Page 7 - 09-05-1403-1751 Sazandegi
P. 7

‫‪07‬‬  ‫سال هفتم شماره ‪1751‬‬                                              ‫بررسی رویدادهای اجتماعیکوچه‬
    ‫سهشنبه ‪ 9‬مرداد ‪1403‬‬

      ‫دیدگاه‪ :‬یادداشت اجتماعی‬                                                                                                          ‫حداﻗﻞ هزار مورد !‬

‫وزارت بهداشت؛ چالشها و بایدها‬                                        ‫با وجود را ‌هاندازی گشتهای مقابله با سقطجنین‌‪ ،‬این آمار به روزانه هزار مورد رسیده است‬

                              ‫منصور رایگانی‬                          ‫بــه گفته خداکرمــی‌؛ افراد مرفــه جامعه به بهترین وســایل‬        ‫«آمار مختلفی مطرح شده که از آنجایی که قابل اطمینان نیست‪،‬‬        ‫گروه اجتماعی‌‪ :‬رئیس مرکز «جوانی جمعیت» وزارت بهداشت‬
                                                                     ‫پیشگیری از بارداری دسترسی دارند و این درحالی است که زنان‬          ‫نمیتوان آنها را مطرح کرد‪ .‬هرچند که اگر درست باشند‪ ،‬فاجعهبار‬     ‫در یک برنامه تلویزیونی اعلام کرد که روزانه «حداقل هزار مورد»‬
                              ‫متخصص پزشکی فیزیکی و توانبخشی‬          ‫ک ‌مدرآمد که گاهی ممکن اســت وضعیت اقتصادى و اجتماعى‬                                                                              ‫سقط در کشور انجام میشــود‪ .‬صابر جباریفاروجی‪ ،‬همچنین‬
                                                                     ‫مناسبی هم نداشــته باشند يا بدسرپرست باشــند و برای مثال‪،‬‬                                                 ‫است»‪.‬‬                   ‫گفته طبق اعلام سازمان جهانی بهداشت در سال ‪« ،۲۰۲۴‬روزانه‬
‫اولین تصوری کــه از واژه سلامت به ذهن متبادر میشــود‪ ،‬بار‬            ‫شوهرشــان درگیر اعتیاد باشد به وسایل پیشــگیری از بارداری‬         ‫این مقام وزارت بهداشت گفته بود‪ ،‬اغلب موارد سقطجنین یا‬           ‫بیش از‪ ۲۰۰‬هزار سقط یا همان قتل جنین در دنیا اتفاق م ‌یافتد که‬
‫معنایی برخــورداری از «نعمت نبود بیماری» اســت‪ ،‬ولی سلامت‬            ‫دسترسی ندارند و در صورت بارداری ناخواسته هم امکان مراجعه‬          ‫درمطبماماانجاممیشود‪،‬یاچونباقرصهایخونریز ‌یدهنده‬
‫براساس تعریف جهانی آن عبارت است از‪ :‬نداشتن هیچگونه مشکل‬              ‫بهمراکزدرمانیمناسبراهمندارندوازای ‌نروممکناستتوسط‬                                                                                       ‫سالانه ‪ ۳/۷‬میلیون سقط میشود و عدد بزرگی است»‪.‬‬
‫روانــی‪،‬اجتماعــی‪،‬اقتصادیوسلامت جســمانیبــرایهرفرد‬                  ‫افراد غیرمتخصص توصیههایی برای سقطجنینشان در یافت کنند‬              ‫در خانهها انجام میشود و به این دلیل آمار دقیقی وجود ندارد‪.‬‬     ‫رئیــس مرکز «جوانی جمعیت‪ ،‬سلامــت خانواده و مدارس»‬
‫جامعه‪ .‬براســاس این تعریف‪ ،‬حوزه عملکرد حیطه سلامت فراتر از‬                                                                             ‫همچنین اردیبهشــتماه سال گذشته همشــهری آنلاین در‬               ‫وزارت بهداشت روز شــنبه‪ ،‬ششم مردادماه نیز از تشکیل «گروه‬
‫عملکرد یک نهاد‪ ،‬ارگان‪ ،‬ســازمان و وزارتخانه خواهد بود‪ .‬با توجه‬                       ‫که سلامت مادر را بهشدت تهدید میکند‪.‬‬               ‫گزارشــی مدعی شــده بود‪« :‬براســاس مطالعات انجام شده در‬         ‫نفس» برای مقابله ســقطجنین در ‪ ۲۵۰‬شهرستان خبر داده بود‪.‬‬
‫به اینکه براساس اسناد بالادســتی‪ ،‬وزارت بهداشت متولی سلامت‬           ‫او میگوید‪ :‬نگاه ما به مقوله ســقطجنین باید منطقی باشد و‬           ‫کشــور‪ ،‬به طور میانگین ســالانه بین ‪ ۳۵۰‬تا ‪ ۵۳۰‬هزار سقط در‬      ‫جباریفاروجــی گفته بود‪ ،‬گروه نفس با حمایت بســیج جامعه‬
‫و سیاســتگذاریهای سلامت کشور اســت‪ .‬در ابتدا چالشها و‬                ‫بهنحوی سیاســتگذاری شود که بارداری ناخواسته اتفاق نیفتد‪.‬‬          ‫کشور انجام میشود و از این تعداد تنها حدود ‪ ۱۰‬تا ‪ ۱۲‬هزار سقط‬     ‫پزشکیدرمشهدشکلگرفتکهباگسترشآنبه‪ ۲۵۰‬شهرستان‪،‬‬
‫معضلات موجود در مســیر اجرای سیاســتهای کلان بهداشت و‬                ‫هنگامی که بارداری برنام ‌هریزی شــده باشــد به‬
‫درمان بیان میشوند و در انتها پیشنهادات عملیاتی‪ ،‬مشخص‪ ،‬معدود‬          ‫هیچ وجه ســقط غیرقانونی انجام نمیشــود اما‬                             ‫با مجوز قانونی و از سوی پزشکیقانونی انجام م ‌یشود»‪.‬‬                   ‫از انجام ‪ ۴۷۰۰‬سق ‌طجنین جلوگیری شده است‪.‬‬
                                                                     ‫هنگامــی که بارداری ناخواســته به ســبب عدم‬                                                                                                  ‫جباریفاروجی عمد‌هترین دلایل ســقطجنین را‬
                    ‫و قابل شروع یا اجرا بیان میگردند‪.‬‬                ‫دسترسی به وسایل پیشگیری از بارداری افزایش‬                         ‫براساس برخی گزارشها‪ ،‬هزینه ســقط غیرقانونی به دست‬                          ‫عدم تمایل به داشتن فرزند بیشتر‪ ،‬علل اقتصادی‬
‫‪-1‬وجود شــرح وظایف و حیطه عملکرد دوگانــه و کمتر متجانس‬              ‫یابد اجتنابناپذیر است که ميزان سقطجنین هم‬                         ‫ماما یا جراح عمومی از ‪ ۷۰‬تا ‪ ۱۵۰‬میلیون تومان اســت که به طور‬
‫شــامل‪ :‬آموزش و پژوهش و ارتقای علمی از یکســو و تولیگری‬                                                                                                                                                                   ‫و بارداری ناب ‌ههنگام اعلام کرده است‪.‬‬
‫و مســؤلیت ارائه خدمات درمانی از ســوی دیگر‪ ،‬پرواضح اســت‬                                    ‫بیشتر میشود‪.‬‬                                     ‫معمول در کلینیکهای غیرتخصصی صورت میگیرد‪.‬‬                            ‫آزمایشــگاههای تشــخیص بارداری‪ ،‬مطب‬
‫تصدی آموزش و پژوهش نیازمند سازوکار و ساختار متفاوت با ارائه‬          ‫خداکرمی با بیان اینکه در مقوله ســقطجنین‬                                                                                                     ‫پزشک زنان‪ ،‬ماماها‪ ،‬پزشکان عمومی و بخشی به‬
‫سرویسهای خدمات درمانی است‪ .‬مخاطب و گروه هدف قسمت‬                     ‫باید به ‪ 2‬نکته توجه شــود که یکی تقاضای سقط‬                                              ‫ ‪W‬آمار واقعی در دسترس نیست‬                          ‫شبکه بهداشت و درمان و بیمارستانهای کشور‬
‫اول جمعیت معدود فراگیران و اســاتيد و متولیان رصد علمی کشور‬          ‫که ممکن است افزایش پیدا کرده باشد و دیگری‬                                                                                                    ‫ازجمله مراکزی اعلام شده اســت که گروههای‬
‫هستند‪ ،‬درحالی که گروه هدف قسمت دوم تمامی جمعیت کشور از‬               ‫انجام سقطهای غیرقانونی است‌‪ ،‬تاکید م ‌یکند‪:‬‬                       ‫ناهید خداکرمــی‌‪ ،‬رئیس انجمن علمی مامایــی ایران درباره‬                    ‫مردمــی با مراجعه و رصد آنهــا مادرانی که قصد‬
‫خرد و کلان‪ ،‬زن و مرد و کودک و بزرگسال و همچنین ساختارهای‬             ‫به نظر من ب ‌هعنوان رئیس انجمنی که ‪ 40‬هراز ماما‬                   ‫برخوردهای قهری با سقطجنین به «سازندگی ‌» میگوید‪ :‬بحث‬                       ‫سقط دارند را شناسایی و به مراکز مشاوره معرفی‬
‫نظارتی‪ ،‬تقنینی و حاکمیت خواهند بود‪ .‬بلاشک و براساس اهمیت‬             ‫در سراسر کشور که مشغول خدم ‌ترسانی به زنان‬                        ‫ســقطجنین یک بحث چندبعدی و چندجانبه است و در رابطه‬
‫موضوع و ســروکار داشتن سیاستهای درمانی بر جان مردم‪ ،‬وجهه‬             ‫این سرزمین هستند و ســالانه ‪ 450‬هزار زایمان‬                       ‫با آمار ســقط اطلاعات دقیقی در دســترس نیست و اینکه اعلام‬                                              ‫م ‌یکنند‪.‬‬
‫همت و تلاش وزیر و مســئولان وزارت بهداشــت بر اولویتگذاری‬            ‫طبیعی توسط آنها انجام میشود‪ ،‬عضو این انجمن هستند اعلام‬            ‫میشود آمار سقطجنین در کشور بسیار بالاست منبع موثقی ندارد‬                   ‫در سالهای گذشته بارها سیاستهای کنترل‬
‫زمان و منابع وزارت بر تامین اجرای مطلوب درمان مردم خواهد بود‬         ‫میکنم که عدم دسترســی زنان محروم و اقشار ضعیف به وسایل‬            ‫و ما بهعنوان افرادی که در حوزه مامایی مشغول فعالیت هستیم با‬                ‫جمعیت از ســوی مسئولان «اشــتباه» خوانده‬
‫و خواسته یا ناخواسته موضوع آموزش و پژوهش با همه حساسیتها‬             ‫پیشگیری از بارداری میتواند تبعات بسیار اسفباری را به همراه‬        ‫افزایش این اقدام مواجه نیستیم و چنانچه افزایش آمار سقطجنین‬      ‫شده است‪ .‬بر این اســاس‪ ،‬دولت ابراهیم رئیسی قانون «جوانی‬
                                                                     ‫داشته باشد که انجام سقطهای غیرقانونی و به خطر افتادن جان‬          ‫صحت داشــته باشد به سیاســتهایی بر میگردد که بر طبق آنها‬        ‫جمعیت» را که شامل قوانین سختگیرانه برای مقابله با سقطجنین‬
       ‫و ظرافتها در درجه اهمیت کمتری قرار خواهد گرفت‪.‬‬                ‫مادروناباروریدائمیمادرانیکهسقطغیرقانونیانجامم ‌یدهند‪،‬‬             ‫لوازم پیشــگیری از بارداری در مراکز بهداشــتی و درمانی توزیع‬               ‫و افزایش جمعیت است در آبان ‪ ۱۴۰۰‬ابلاغ کرد‪.‬‬
‫‪-2‬تغییررویکردحرف ‌هایدربسیاریازدانشآموختگانعلومپزشکی‬                 ‫از جمله آنهاســت‪ .‬به گفته این ماما‌؛ مادرى که این اختیار را دارد‬  ‫نمیشــود‪ ،‬چراکه میزان بارداری ناخواسته افزایش یابد تقاضای‬       ‫هفت ماه بعد از آن هم دستورالعم ‌ل «حفظ و مراقبت از جنین‬
‫اعم از پزشکان و گروههای پیراپزشکی در حیطه عملکرد رشته خود از‬         ‫که به خواست خود و در زمان مورد نظر باردار شود‪ ،‬هرگز متقاضی‬                                                                        ‫سالم» از سوی وزیر بهداشت با محوریت «جر‌مانگاری» مباشرت‬
                                                                     ‫سقط نیست و با موارد تشویقی که در قانون جوانی مطرح میشود‬                                       ‫سقط هم بیشتر میشود‪.‬‬                 ‫یا معاونــت در ســقطجنین و تعیین جریمه «ســنگین» اعلام‬
      ‫ارائه خدمات پزشکی‪-‬درمانی به خدمات لوکس و زیبایی‪.‬‬               ‫این امکان را دارد که تعداد فرزندان مناسبی به دنیا آورد‪ .‬تجدیدنظر‬  ‫اوادامهم ‌یدهد‪:‬ایندرحالیاستکهسقطعملیبسیارمنفور‬                  ‫شد‪ .‬براساس این دســتورالعمل جدید‪« ،‬مباشرت یا معاونت در‬
‫‪-3‬ناترازی شدید پرداختها اعم از حقوق و درآمد و مزایای شاغلان‬          ‫در سیاست دسترسی به وسایل پیشگیری از بارداری میتواند تا حد‬         ‫است و علاوه بر کشور ما در بسیاری از کشورهای جهان ممنوع‬          ‫سقطجنین جر‌مانگاری میشود و برای فرد خاطی جرائم سنگین‬
‫در وزارت بهداشت در مقایسه با سازمانها دیگر وابسته به دولت در‬         ‫زیادی در کاهش سقطهای غیرقانونی موثر باشد‪ .‬او معتقد است‬            ‫اســت‪ ،‬چراکه در این اقدام یک انســان از بین م ‌یرود‪ .‬ب ‌هعنوان‬
‫تمامی ردههای سازمانی وزارت اعم از صف و ستاد و زمینهساز بودن‬          ‫ک ‌هبه نظر نم ‌یرسد با شناسایی و مجازات مجرمانی که این اقدام را‬   ‫فردی که در حوزه سلامت زنان فعالیت میکنم با مواردی روب ‌هرو‬                                   ‫در نظر گرفته میشود»‪.‬‬
‫این ناترازی در ب ‌یرغبتی به حضور یا ترک حضور در جایگاههای ارائه‬      ‫انجام م ‌یدهند بتوان آمار سقطجنین را پایین آورد‪ ،‬چراکه هنگامی‬     ‫بودم که مادر متقاضی ســقط بوده و هنگامی كه تحت مشــاوره‬         ‫مطابق آمارهای اعلامی این مقام وزارت بهداشــت حدود ‪۹۵‬‬
                                                                     ‫آمار ســقطجنین افزایش مییابد باید به دنبال دلایل آن و بررسی‬       ‫با ماما قرار گرفته اســت‪ ،‬از انجام این اقدام منصرف شــده است‬    ‫درصد از ســقطها در چارچوب خانواده اســت و ناشی از روابط‬
                    ‫خدمت در حیطه بهداشت و درمان‪.‬‬                     ‫ریش ‌های این موضوع باشیم‪ ،‬اغلب سقطهای غیرقانونی در مراکز‬          ‫اما شرایط اقتصادی‪ ،‬اجتماعی و معیشــتی افراد‪ ،‬ب ‌هویژه اقشار‬     ‫خارج از ازدواج نیست‪ .‬با وجود این سختگیریها در سالهای‬
‫‪-4‬نبــود سیســتم جامع‪ ،‬هماهنــگ و فراگیــر ارجــاع در قالب‬           ‫بهداشــتی انجام نمیشود و توســط افراد غیرمتخصص صورت‬               ‫ک ‌مدرآمد بهنحوی اســت که این حق را دارند کــه بین زمانهای‬      ‫گذشــته‪ ،‬گزارشهای متعــددی از ســقطجنینهای خانگی و‬
‫پزشــکی خانواده در جامعه و مراکز درمانی ســطوح بالاتر بهعنوان‌‬       ‫میگیرد؛ از ای ‌نرو آمار و ارقامی در این رابطه در دسترس نیست‪.‬‬                                                                      ‫زیرزمینی که میتواند برای زنان خطر جانی در پی داشــته باشد‪،‬‬
‫مقرونبهصرفهترین و بهترین روش حفظ سرمایه و منابع و جلوگیری‬            ‫خداکرمی میگوید‌‪ :‬اولین مقصر انجام سقطهای غیرقانونی مادر‬                            ‫بارداریشان فاصله مناسبی انتخاب كنند‪.‬‬
‫از هدر رفتن منابع‪ ،‬نیازهای القایی و ســیل مراجعهکنندگان به مراکز‬     ‫و پدر متقاضی سقط هستند و در تمام کشورهایی که در آنها سقط‬                                                                                                           ‫منتشر شده است‪.‬‬
                                                                     ‫ممنوع است به مادری هم که متقاضی انجام این کار است بهعنوان‬                                                                         ‫در سال ‪ ۱۴۰۲‬امیرحســین بانک ‌یپور‪ ،‬نماینده مجلس مدعی‬
                                 ‫درمانی دولتی‪.‬‬                       ‫فرد خاطی نگاه میشــود‪ .‬بهتر است به جای اینکه تولید مجرم و‬                                                                         ‫شده بود‪ ،‬روزانه دو هزار مورد سق ‌طجنین در کشور انجام میشود‬
‫‪-5‬عــدم وجود ارتبــاط‪ ،‬تفاهمنامه و پیمان همکاری دانشــگاهی‬           ‫پیدا كردن مقصر و خاطى باشــيم‪ ،‬تقاضای سقط را کاهش دهیم‬                                                                            ‫که‪ ۹۳‬درصد آنها حلا ‌لزاده محسوب میشوند‪ .‬این آمار با واکنش‬
‫بــا مراکز معتبر بی ‌نالمللی برای تبادل دانشــجو و اســتاد‪ ،‬برگزاری‬  ‫و کاهش این تقاضا با دسترسی به وسایل پیشگیری از بارداری و‬                                                                          ‫برخی رسانههای نزدیک دولت مواجه شد که مدعی بودند مطابق‬
‫نشستهای منطق ‌های و جهانی و همچنین بهرهمند نشدن از مزایای‬            ‫انتخاب زمان مناسب بچ ‌هدار شدن و فاصله مناسب بین فرزندان‬                                                                          ‫آمارهای رسمی اعلام شده این تعداد در طول سال از ‪ ۱۳۵‬هزار تا‬
‫فو ‌قالعاده و بیبدیل ایران در زمینه توریســم درمانی و جذب بیماران‬
                                                                                                    ‫توسط والدین است‪.‬‬                                                                                                         ‫‪ ۶۵۰‬هزار مورد را شامل میشود‪.‬‬
                                     ‫خارجی‪.‬‬                                                                                                                                                            ‫در روزهای آخر فروردی ‌نماه همان ســال ســلیمان حیدری‪،‬‬
‫‪-6‬ضعف ســاختاری و کارشناســی در بدنه اجرایی و نیاز شدید به‬                                                                                                                                             ‫مدیرکل مرکز نظارت و اعتباربخشی امور درمان وزارت بهداشت‪،‬‬
                                                                                                                                                                                                       ‫گفــت‪« :‬چون ‪ ۷۰‬تا ‪ ۸۰‬درصد» موارد ســقطجنین غیرقانونی و‬
   ‫چابکی و اجتناب از فربهی بیش از حد ستاد وزارت بهداشت‪.‬‬                                                                                                                                                ‫غیرپزشکی در خارج از مراکز درمانی انجام میشود‪ .‬به گفته او‪:‬‬
‫‪-7‬توسعه نامتناسب‪ ،‬غیرضروری‪ ،‬هزینهبر و غیرکارشناسی برخی از‬
‫دورههای آموزشی و مراکز آموزشی و همچنین بیمارستانهای بدون‬

                     ‫صرفه اقتصادی در برخی مناطق‪.‬‬
‫‪-8‬عدم استقلال واقعی دانشگاههای کشور و مراکز آموزشی درمانی‬
‫در تصمیم گیری‪ ،‬برنام ‌هریزی‪ ،‬اجرا و پایش در حوزه رسالت تعریف‬

                                    ‫شده خود‪.‬‬
‫‪-9‬نبود حضور موثر و تعریف شــده انجمنهای علمی گروه پزشکی‬
‫در برنام ‌هریــزی‪ ،‬اجرا و نظــارت بر دورههای آموزشــی عمومی و‬

                 ‫تخصصی‪ ،‬سیاستگذاری و تصمیمات‪.‬‬
‫‪-10‬در اولویــت قــرار نداشــتن برنامههای سلامتمحــور از قبیل‬
‫بهداشت‪ ،‬پیشــگیری‪ ،‬خودمراقبتی‪ ،‬آموزش عمومی و توانبخشی با‬
‫وجود تغییر چهره بیماریهــا از بیماریهای عفونی به بیماریهای‬

   ‫غیرواگیر ناشی از بیحرکتی‪ ،‬تغذیه ناسالم و تنشهای عصبی ‪.‬‬
‫‪-11‬نبود توان و اعمال قدرت در زمینه تعدیل و تاثیر بر شاخصهای‬
‫اجتماعی سلامت بهعنــوا ‌ن تاثیرگذارترین عوامــل دخیل در ایجاد‬
‫سلامــت‪ ،‬ارتقای کیفیت زندگی‪ ،‬کاهش میــزان ‪ DALY‬و افزایش‬

                                               ‫‪QALY‬‬

                                ‫ ‪W‬پیشنهادات‬
‫بدونشــک با توجه به معضلات پیشگفــت‪ ،‬امکان رفع تمامی‬
‫موارد مذکور در دوره چهارســاله مقدور نخواهد بود‪ .‬بر این اساس‪،‬‬
‫پیشــنهادات ذیل که ظرفیت اجرایی یا شروع هدفمند و تقویمی در‬
‫مدتچهارســالراداراست‪،‬ارائهمیشود‪.‬امیداستبانص ‌بالعین‬
‫قــرار دادن برنامههای دولت جدید و انجام مطالعات کارشناســی و‬
‫رصد چالشهای موجود‪ ،‬زمینه اجرای موارد پیشنهادی فراهم شود‪.‬‬
‫‪-1‬توقف هرگونه افزایش دورههای آموزشــی‪ ،‬مراکز آموزشی ستادی‬

                             ‫و ساختارهای اداری‪.‬‬
‫‪-2‬بازتعریف و اجرای سیســتم ارجاع و پایهگذاری پزشکی خانواده‬
‫بهعنوان مبنا و هسته عملیاتی بهداشت و درمان و توانبخشی کشور‪.‬‬
‫‪-3‬اصلاحناتــرازیونابرابــریدرپرداخ ‌تحقــوقومزایایکلیه‬

                          ‫شاغلان ارگا ‌نهای دولتی‪.‬‬
   2   3   4   5   6   7   8