توسط : آغاز به کار “نمایشگاه کتاب”
سی‌وششمین دورۀ نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران صبح دیروز با حضور محمدباقر قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی و سیدعباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در مصلای امام خمینی تهران افتتاح شد. در حاشیه این مراسم قالیباف ضمن بازدید از غرفه‌های ناشران در شبستان مصلی با ناشران به گفت‌وگو پرداخت.
عمق راهبردی کتاب
قالیباف ضمن گرامی‌داشت اولین سال‌گرد شهادت شهدای خدمت به ویژه آیت‌الله رئیسی، گفت: «موضوع تربیت در هر فرهنگی به‌ویژه در فرهنگ اسلامی بسیار مهم و اساسی است. تربیت به فرموده امام راحل، اساس دنیا و عالم است. اگر تربیت انسان انجام نشود از هر شیطانی مضرتر است. اگر تربیت صحیح و مفید باشد برای انسان و جامعه از هر چیزی مفیدتر است. بدون شک بحث کتاب و کتاب‌خوانی ارتباط مستقیمی با بحث تربیت دارد. در نظام اسلامی ما، کتاب و کتاب‌خوانی انسان را در نقطه‌ای قرار می‌دهد که در موضع صحیح زندگی خود قرار گیرد و بیشترین ابتکار و خلاقیت را داشته باشد. افتخار ما به عنوان یک ایرانی آن تمدن کهن و به عنوان یک مسلمان در تمدن اسلامی این است که معجزه پیامبر اکرم (ص) قرآن کریم بود. بدون شک کتاب یک عمق راهبردی در فرهنگ اسلامی و ایرانی ما دارد و باید آن را اساسی بدانیم و به آن توجه کنیم. در این ۱۷ سال اخیر، نام‌گذاری‌های شعار سال با تأکید بر اقتصاد بوده و رهبر انقلاب بارها بر آن تاکید فرمودند و کاملاً درست است اما یادمان نرود که رهبر انقلاب چندین نوبت هم‌زمان با تأکید بر اقتصاد بر توجه به مقوله فرهنگ هم تاکید کردند. مهم‌ترین شاخص رشد، فرهنگ است. باید به فرهنگ توجه کنیم. شاخص اصلی پیشرفت کشور، فرهنگ است. حتی در اقتصاد هم که اولویت ماست، همه می‌دانیم که اقتصاد ما از ناترازی‌ها در بخش‌های مختلف از جمله انرژی و آب رنج می‌برد و در همین جا هم و برای رفع مشکلات اقتصادی هم نیازمند فرهنگ به ویژه فرهنگ تولید، فرهنگ کار و فرهنگ مصرف هستیم.»
عصارۀ تمدن‌سازی
سیدعباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز در این مراسم با اشاره به فرمایشات رهبری مبنی بر کتاب مبدا و عصاره تمدن‌سازی است، گفت: «دربارۀ جایگاه کتاب صحبت‌های زیادی شده است اما بهترین سخن را مقام معظم رهبری فرموده‌اند، همان جا که ایشان کتاب را مبدأ و عصارۀ تمدن‌سازی می‌دانند. اگر به تمدن‌های مختلف بشری نگاه کنیم، صدق این مطلب مشخص است، تمدن یونان و ادبیات نمایشی و فلسفی و مجموعه آثار یونان یا فرهنگ و تمدن چینی در سال‌های مختلف بر اساس کتاب بوده و یا تمدن هند که بر بستر کتاب حرکت کرده و جلو آمده است. در مورد تمدن ایران پس از اسلام هم همین است، اگر شاهنامه خلق نمی‌شد بین ایران پیش از اسلام و ایران پس از اسلام نیز پیوند برقرار نمی‌شد و ما درگیر بین ایران پیش از اسلام و ایران پس از اسلام بودیم. اگر در ایران بعد از اسلام شاهنامه خلق نمی‌شد، زبان فارسی پایدار نبود. اگر تمدنی بخواهد شکل بگیرد و پایدار بماند، نیاز به کتاب دارد، کتاب صرف‌نظر از شکل و ظاهر، یک تفکر منسجم است به جای تفکر پیتزایی، فست فودی و لحظه‌ای که عملاً تفکر محسوب نمی‌شود. اگر کشور و جامعه‌ای میل به ماندگاری دارد تا در تفکر اندیشه‌های رقیب و مهاجم هضم نشود، جز با کتاب قدرت ماندگاری نمی‌یابد.» صالحی در بخش دیگری از سخنانش گفت: «نمایشگاه کتاب ایران یک باشگاه بزرگ اجتماعی است، ما نیاز داریم که باشگاه‌های موجود را حفظ کرده و باشگاه‌های جدی خلق کنیم. ایران امروز نیاز به هم‌گرایی و همراهی دارد، هرچه بیشتر این هم‌گرایی را نشان دهیم، راه ایران را هموارتر کرده‌ایم. اگر توسعۀ ایران را می‌خواهیم باید به کتاب بیشتر فکر و در راه توسعه این این فرهنگ در ایران بیشتر تلاش کنیم.
حرف نو نشر
محسن جوادی، رئیس سی‌وششمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران هم در این افتتاحیه گفت: «نمایشگاه کتاب تهران نه تنها ویترینی برای صنعت نشر بلکه آیینه‌ای از دغدغه‌های فرهنگی، ظرفیت‌های ملی و افق‌های بین‌المللی است. فرآیند آماده‌سازی نمایشگاه از بهمن ماه سال گذشته آغاز شد، این آمادگی گسترده با همراهی صنوف نشر و دیگر نهادهای فرهنگی مرتبط با ثبت‌نام ۲۳ هزار و ۶۳۲ ناشر داخلی و خارجی شامل یک هزار و ۵۸۴ ناشر از تهران و ۸۰۰ ناشر از استان‌ها طی کرد که نشان از اعتماد و تعلق خاطر ناشران به نمایشگاه و نیز اهمیت آن در چرخه فرهنگی کشور دارد. در این دوره بیش از ۲۷۰ هزار عنوان کتاب در دو بخش حضوری و مجازی عرضه شده‌اند. از این تعداد ۱۷۸ هزار و ۳۰۹ عنوان از آنها چاپ اول و حدود ۶۵ هزار عنوان آثار منتشر شده در سال ۱۴۰۳ هستند، چنین آماری نشان دهنده حیات پر تحرک نشر ایران است، در شرایطی که بسیاری از صنایع با رکود مواجه‌اند، نشر هم‌چنان می‌کوشد حرف نو بزند. در بخش مجازی امکان دسترسی به ۱۳۵ هزار عنوان کتاب الکترونیک فراهم شده که دستاوردی کم‌نظیر در تاریخ نمایشگاه محسوب می‌شود، این گام نشانه‌ای از اهتمام ما به عدالت فرهنگی و فراهم کردن دسترسی عادلانه برای تمام هم‌وطنان به ویژه در مناطق کم برخوردار است.»
روزهای سخت نشر
ابراهیم کریمی، رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران نیز با بیان این‌که بدون نمایشگاه، تهران چیزی کم دارد، گفت: «کم شدن حجم نقدینگی با توجه به افزایش قیمت کتاب، هم‌چنین مقاومت سازمان مالیاتی کشور برای اجرای معافیت مالیاتی ناشران، موجب شکل‌گیری روزهای سختی برای ناشران شده است. تکثیر کتاب‌های غیرقانونی پرفروش ناشران، ارائۀ کتاب‌های نازل و کم ارزش سال‌هاست که فعالیت ناشران را تحت‌تأثیر قرار داده است. در اتحادیه شعاری سرلوحه ماست که ما چیزی از کتاب نمی‌خواهیم.» کریمی با برشمردن مشکلات این صنف، خطاب به رئیس مجلس شورای اسلامی و وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: «در سال‌های گذشته و در چنین دورانیف سخنان ما را می‌شنیدند و وعده رفع مشکلات می‌دادند اما پس از نمایشگاه مسائل به بوته فراموشی سپرده می‌شد. نمایشگاه کتاب از ۱۷ تا ۲۷ اردیبهشت ماه ۱۴۰۴ با شعار «بخوانیم برای ایران» در محل مصلای امام خمینی برگزار و همه روزه از ساعت ۱۰ صبح تا ۸ شب پذیرای مخاطبان است. کشور «عراق» به عنوان میهمان ویژه این دوره از نمایشگاه کتاب انتخاب شده است که بنا بر اعلام مسئولان برگزاری نمایشگاه، حضورش با ۳۰ ناشر و چهرۀ فرهنگی همراه خواهد بود. نمایشگاه کتاب از بخش‌های کودک و نوجوان، ناشران عمومی، ناشران آموزشی، ناشران دانشگاهی، ناشران خارجی، ناشران دیجیتال و بخش بین‌الملل تشکیل شده است. برخلاف دورۀ قبلی نمایشگاه کتاب، امسال کتابفروشان در نمایشگاه حضور ندارند اما طبق اعلام سخنگوی نمایشگاه در امتداد برگزاری نمایشگاه، امسال از روز ۲۸ اردیبهشت ماه به مدت ۵ روز، امکان فروش به صورت جداگانه فقط برای کتابفروشان مهیا شده است و ضمن اختصاص یارانه‌ای جداگانه تا ۱۰ میلیارد تومان برای آنها، فرصت خرید برای کسانی که یارانۀ خود را در نمایشگاه کتاب مصرف نکرده‌اند از کتابفروشان فراهم می‌شود.
