Page 6 - 23-04-1403-1741 Sazandegi
P. 6

‫تحلیل تحولات اقتصادیتوسعه‬                                                                                                                       ‫سال هفتم‌شماره ‪1741‬‬                                        ‫‪06‬‬
                                                                                                                                                                                                                                    ‫شنب ‌ه ‪ 23‬تیر ‪1403‬‬

                                                                                                                                                                                               ‫ادامه تیتر یک‬                          ‫دیدگاه‪ :‬تحلیل اقتصادی‬

                                                                                                                                                               ‫زمین سوخته‬                                                       ‫نرخارزوتن ‌شهایجامعهایران‬

                                                                                                                                                                                                                                ‫تثبی ‌تگرایان ارز چه م ‌یگویند و چه م ‌یخواهند؟‬

‫همیشــگی را در پیش گرفت که در نیمقــرن اخیر همه دولتها با‬                       ‫بیکاری بوده اســت‪ .‬در دولت سیزدهم بســیاری از تصمیمهای‬                         ‫روزنامه کیهان نوشت‪«:‬دولت چهاردهم در حالی سکان اداره‬                                                                  ‫پرویز خوشکلام‬
‫شدت و ضعف بیشتر دنبال کرد‌هاند‪ .‬الگویی که معتقد است‪« :‬من‬                        ‫دیپلماسی‪ ،‬سیاسی و اقتصادی به ســود گروههای ذینفع گرفته‬                         ‫کشــور را به دست میگیرد که وضعیت کشور در مقایسه با شرایط‬
                                                                                ‫شــد‪ .‬اقتصاد در تله تصمیمهای خل ‌قالساعه گرفتار و تجارت آزاد‬                   ‫اســفناکی که در مرداد ‪ ۱۴۰۰‬به دولت ســیزدهم تحویل داده شد‪،‬‬                                                                   ‫اقتصاددان‬
                                                                                ‫تبدیلبهکولهبریشدوکس ‌بوکارهابیشترازهمیشهازنااطمینانی‬                           ‫تغییرات مثبت بسیار زیادی داشــته است‪ ».‬هر دولتی کارنام ‌های‬
‫دولتم و حلال همه مشکلات‪ .‬اقتصاد را در دست میگیرم و مردم‬                         ‫رنج بردند و در نتیجه‪ ،‬ســرمایه مالی و انســانی به طور همزمان از‬                ‫مثبت و منفی دارد و دولت ســیزدهم نیــز به طور قطع یادگارهای‬      ‫تدثبهیــهتگ‪۰‬ر‪۹‬ایا‪۱۳‬ن اوربزا یدقیکقًًانگچاهه‬  ‫بــا مدنظر قــرار دادن تحولات‬
‫را تامیــن میکنم‪ ».‬این یعنی ورود دولــت در اقتصاد برای کنترل‬                                                                                                   ‫مثبتی به جا گذاشــت اما موضوع این است که اقتصاد را با اعداد‬                                                   ‫خوشبینانه میکوشــم‪ ،‬توضیح دهم‬
‫قیمت کالاها و خدمات یا همــان که اقتصاددانان اختلال قیمتی‬                                                        ‫کشور خارج شد‪.‬‬                                 ‫و ارقام میتــوان اندازه گرفت و شــاخصها بهترین معرف برای‬         ‫میگوینــد و چه میخواهند؟ دولت بــا ارزهای رانتی نفت از‬
                                   ‫میخوانندش‪.‬‬                                   ‫در این دوره با منظوم ‌های روب ‌هرو بودیم که قدرت ســخت را در‬                   ‫کارآمــدی یک دولت هســتند و کارنامه اقتصادی هــر دولتی را‬        ‫یکسو درآمد ریالی کســب میکند و از سوی دیگر قیمتها‬
‫در نتیجه دولت بــه خود اجازه داد بــرای تثبیت قیمت برخی‬                         ‫اختیار داشت و در کنار آن بانکها و منابع مالی را به خدمت گرفته‬                  ‫میتوان با بررســی عملکرد شاخصهای کلان و خروجی اقتصاد‬             ‫را خارج از دینامیسهای درونی اقتصاد پایین نگه م ‌یدارد‪ .‬اما‬
‫کالاها و حاملهای انرژی همچون پهلوانی وارد اقتصاد شــود و‬                        ‫بود و فضای رســان ‌های کشور را کنترل کرده و فضاسازی میکرد و‬                    ‫(اعم از رشــد اقتصادی‪ ،‬تورم‪ ،‬بیکاری‪ ،‬تــراز پرداختها و‪)...‬‬       ‫وقتی نرخ ارز به دلیل مشــکل دسترسی به ارزهای رانتی نفت‬
                                                                                ‫تریبونهای فرهنگی را هم هدایت میکرد‪ .‬از ابتدا این منظومه که‬                     ‫ارزیابیکرد‪.‬مجموع ‌هایازآمارهاییکهتوسطهمیندولتمنتشر‬                                                                   ‫جهش میکند‪:‬‬
‫برای تعیین قیمت شامپو‪ ،‬کره و موز سیاستگذاری کند‪.‬‬                                ‫با اقتصاد و تجارت آزاد مخالف بود‪ ،‬توان مالی و حمایت سیاســی‬                    ‫شده از وضعیت وخیم اقتصاد ایران در ابعاد مختلف حکایت دارد؛‬        ‫الف) دیگر امکان سرکوب قیمتها وجود ندارد و قیمتهای‬
‫امــا تصمیم دولت به تثبیت قیمت کالاهایی که انحصار عرضه‬                          ‫بیشــتری پیدا کرد‪ .‬در نقد سیاستهای اقتصادی دولت سیزدهم‬                         ‫از نرخ تورم ســالانه ‪ ۳۶.۱‬درصدی و افت ‪ ۹‬درصدی صادرات تا‬
‫آن را داشت مانند بنزین‪ ،‬گاز‪ ،‬برق و سایر حاملهای انرژی‪ ،‬سبب‬                      ‫باید به این مســاله هم توجه کرد که این دولت ســقف پرواز بسیار‬                  ‫بدهی سرسامآوری که دولت ســیزدهم برای دولت به جا گذاشته‬           ‫سرکو ‌ب شده به سطوح بنیادی خود جهش میکند‪،‬‬
                                                                                ‫کوتاهی داشت‪ .‬به هر حال دولت سیزدهم در حالی دولت را تحویل‬                       ‫که به عقیده اقتصاددانان از تولید ناخالص داخلی ایران هم بیشــتر‬   ‫ب) مــردم برای حفظ ارزش پ ‌ساندازهــای ریالی خود به ارز‬
‫افزایش مصرف از یکســو و کاهش درآمد تولیدکنندگان از سوی‬                          ‫م ‌یدهد که هر ایرانی بهطور متوســط فقیرتر شده است حتی بدون‬                     ‫است‪ .‬رســانههای اصولگرا بلافاصله پس از پیروزی سیدابراهیم‬         ‫پناه میبرند و این بر تقاضای ارز و در نتیجه رشد نرخ ارز دامن‬
‫دیگر شــد‪ .‬تبعات این سیاست در بلندمدت در قالب عدم توانایی‬                       ‫در نظر گرفتن رکود ناشی از تحریمهای اقتصادی‪ .‬با توجه به اینکه‬                   ‫رئیسی در انتخابات سال ‪ 1400‬از بدهی بسیار بزرگی سخن گفتند‬
‫دولت در تامین تقاضای این کالاها ظاهر شد که قطعی برق خانگی‬                       ‫متوسط رشد اقتصادی دنیا در حد دو تا سه درصد بوده است‪ ،‬این‬                       ‫که از دولت حســن روحانی به جا مانده است اما آنچه این روزها‬                                                           ‫م‪‎‬یزند‪،‬‬
                                                                                ‫دوران کوتاه دوران خروج ایران از جرگه کشورهای با درآمد متوسط‬                    ‫مطرح میشود‪ ،‬بسیار بزرگتر از چیزی است که اقتصاددانان تصور‬         ‫ج) دولت در صورت حفظ نر ‌خارز تعیی ‌نشده در قوانین بودجه‬
‫و صنایع در تابستانها و قطعی گاز صنایع در زمستانها‪ ،‬نمون ‌های‬                    ‫بالا و ورود آن به کشــورهای با درآمد متوسط‪-‬پایین بوده است‪.‬‬                     ‫میکردند‪ .‬برخی گزارشهای خوشبینانه نشان م ‌یدهد که دولت‬            ‫با کســری بودجه مواجه میشــود (ب ‌هخاطر کاهش حجم ارز‬
‫از این تبعات اســت‪ .‬کنترل نرخ ارز و تلاش در ثابت نگه داشــتن‬                    ‫نوع مســائلی که ایران در حال حاضر با آن روب ‌هرو است‪ ،‬مسابقه‬                   ‫مســعود پزشکیان بیش از ‪ ۷۷۵‬هزار میلیارد تومان بدهی از دولت‬
‫آن بزرگترین خطایی بود که در کارنامه دولت مرحوم رئیسی ثبت‬                        ‫با کشورهای در حال توسعه در عرصه رشد اقتصادی نیست بلکه‬                          ‫سیدابراهیم رئیسی به ارث برده است‪ .‬استناد ناظران به گزارش اخیر‬    ‫قابل فروش به بانک مرکزی نه تغییر در قیمت آن)‪،‬‬
                                                                                ‫تلاش برای حفظ برخی اســتانداردهای زندگی از قبیل آب‪ ،‬برق‪،‬‬                       ‫وزارت امور اقتصادی و دارایی است که میزان تعهدات ایجاد شده‬        ‫د) ارز چندیــن نرخ پیدا میکند و از ای ‌نرو تقاضاهای جدیدی‬
‫شده است‪ .‬ادعاهای اقتصادی دولت سیزدهم از ساخت مسکن‬                               ‫گاز‪ ،‬زیرساختهای فیزیکی‪ ،‬بهداشت و درمان و تحصیلات برای‬                          ‫ناشی از فروش اوراق مالی در دولت سیزدهم را برای سالهای آتی‬        ‫برای ارز جهت بهرهمندی از رانت ناشــی از چندنرخی شکل‬
‫تا کنترل تورم و اداره کشور بدون برجام‪ ،‬همه و همه به بحرانهایی‬                   ‫شهروندان است‪ .‬مساله ما دیگر رشد اقتصادی ‪ 8‬درصد نیست‪،‬‬                           ‫با ارزش اسمی ‪ ۷۷۵‬هزار و ‪ ۹۰۰‬میلیارد تومان معادل ‪ ۵.۵‬درصد‬                                                             ‫میگیرد‪.‬‬
‫تبدیل شد که حالا پزشکیان باید آنها را حل کند‪.‬‬                                   ‫گریقز اطزعًًار تشدادوممنفدیشـوـمنصفیرآامسریتکا‪ .‬با ایران و تحریمهای همهجانبه‪،‬‬  ‫تولید ناخالص داخلی به قیمتهای جاری سال ‪ ۱۴۰۲‬است‪ .‬این‬             ‫برای حــل این مشــکلات دو راهکار وجــود دارد‪ .‬یکی‬
                                                                                ‫نقش غیرقابل انکاری در تشــدید رکود اقتصادی سالهای اخیر‬                         ‫در حالی اســت که دولت ســیزدهم برای کمک به کسری بودجه‬            ‫رفع موانع دسترســی به ارزهای رانتی نفت و دیگری سرکوب‬
‫در دولت سیزدهم متأسفانه معیشت و رفاه مردم بازیچ ‌ه اهداف‬                        ‫دارد اما دو نکته نباید از نظر دور بماند؛ یکی اینکه دولت سیزدهم‬                 ‫در سه سال گذشته بســیاری از داراییها و اندوخت ‌ههای کشور را‬      ‫تقاضای ارز و تأمین مالی بودجه با افزایش مالیاتها یا چاپ‬
‫سیاسی گرو‌ههای ذینفع قرار گرفت‪ .‬آن موقعی که دولت رئیسی‬                          ‫نظریه روشنی برای اداره اقتصاد نداشت و اغلب مدیران این دولت‬                     ‫واگذار کرده و حتی از داراییهای بنیاد برکت و ســتاد اجرایی هم‬
‫مستقر شد‪ ،‬مدعی بود بدون حل تحریم میتواند مسائل اقتصادی‬                          ‫قدرت و توان کافی برای حل مشــکلات را نداشتند و دیگر اینکه‬                      ‫بهره برده است‪ .‬همچنین بیش از‪ ۵۰‬درصد بدهی به بانکها در سه‬                                                             ‫پول‪.‬‬
                                                                                ‫دولت سیزدهم نخواست یا نتوانست مذاکره با غرب را پیش ببرد و‬                      ‫سال گذشته ایجاد شده که به این ارقام باید بدهی دولت به بانکها‬     ‫آنچه تثبیتگرایان ارز مطرح میکنند‪ ،‬راهکار دوم اســت‪.‬‬
‫را حل کند‪ .‬وقتی از ســال ‪ ۹۷‬به این سو‪ ،‬دولت روحانی با تحریم‬                     ‫به دوستان شرقی اتکا کرد که خود درگیر جنگ و بحران اقتصادی‬                       ‫و شرکتهای دارای ز یان سنواتی که بالغ بر دهها هزار میلیارد تومان‬                                                      ‫آنها میگو یند‪:‬‬
‫فزاینده مواجه شــد و ســال ‪ ۹۸‬هم با کرونا مواجه شد که دو سال‬                    ‫بودند یا اصولا رابطه با ایران برایشــان محلی از اعراب نداشت‪ .‬به‬
‫هم طول کشــید و موجــب از کار افتادن بســیاری از واحدهای‬                        ‫همین دلیل انداختن تمامی تقصیرها به گردن تحر یمهای اقتصادی‪،‬‬                                                   ‫است نیز افزوده شود‪.‬‬                ‫الف) تقاضــای ارز جهــت واردات کالاهایی کــه از نظر ما‬
                                                                                ‫غافل شدن از کاست ‌یهای بزرگ و خطاهای عظیم سیاستگذاری‬                           ‫دولت ســیزدهم برای تأمین کســری بودجه بــه جای کاهش‬                            ‫غیرضروری است باید سرکوب شود‪،‬‬
‫اقتصادی شــد‪ .‬از همان موقع گروههای رقیب شروع به تبلیغات‬                                                                                                        ‫هزینهها و تعدیل بودجه گروههای حامی خود به تشدید فشارهای‬          ‫ب) تقاضــای ارز جهت حفظ ارزش پ ‌ساندازهای ریالی باید‬
‫علیه کارآمدی دولت کردند‪ .‬دولت روحانی ضعف داشت اما آنچه‬                                ‫اقتصادی است که در دولت سیزدهم به اوج خود رسید‪.‬‬                           ‫مالیاتی متمایل شد و در حالی که هر لحظه در اقتصاد ایران صدها‬
‫بعد از ‪ ۹۷‬اتفاق افتاد‪ ،‬ناشی از تحریمهایی بود که خود اصولگرایان‬                                                                                                 ‫میلیارد تومان رانت جابهجا میشــد و با هر تصمیم سیاستگذار‪،‬‬                                                            ‫سرکوب شود‪،‬‬
                                                                                                                ‫ ‪W‬میراث دولت سیزدهم‬                            ‫افراد و گروههای خاص ثروتهای افســان ‌های به جیب م ‌یزدند‪.‬‬        ‫ج) جهت تأمین کســری بودجه دولت باید مالیاتها یا چاپ‬
‫از سال ‪ ۹۰‬به این سو عامل آن بودند‪ .‬دولت در فقدان درآمد نفتی‪،‬‬                                                                                                   ‫دولت به سازوکارهایی که برای جلب حمایت سیاسی‪ ،‬رانت توزیع‬                                                              ‫پول افزایش یابد‪.‬‬
‫ناچار به فروش اوراق شد‪ .‬آن‪ ۳۵۰‬همتی که طرفداران رئیسی علیه‬                       ‫اگر بخواهیم منصف باشیم باید بگوییم که دولت ابراهیم رئیسی‬                       ‫میکند‪ ،‬دست نزد و ســراغ افراد و گروههایی که به پشتیبانی آنها‬     ‫آنهــا چرا راهــکار دوم را ترجیح م ‌یدهنــد؟ و چرا درباره‬
‫روحانی تبلیغ میکنند‪ ،‬ناشی از اوراق بود‪.‬‬                                         ‫شروع درخشانی نداشــت اما هرچه زمان گذشت‪ ،‬کارشناسان و‬                           ‫وابسته است‪ ،‬نرفت اما از معلم و کارمند و استاد دانشگاه مالیات‬     ‫بهخزیـنـههشا میهایمنی ارازهراکهاـرـسکـاـر دخنومیلنزمومیـگـًًاویبنا بدر؟آینچدونخاواز یســت‌ک ‌هطهرا وف‬
‫بود که میتواند بدون رفع تحریمها‬    ‫مشـدـولکلات رئتیراسـحـلیکنچود‪،‬نقمادععدتًًای‬  ‫اقتصاددانان شــناخت ‌ه شــد‌های با دولت همکاری م ‌یکردند‪ .‬اگر‬                  ‫بیشتریگرفتبهگون ‌هایکهچنینفشارهاییبرایدریافتمالیات‬
‫نباید به ســمت اســتفاده از اوراق‬                                               ‫صحبت از تورم میشد‪ ،‬گف ‌توگو از استقلال بانک مرکزی و کنترل‬                                                                                       ‫ترجیحات جامعه همخوانی ندارد و از طرف‌دیگر‪ ،‬راهکار اول‬
                                                                                ‫نقدینگی بود نه گرانفروشــان ب ‌یوجدانی کــه با گران کردن کالاها‬                                 ‫از مردم در چند دهه گذشته بیسابقه بود‪.‬‬           ‫نیز با رویکرد سیاسی خود آنها هماهنگی ندارد‪ .‬در واقع برای‬
‫م ‌یرفــت‪ .‬اینکه رقم بدهی به ‪ ۸۳۰‬هزار میلیارد تومان رســیده به‬                  ‫باعث تورم میشــدند‪ .‬اگر صحبت از نرخ ارز میشد‪ ،‬صحبت از‬                                                                                           ‫تسداــونمگریوینکرارهدکسایرادسومیبمرطملرودمبنداخرنودد‪،‬اابماایاییانزراتعحممیدًًالیاهزسیـنـهههوًًاا بای‬
‫عقیده اقتصاددانان نشان م ‌یدهد‪ ،‬وعدههای اقتصادی و سیاست‬                         ‫عرضه و تقاضا و قیمت واقعی آن در شرایط تورمی و یکسانسازی‬                                                    ‫ ‪W‬نقد رویکرد دولت سیزدهم‬
‫خارجی دولت رئیسی به نتیجه نرسیده است‪ .‬این دولت نتوانست با‬                       ‫نــرخ ارز بود‪ ،‬نه دلالان زالوصفتی که با افزایش قیمت دلار باعث‬
‫گرایش به سمت شرق تحریمها را خنثی کند و دولت را بدهکارتر‬                         ‫فشار بر مردم بیپناه میشدند‪ .‬و وقتی صحبت از تجارت با جهان‬                       ‫در کنار ارقامی که به آن اشــاره شد همچنین میشود عملکرد‬                                                               ‫مردم در میان نمیگذارند‪.‬‬
                                                                                ‫میشــد‪ ،‬صحبت از بسط روابط تجاری با دنیا بود و وارد شدن به‬                      ‫دولت ســیزدهم را با بررسی کیفیت سیاستگذاری اقتصادی (اعم‬          ‫ب ‌ه عبارت دیگر آنــان میگویند خودروی بیکیفیت‪ ،‬لوازم‬
                                   ‫کرد‪.‬‬                                                                                                                        ‫از سیاست مالی‪ ،‬سیاست پولی‪ ،‬سیاست تجاری و سیاست ارزی)‬             ‫خانگی نامناســب و آزاردهنده و انواع دیگری از کالاهای با‬
‫دولت پزشکیان در شرایط بسیار بسیار دشواریتری از زمان‬                                                         ‫عرصه بازارهای جهانی‪.‬‬                               ‫ارزیابی کرد که خروجی آن تشــدید تورم‪ ،‬تداوم خروج ســرمایه‪،‬‬
‫استقرار رئیسی قرار دارد‪ .‬پزشکیان ریسک بزرگی کرد و بعید‬                          ‫دولت ســیدابراهیم رئیســی در زمینه اداره کشور همان الگوی‬                       ‫تضعیف پایههای رشد‪ ،‬تشدید فقر‪ ،‬افزایش میزان فساد و افزایش‬         ‫دوام و ک ‌مدوام و لباس و دارو و دهها قلم کالای دیگر با کیفیت‬
                                                                                                                                                                                                                                ‫نامناســب را تحمل کنید با انواع آلودگیهای زیس ‌تمحیطی‬
‫است که با وجود انتخابات آمریکا‪ ،‬بتوان مذاکرات را آغاز کرد‪.‬‬                                                                                                                                                                      ‫کنار بیایید‪ ،‬کاهش پ ‌یدرپی ارزش پ ‌ساندازهای خود را نظاره‬
‫از طرف دیگر کلیه ذخایری که دولتها برای رفع چالشهای‬                                                                                                                                                                              ‫کنید‪ ،‬فشارهای مالیاتی همچنین تورم ناشی از کسری بودجه‬
‫شــدید اقتصادی داشتند در سه سال اخیر مصرف شد‪ .‬دولت‬                                                                                                                                                                              ‫را به جان بخریــد‪ ،‬تبعات مخرب توســعه اقتصاد زیرزمینی‬
                                                                                                                                                                                                                                ‫بهخصوص قاچــاق و افزایش هزینههای دولت از این بابت را‬
‫فقط با حجم زیادی از بدهی مواجه اســت‪ .‬دولت پزشــکیان‬                                                                                                                                                                            ‫پذیرا باشید تا رویکرد سیاســی مطلوب ما ادامه یابد‪ .‬به زبان‬
‫باید پاسخگو اصنافی باشد که به علت عملکرد دولت رئیسی‬
‫معترض هستند‪ .‬نخســتین اولویت اقتصادی پزشکیان‪ ،‬رفع‬                                                                                                                                                                               ‫ســاده به زندگی معیشــتی اکتفا کنید و قانع باشــید تا برتری‬
                                                                                                                                                                                                                                              ‫رویکرد سیاسی مطلوب ما نشان داده شود‪.‬‬
‫تحریم و تلاش برای گف ‌توگو با غرب اســت‪ .‬الان کشور در‬                                                                                                                                                                           ‫چرا ســخن آنها اینقــدر طرفدار دارد؟ چــون آنان نه تنها‬
‫وضعیتی نیست که بدون رفع تحر یم بتواند هدفهای اقتصادی‬
                                   ‫میانمدت خود را پیش ببرد‪.‬‬                                                                                                                                                                     ‫بــه مخاطب خود چیز زیــادی از تبعات اجــرای راهکار دوم‬
                                                                                                                                                                                                                                ‫نمیگویند بلکه ا ‌ی بســا برخ ‌ی از خود آنان نیز تصور روشنی‬
                                                                                                                                                                                                                                ‫از آن ندارند‪ .‬لذا بسیاری تصور میکنند با اجرای راهکار دوم‪،‬‬
                                                                                                                                                                                                                                ‫بالهِِخف اصوول)صرفایعن مکهیمشروددم اویروانضبعریاتی‬  ‫مشکل جهش قیمتها(بند‬
                                                                                                                                                                                                                                                                                    ‫به حالت عادی بازمیگردد‪.‬‬
                                                                                                                                                                                                                                ‫نیم قرن کم و بیش با وفــور درآمدهای نفتی زندگی کرد‌هاند و‬
                                                                                                                                                                                                                                ‫اتقاق بیفتد‪،‬‬  ‫نتداصرنورد‪.‬یدارزسوــضعتیتمثیلکـمـدهیندهرفآان بضنل ‌هداهاییک اهلمعف تماوًاًلج‬
                                                                                                                                                                                                                                ‫رویکردهای‬
                                                                                                                                                                                                                                ‫کمونیســتی تصویر میکنند اما وقتی محقق شــد‪ ،‬جامعه با‬
                                                                                                                                                                                                                                ‫جهمنی عجیب مواجه میشــود و در بــه در دنبال راهی برای‬
                                                                                                                                                                                                                                                                                    ‫نجات از آن میشود‪.‬‬
                                                                                                                                                                                                                                ‫نکته مهم آنجاست که اگر روابط بی ‌نالمللی کشور وضعیت‬
                                                                                                                                                                                                                                ‫متعارف داشته و از مناسبات اجتماعی و اقتصادی در فضای‬
                                                                                                                                                                                                                                ‫داخل نیز تن ‌شزدایی شود و به تبع آن‪ ،‬نااطمینانیها در فضای‬
                                                                                                                                                                                                                                ‫کس ‌بوکارازوضعیتمتعارفیبرخوردارگردد؛درنبودارزهای‬
                                                                                                                                                                                                                                ‫نفتی حتی میتوان اقتصاد رو به تحولی داشــت اما مسأله آن‬
                                                                                                                                                                                                                                ‫اســت که لیدرهای فکری تثبیتگرایــان ارز‪ ،‬راهکار دوم را با‬
                                                                                                                                                                                                                                ‫این هدف دنبال میکنند که ضرورتی برای تن ‌شزدایی از روابط‬
                                                                                                                                                                                                                                ‫بی ‌نالمللی و مناســبات اقتصادی و اجتماعی داخلی نباشد‪.‬‬
                                                                                                                                                                                                                                ‫بدون شــک مانع اصلی بهبود شــرایط اقتصادی و اجتماعی‬
                                                                                                                                                                                                                                ‫ایــران در نیم قرن اخیر‪ ،‬تن ‌ش مســتمر در انواع روابط داخلی‬
                                                                                                                                                                                                                                ‫و خارجی آن اســت و اگر میخواهیم اقتصاد را از شو ‌کهای‬
                                                                                                                                                                                                                                ‫مخرب و جامعه را از بلاتکلیفی خارج کنیم باید تن ‌شزدایی را‬
                                                                                                                                                                                                                                ‫هم در داخل و هم در بیرون در دستور کار قرار دهیم‪.‬‬
   1   2   3   4   5   6   7   8