توسط : وزیر کشور خبر داد: کمیته‌هایی برای بررسی علت انفجار “اسکله شهید رجایی” تشکیل شده و برخی از خاطیان احضار شدند
پس از سه روز از انفجار مهیب در بندر شهید رجایی بندرعباس آتش آن بالاخره اطفا شد. این حادثه که در ظهر شنبه، ۶ اردیبهشت ۱۴۰۴، ساعت۱۲:۳۰ به وقوع پیوست، باعث کشته شدن دست‌کم ۴۶ نفر و زخمی شدن بیش از ۱۲۰۰ نفر شد. بسیاری از این افراد کارکنان بندر و کارگران بودند که در زمان وقوع انفجار در محل کار خود حضور داشتند. انفجار در محوطه کانتینری سینا، یکی از بخش‌های بندر شهید رجایی رخ داد که به گفته مقامات گمرک بندرعباس، احتمالاً به دلیل دپوی مواد شیمیایی خطرناک و کالاهای اشتعال‌زا بود. هرچند علت دقیق انفجار هنوز مشخص نشده است، اما مقامات اعلام کرده‌اند که بررسی‌ها درحال انجام است و به نظر می‌رسد که ضعف‌های مدیریتی و عدم رعایت استانداردهای ایمنی عامل اصلی این فاجعه بوده‌اند. انفجار در روز شنبه، ۶ اردیبهشت ۱۴۰۴، ساعت۱۲:۳۰ ظهر رخ داد و شاهدان عینی گزارش کرده‌اند که آتش‌سوزی جزئی ابتدا آغاز شد. به گفته برخی از شاهدان، آتش‌سوزی در اثر برخورد مواد اشتعال‌زا با حرارت بالا و انباشت کالاهای خطرناک به سرعت گسترش یافت و به یک انفجار مهیب تبدیل شد. در نتیجه این انفجار، شعله‌های آتش به مدت چند ساعت در بندر باقی ماندند و خسارت‌های زیادی به ساختمان‌ها، تجهیزات و محموله‌های تجاری وارد کردند.
بندر شهید رجایی یکی از مهم‌ترین و حیاتی‌ترین بنادر ایران است. این بندر نه‌تنها برای صادرات، بلکه برای واردات کالاهای اساسی کشور نقش اساسی ایفا می‌کند. به همین دلیل، آسیب به این بندر می‌تواند تبعات گسترده‌ای برای اقتصاد کشور به همراه داشته باشد. مقامات در تلاشند تا هرچه سریع‌تر شرایط را به حالت عادی برگردانند، اما کارشناسان معتقدند که اصلاحات و اقدامات ضروری برای جلوگیری از تکرار چنین حوادثی باید در اولویت قرار گیرد. طبق اعلام خالدی، سخنگوی هلال‌احمر، تعداد مصدومان حادثه به ۱۲۰۰ نفر رسید و تعداد کشته‌ها ۶۵ نفر برآورد شده است. بیشتر این افراد، کارگران بندر بودند که در هنگام انفجار در محل کار خود حضور داشتند. به گفته برخی منابع، شدت انفجار چنان بود که تعداد زیادی از افراد زیر آوار باقی‌مانده و به سختی نجات یافتند. بسیاری از مصدومان به بیمارستان‌های محلی منتقل شده و برخی از آنها در وضعیت بحرانی قرار دارند.
عملیات اطفای حریق از همان ساعات اولیه انفجار آغاز شد و با تلاش‌های مستمر نیروهای آتش‌نشانی، ۱۰۰ درصد از آتش‌سوزی‌ها خاموش شد. بررسی‌های زیست‌محیطی نشان می‌دهد که مواد شیمیایی و آتش‌سوزی در محوطه بندر می‌تواند تاثیرات منفی جدی بر محیط زیست و سلامت عمومی داشته باشد. بندر شهید رجایی به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین مراکز تجاری و صادراتی ایران، بعد از وقوع این حادثه با مشکلات زیادی روبه‌رو شده است. بسیاری از محموله‌های صادراتی و وارداتی که در این بندر قرار داشتند، تحت تاثیر انفجار و آتش‌سوزی‌های به وجود آمده آسیب دیدند. مقامات گمرک اعلام کرده‌اند که خسارت‌های مالی هنوز به طور دقیق برآورد نشده است، اما پیش‌بینی‌ها حاکی از آن است که این خسارات می‌تواند میلیاردها تومان باشد.
با این حال، ارسال محموله‌های صادراتی از گمرکات کشور به مقصد بندر شهید رجایی پس از رفع موانع ایجاد شده، از سر گرفته شده است. همچنین، بارگیری و ترخیص کالاها در این بندر درحال انجام است و فعالیت‌های اقتصادی به تدریج درحال بازگشت به حالت عادی هستند.
گزارش وزیر کشور
پس از وقوع این حادثه، کمیته‌های مختلفی برای بررسی علت انفجار و شناسایی مقصران تشکیل شده است. وزیر کشور اسکندر مومنی، در نشست خبری اعلام کرد که برخی مقصران این حادثه احضار شده‌اند و تحقیقات همچنان ادامه دارد. وی افزود که «در این حادثه، قصورهایی در رعایت نکات ایمنی و پدافند غیرعامل محرز شده است».
براساس شواهد موجود، ضعف در نظارت و عدم به‌روزرسانی استانداردهای ایمنی در بندر شهید رجایی یکی از دلایل اصلی وقوع این حادثه است. برخی کارشناسان ایمنی معتقدند که بندرهای کلیدی ایران نیاز به بازنگری جدی در سیستم‌های ایمنی و پدافند غیرعامل دارند تا از وقوع چنین فجایعی جلوگیری شود. در پی وقوع این حادثه، شایعات و گمانه‌زنی‌ها در شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌ها شدت گرفت. مسئولان از مردم خواسته‌اند که از دامن زدن به شایعات پرهیز کنند و تنها به اخبار و اطلاعات رسمی اعتماد نمایند. این درخواست پس از آن صادر شد که برخی منابع غیررسمی، احتمال خرابکاری عمدی را مطرح کردند که مقامات امنیتی آن را رد کردند.
حوادث مرگبار در ایران: چرخه‌ای بی‌پایان
در کنار حادثه بندر شهید رجایی، ایران در سال‌های اخیر شاهد مجموعه‌ای از حوادث مرگبار دیگر بوده است که به طور مستقیم یا غیرمستقیم ناشی از ضعف نظارت و سوءمدیریت بوده‌اند. انفجار در معدن طبس، فروریختن ساختمان‌های متروپل و پلاسکو، آتش‌سوزی در کشتی سانچی و انفجارهای مشابه، همگی نمونه‌هایی از حوادثی هستند که به دلیل سهل‌انگاری و عدم توجه به استانداردهای ایمنی و نظارتی رخ داده‌اند. پس از هر یک از این حوادث، مقامات به تشکیل کمیته‌های بررسی و ارجاع پرونده‌ها به دستگاه قضایی پرداخته‌اند، اما در عمل، هیچ کدام از این اقدامات به نتایج ملموس و قابل اتکایی منجر نشده است. در بسیاری از موارد، حتی پس از سال‌ها، علت اصلی حادثه همچنان در هاله‌ای از ابهام قرار دارد و مسئولان از پذیرش مسئولیت شانه خالی کرده‌اند. حادثه انفجار در بندر شهید رجایی و سایر فجایعی که در سال‌های اخیر در ایران رخ داده‌اند، نیاز به اصلاحات اساسی در ساختارهای ایمنی و مدیریتی کشور را به‌وضوح نشان می‌دهند. به نظر می‌رسد که مقامات باید جدی‌تر به مساله ارتقای ایمنی در بنادر، معادن و دیگر تاسیسات صنعتی پرداخته و سیستم‌های نظارتی را به طور کامل بازنگری کنند. در این بین، مسئولیت دولت و نهادهای مختلف در تامین ایمنی و جلوگیری از وقوع حوادث مشابه از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. تنها در این صورت است که می‌توان به کاهش خطرات احتمالی و پیشگیری از تکرار چنین فاجعه‌هایی امیدوار بود.
