس است. استارمر که حدود ۸ ماه است از حزب کارگر توانست به نخست‌وزیری انگلیس برسد، در زمان ریاست‌جمهوری بایدن مواضع کاملاً همسو با ایالات‌متحده درخصوص جنگ اوکراین و علیه روسیه داشت اما حالا که ترامپ با کاخ سفید برگشته، وارد یک چالش ضمنی اما مشهود با واشنگتن در قضیه اوکراین شده است. پس از استقبال ترامپ از استارمر، رئیس‌جمهور آمریکا در پاسخ به سوال خبرنگاران درباره احتمال دستیابی به صلح در اوکراین ضمن ابراز امیدواری خود، گفت که «ما می‌توانیم و به صلح خواهیم رسید». پیش از نشست دوجانبه در کاخ سفید، گزارش شده بود که جنگ در اوکراین و «فرار انگلیس از تعرفه‌های مورد نظر ترامپ» دو مورد از محورهای اصلی رایزنی نخست‌وزیر انگلیس با ترامپ خواهد بود و اسکای‌نیوز در تحلیل خود پیش از دیدار استارمر با ترامپ نوشته بود که نخست‌وزیر انگلیس با اشاره به خروج این کشور از اتحادیه اروپا و نبود هرگونه کسری در تجارت بین لندن و واشنگتن به دنبال «فرار» از جنگ اقتصادی ترامپ است. استارمر در طول دیدار خود با ترامپ ضمن تشکر از رئیس‌جمهور آمریکا برای به ارمغان آوردن «احتمال صلح» تصریح کرد: «ما خواستار صلحی با دوام هستیم و ترامپ نیز اظهار کرد که درباره تجارت با استارمر صحبت شده است». نخست‌وزیر انگلیس همچنین از طرف پادشاه این کشور، ترامپ را دعوت کرد تا به انگلیس سفر کند که ترامپ هم این موضوع را تایید کرد و بدان جواب مثبت داد.
مشهود شدن اختلافات
پس از این دیدار دوجانبه، کنفرانس خبری ترامپ و استارمر برگزار شد. ترامپ در این کنفرانس خبری خطاب به نخست‌وزیر انگلیس گفت: «شما در بحث‌های ما فوق‌العاده بودید اما با این حال یک مذاکره‌کننده بسیار سرسخت هستید. من مطمئن نیستم که آن را دوست داشته باشم اما این اشکالی ندارد».
ترامپ تصریح کرد: ما سخت کار می‌کنیم تا جنگ در اوکراین را متوقف کنیم و در این مورد پیشرفت کرده‌ایم. برقراری صلح در اوکراین مستلزم انجام مذاکرات است. ما در تلاش برای دستیابی به یک توافق صلح هستیم که مانع از بروز جنگ دوباره در اروپای شرقی شود. او با بیان اینکه، تلاش‌ها برای برقراری صلح با سفر زلنسکی به واشنگتن ادامه خواهد داشت، گفت: توافق با زلنسکی، آمریکا را شریک توسعه معادن، عناصر کمیاب، نفت و گاز اوکراین می‌کند و به اکتشاف مواد معدنی خواهیم پرداخت.
ترامپ بار دیگر گفت: کمک‌های اروپایی به اوکراین به شکل وام بود، برخلاف کاری که دولت بایدن انجام داد، توافق میان ایالات‌متحده آمریکا و اوکراین برای هر دو کشور مفید خواهد بود. رئیس‌جمهوری آمریکا تاکید کرد که فاجعه اوکراین اهمیت سرمایه‌گذاری شرکای ناتو در دفاع را نشان می‌دهد.در ۳ سال گذشته هیچ چشم‌اندازی برای صلح در اروپا وجود نداشت و ما در دوره اخیر پیشرفت قابل‌توجهی داشته‌ایم. فکر می‌کنم که ما به صلح عادلانه و موفقی دست خواهیم یافت که جنگ بی‌معنی را پایان می‌دهد.
رئیس‌جمهوری آمریکا با بیان اینکه «ما یک توافق تجاری عالی با بریتانیا خواهیم داشت» در دفاع از جنگ تعرفه‌ای خود گفت که «تعرفه‌های گمرکی ضروری هستند زیرا متحدان و مخالفان ما با ما به صورت ناعادلانه رفتار می‌کنند. تعرفه‌های گمرکی تنها راه ماست تا بسیاری از صنایع آمریکایی را بازگردانیم. تعرفه‌ها کشور ما را ثروتمند خواهند کرد». در این راستا سخنان استارمر هم قابل تامل بود و به‌نوعی نشان داد که هنوز انگلیس با ترامپ در مورد مدل خاتمه جنگ در اوکراین اختلاف‌نظر جدی دارد. او همانند ماکرون سعی کرد تا از ترامپ تعریف و تمجید کند و گفت «این دیدار بسیار سازنده بود. خوشحالیم که بدانیم یکی از دوستان انگلیس در کاخ سفید حضور دارد». او ادعا کرد که «هیچ کشوری بیشتر از آمریکا و انگلیس برای صلح تلاش نکرده‌اند. باید جنگ وحشیانه اوکراین پایان یابد. شما (ترامپ) فرصتی تاریخی برای رسیدن به صلح در اوکراین ایجاد کرده‌اید اما این توافق باید به درستی انجام شود».
استارمر به نوعی با انتقاد از یکجانبه‌گرایی ترامپ در پرونده اوکراین و به نفع روسیه گفت که «باید در برقراری صلح پیروز شد و تجاوزگر پاداشی دریافت نکند؛ چراکه تاریخ باید به نفع قربانی باشد نه متجاوز و ما به دنبال رسیدن به توافقی عادل هستیم». او افزود: «باید به توافقی برسیم که به اوکراین اجازه دهد تا خود را در برابر پوتین تقویت کند. انگلیس آماده اعزام نیرو به اوکراین است. آماده همکاری با شرکای خود برای رسیدن به صلح هستیم. انگلیس آماده است برای حمایت از توافقی که با متحدانمان همکاری می‌کند، نیروها را روی زمین و هواپیماها را در هوا قرار دهد زیرا این تنها راهی است که صلح دوام می‌آورد».
صف‌بندی اروپایی
اگر به سخنان نخست‌وزیر انگلیس نگاهی دقیق بیندازیم می‌توانیم به این نتیجه برسیم که اساساً با بیم‌وامید به دیدار ترامپ رفته بود. استارمر در بخشی از کنفرانس خبری‌اش با ترامپ گفت که «اروپا باید اقدامات بیشتری انجام دهد. امسال بیشتر از گذشته به اوکراین کمک خواهیم کرد. با وجود تفاوت‌هایمان در یک چیز اشتراک داریم و آن پیروزی است. اگر پیروز نشویم، معنای خاصی را تجربه نخواهیم کرد».
استارمر همچنین در پاسخ به سوالی درباره ایده خود برای حضور سربازان انگلیسی در اوکراین بدون حمایت امنیتی آمریکا اظهار کرد که «انگلیس در تضمین امنیت اوکراین، نقش خود را ایفا خواهد کرد. با همکاری با دیگر کشورهای اروپایی از پایداری صلح احتمالی در اوکراین حمایت خواهیم کرد. آمریکا همواره از انگلیس حمایت خواهد کرد. امروز نیز درباره شرایط این توافق صحبت کردیم».
او همچنین درباره نحوه همکاری اروپا برای تضمین امنیت اوکراین گفت که «با شرکای خود در ناتو و دیگر کشورها در ارتباط هستیم زیرا اقدامات بیشتر از سوی کشورهای اروپایی برای تضمین امنیت اروپا حیاتی است». نخست‌وزیر انگلیس در پاسخ به سوالی درباره شخصیت رئیس‌جمهور روسیه گفت: «دیدگاه من نسبت به پوتین مشخص است. باید از پایداری صلح اطمینان کسب کنیم و پوتین بداند که نمی‌تواند این توافق را زیر پا بگذارد». این سخنان استارمر در حالی مطرح شده که روسیه لبه تیز تقابل خود با اتحادیه اروپا را به جهان نشان می‌دهد که به باور ناظران بین‌المللی، این اقدام قاره سبز نشأت گرفته از موضع حمایتی ترامپ از مسکو در پرونده اوکراین است.
تجمیع دیدگاه ترامپ و پوتین، حالا موجب شده تا اتحادیه اروپا خود را ملزم به صف‌بندی علیه روسیه کند و در مقابل آن به تدوین راهبرد جدید فکر کند. به عنوان مثال فرانسوا بایرو، نخست‌وزیر فرانسه خواستار ایجاد یک اتحاد دفاعی مستقل اروپایی مشابه ناتو بدون مشارکت آمریکا شد. او با تاکید بر اینکه اتحادیه دفاعی اروپا تنها راه‌حل ممکن خواهد بود، گفت وضعیت کنونی مستلزم ارزیابی مجدد از سوی کسانی است که بر این باورند، امنیت اروپا می‌تواند توسط ایالات‌متحده تضمین شود. وی همچنین گفت که فرانسه از زمان ژنرال شارل دوگل بر این باور است که استقلال تنها ضامن امنیت ازجمله امنیت اروپاست.
به موازات این دیدار و انتشار مواضع مجدد ایالات‌متحده در قبال اوکراین، کایا کالاس، مسئول سرویس اقدام خارجی اتحادیه اروپا بیان کرد که از شنیدن اظهارات دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا و دیگر مقامات ارشد این کشور در هفته‌های اخیر که روایات و نکات روسیه درباره جنگ اوکراین را تکرار می‌کنند، «احساس ناراحتی» می‌کند.
بلومبرگ هم در این راستا نوشته است که اروپا برای تامین صدها میلیارد یورو سرمایه مورد نیاز خود برای تقویت توانایی دفاعی قاره سبز به تکاپو افتاده است و حالا نمی‌داند با وجود ترامپ باید در این خصوص چه اقدامی انجام دهد.
