“سیدعباس عراقچی”، وزیر امور خارجه ایران پس از نشست آستانه در دوحه اعلام کرد؛ قرار است گفتوگوهای میان دولت سوریه و گروههای معارض مشروع آغاز شود. “سازندگی” به بررسی آخرین تحولات سوریه و پیشروی نیروهای تحریرالشام پرداخته است
گروهبینالملل: تحولات سوریه در حوزه سیاسی و میدانی به شدت مسیر پرشتابی را سیر میکند و حالا وقایع رخ داده در شام به تیتر اول تمام خبرگزاریهای و مطبوعات جهان تبدیل شده است. در این راستا (شنبه) نشست وزرای خارجه ایران، ترکیه و روسیه در قالب نشست آستانه در دوحه قطر و با تمرکز بر تحولات اخیر در سوریه برگزار شد؛ چراکه ایران، روسیه و ترکیه به عنوان سه طرف ضامن در نشستهای پیشین آستانه دیدار و گفتوگو داشتهاند و این نشست هم با توجه به شرایط اخیر و تنش و درگیری در سوریه در دوحه قطر برگزار شده است. سیدعباس عراقچی، وزیر خارجه کشورمان پیش از این درباره برگزاری این نشست در دوحه اعلام کرده بود که نشست وزرای خارجه آستانه به علت حضور وزرای خارجه ایران، ترکیه و روسیه در اجلاس دوحه برگزار میشود و البته قطر در این نشست حضور نخواهد داشت و چون این وزرا در دوحه هستند، نشست را آنجا برگزار میکنیم. در این راستا پس از برگزاری نشست آستانه در دوحه، وزیر خارجه کشورمان در جمع خبرنگاران بر موضوع خاتمه فوری درگیریها تاکید کرد. به گزارش ایرنا، عراقچی گفت که در نشست آستانه مسائل روز و جاری در سوریه که بسیار مهم است مورد بحث و رایزنی قرار گرفت و این اشتراک نظر میان همه شرکتکنندگان بود که درگیریها باید فوراً خاتمه پیدا کند و تمامیت ارضی و حاکمیت ملی سوریه محترم شمرده شود.
وی ادامه داد: همچنین قرار شد که گفتوگوهای سیاسی بین دولت سوریه و گروههای معارض مشروع شروع شود و اینها خواستههای این جلسه بود و قرار شد که ما با دولت سوریه در این خصوص مشورت کنیم و من نیز مشورتهای خودم را خواهم داشت. عراقچی همچنین خاطرنشان کرد که روسیه هم قرار شده با دولت سوریه مشورت داشته باشد. سیدعباس عراقچی که جهت شرکت در اجلاس دوحه در قطر به سر میبُرد، بعدازظهر (شنبه) در جمع خبرنگاران اظهار کرد که نشست دوحه همایشی است که هر سال در شهر دوحه برگزار میشود و مجموعهای از سیاستمداران، اقتصاددانان، اهالی رسانه و افراد مختلف دعوت میشوند و فرصت خوبی برای بررسی مسائل مختلف است. وی با بیان اینکه این نشست فرصت خوبی جهت دیدار با وزرای خارجهای است که حضور دارند، گفت: من امسال قصد اولیه برای شرکت در این نشست را نداشتم اما تحولاتی که در منطقه به خصوص و در سوریه پیش آمده و قراری که با ترکیه و روسیه برای برگزاری یک اجلاس در روند آستانه داشتیم در این نشست هم شرکت کردم. وزیر امور خارجه کشورمان ادامه داد: این نشست با موضوع خبرنگارانی که در غزه و لبنان مورد حمله رژیم صهیونیستی قرار گرفتند و آغاز شد و ۵ یا ۶ نفر از خبرنگارانی که یا مجروح شده بودند یا خانواده خود را به هر نحوی از دست داده بودند یا به هر حال مورد آسیبی از سوی رژیم صهیونیستی قرار گرفته بودند، دعوت شدند و از آنها تقدیر شد. عراقچی افزود: پس از این نشست هم گفتوگوی بسیار مستقیم و صریحی را با وزیر امور خارجه ترکیه داشتم و گفتوگوی نسبتاً مبسوطی را هم با امیر قطر انجام دادم و هر دو دیدار تمرکزش را برای تحولات سوریه بوده و اینکه چه مسیری را باید در حمایت از مردم سوریه تمامیت ارضی و وحدت سرزمینی این کشور انجام داد. وی گفت: هماکنون در مرحلهای هستم که همه در حال تبادل نظر و رایزنی هستند و برای تصمیمگیری زود است، تحولات در منطقه بسیار سریع در حال رخ دادن است و وضعیت سیالی را شاهد هستیم و طبیعی است که ما کماکان به حمایت خود از مردم و دولت سوریه ادامه میدهیم. این یک کارزار سیاسی است که باید در آن به ایفای نقش بپردازیم.
عراقچی خاطرنشان کرد: در بغداد هم جلسه سه جانبه ایران بغداد و سوریه را داشتیم که ابتکار جدیدی بوده و در آنجا هم بر لزوم حمایت از دولت، مردم سوریه و تمامیت ارضی و وحدت این کشور و جلوگیری از افتادن این کشور به دست گروههای تروریستی تاکید شد. در میان کشورهای منطقه نگرانیهای مشترکی در خصوص تحولات سوریه وجود دارد. این اظهارات در حالی بیان میشود که خبرگزاری آناتولی اعلام کرد هاکان فیدان، وزیر امور خارجه ترکیه (شنبه) در دوحه با سیدعباس عراقچی، همتای ایرانی خود دیدار و درباره تحولات سوریه گفتوگو کرد و این گفتوگوها همچنین به عنوان ارزیابی اولیه قبل از نشست وزرای خارجه روند آستانه انجام شد.
همچنین خبرگزاری قطر (قنا) اعلام کرد که تمیم بنحمد آلثانی، امیر این کشور (شنبه) در دوحه میزبان سیدعباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران بود. طبق این گزارش در این دیدار روابط دوجانبه و راههای تقویت آن همچنین مسائل منطقهای و بینالمللی مورد بررسی قرار گرفت. وزارت امور خارجه ایران نیز در این باره اعلام کرد که در این دیدار آخرین تحولات مربوط به جنگ در نوار غزه، وضعیت لبنان پس از اعلام آتشبس و تحولات سوریه مورد بررسی قرار گرفت. این در حالی است که عباس عراقچی روز جمعه به بغداد سفر کرد و در آنجا با وزرای خراجه عراق و سوریه یک نشست سه جانبه برگزار کرد. به گزارش ایرنا، وزیران خارجه سه کشور تاکید کردند که تهدید امنیت سوریه تهدیدی برای ثبات در کل منطقه است و جز هماهنگی و همکاری و مشورت دیپلماتیک مستمر بین کشورها برای دور کردن منطقه از تبعات تنش، هیچ گزینه دیگری وجود ندارد. وزیران خارجه جمهوری اسلامی ایران، عراق و سوریه در این بیانیه همچنین بر ضرورت تشریک مساعی همه تلاشهای عربی، منطقهای و بینالمللی برای رسیدن به راهحلهای مناسب برای چالشهای پیشرو که عموم منطقه و سوریه به طور خاص با آن مواجه است، تاکید کردند.
لاوروف: بین گروههای تروریستی و غیرتروریستی تمایز قائل شویم
در این راستا سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه هم پس از نشست روند آستانه درباره سوریه بر مقابله با تروریستها و حفظ حاکمیت و تمایمیت ارضی سوریه تاکید کرد. به گزارش ایسنا، لاوروف گفت: اجازه دادن به گروههای تروریستی برای کنترل خاک سوریه غیرقابل قبول است. «تحریر الشام» در سوریه یک گروه تروریستی است. لازم است بین گروههای تروریستی مانند تحریرالشام که سازمان ملل آنها را تروریستی شناخته است و سایر گروههای مخالفی که تروریست تلقی نمیشوند، تمایز قائل شد.
وزیر خارجه روسیه با بیان اینکه بر وحدت خاک سوریه و ضرورت پایان فوری خصومتها تاکید داریم و از ابزار دیپلماتیک برای توقف خونریزی در سوریه استفاده میکنیم، گفت: ما میخواهیم اطمینان حاصل کنیم که کشور سوریه یکپارچه باقی میماند. روسیه تلاش میکند هر کاری که میتواند برای مبارزه با تروریستها در سوریه انجام دهد. ما از طریق هوایی به ارتش سوریه برای مقابله با حملات تروریستی کمک خواهیم کرد. نقش روسیه مبارزه با گروههای تروریستی در سوریه است حتی اگر آنها بگویند دیگر تروریست نیستند. با این حال وی گفت که درباره آینده اوضاع سوریه گمانهزنی نمیکند. لاوروف تاکید کرد: در نشست آستانه در دوحه درباره لزوم حاکمیت و تمامیت ارضی سوریه به توافق رسیدیم و با ایران و ترکیه توافق کردیم که یک فراخوان قوی برای دستیابی به امنیت و ثبات در سوریه صادر کنیم. روسیه، ترکیه و ایران خواستار آغاز گفتوگو بین دولت سوریه و مخالفان قانونی شدند و روسیه، ترکیه و ایران خواستار توقف فوری خشونت در سوریه هستند.
رئیس دستگاه دیپلماسی روسیه تصریح کرد که روابط سوریه و ترکیه بدون شک عادی خواهد شد. ایدههایی وجود دارد که چگونه ترکیه میتواند به حفظ تمامیت ارضی سوریه کمک کند. مخالفان سوریه باید به سخنان ایران، ترکیه و روسیه برای توقف خصومتها گوش دهند. روسیه با همراهی ترکیه و ایران اقداماتی را برای اطمینان از تحقق درخواستها برای کاهش تنش در سوریه انجام خواهد داد. نشست امروز روسیه، ایران و ترکیه از دوحه باید برای طرفهای درگیر در سوریه درک شود و با دقت به آن گوش فرا دهند. لاوروف همچنین در کنفرانس خبری بعد از نشست دوحه اعلام کرد که حملات گروه تروریستی هیات تحریرالشام از قبل برنامهریزی شده بود و ما به سوریه برای مقابله با این حملات کمک میکنیم. وی تصریح کرد: بعد از توقف حملات گروه تروریستی هیات تحریرالشام، گفتوگوی سیاسی ممکن میشود.
در میدان چه خبر است؟
فارغ از محور سیاسی و گفتوگوهای دیپلماتیکی که طی روزها و هفته گذشته با محوریت سوریه رخ داده باید به این موضوع اشاره کنیم که در محور تحولات میدانی اخبار به شدت ضد و نقیض است. به عنوان مثال اعلام شده بود که بشار اسد، رئیس جمهوری سوریه این کشور را ترک کرده اما سپس این خبر تکذیب و مشخص شد وی در دمشق حضور دارد. در این راستا برخی رسانههای نزدیک به شورشیان سوری (شنبه) مدعی شدند که کنترل شهر درعا (واقع در جنوب سوریه و نزدیک به دمشق) را به دست گرفتند اما فرماندهی کل ارتش و نیروهای مسلح سوریه همچنین (شنبه) در بیانیهای اعلام کرد که نیروهای ما در مناطق درعا و السویدا آرایش دوباره گرفته و موضعگیری کردند و یک دیوار دفاعی و امنیتی تشکیل دادند. همچنین خبرگزاری فرانسه ظهر شنبه مدعی شد که عناصر تحریرالشام به حومه دمشق رسیدهاند. در مقابل وزارت دفاع سوریه با انتشار بیانیهای تاکید کرد که «شاهد موج تبلیغات رسانهای دروغین گروههای تروریستی از طریق رسانهها و صفحاتشان در شبکههای اجتماعی و شبکههای تلویزیونی وابسته به آنها برای انتشار رعب و وحشت بین غیرنظامیان در حومه دمشق هستیم». همچنین گفته شده که درگیری مجدد نیروهای ارتش سوریه با عناصر تروریستی در اطراف حمص انجام شده است.
از سوی دیگر یک سخنگوی کاخ سفید (شنبه) در گفتوگویی با شبکه المیادین با تروریستی خواندن گروه تروریستی تحریرالشام گفت که زمان مذاکره برای پایان دادن به درگیریهای سوریه براساس قطعنامه شماره ۲۲۵۴ شورای امنیت سازمان ملل متحد فرا رسیده است. او گفت که «ما و همپیمانانمان خواستار حمایت از غیرنظامیان سوریه از جمله اقلیتهای ساکن این کشور هستیم».