Page 7 - 08-06-1403-1775 Sazandegi
P. 7
07 سال هفتم شماره 1775 بررسی رویدادهای اجتماعیکوچه
پنجشنبه 8شهریور 1403
دیدگاه :یادداشت اجتماعی سفرهایمتعددداخلیوخارجیومسائلعنوا نشدهدرآنها،مخصوصًًا کل نیروهای مســلح نام های رســید که آی تالله خامن های از من خواسته ادامه تیتر یک
مــواردی که در ملاقات با برخی شــخصیتها ،ازجملــه ملاقاتهای بودند ،دولت با پیشــنهاد کمیســیون دفاع ،مبنی بر ک م شدن دو درصد
توقف دیپلماسی آب مستمر با آقای صفرمراد نیازف ،رئیسجمهور ترکمنستان ،درباره مسائل بودجه دســتگاهها و اضافه شــدن ۴۰میلیارد تومان به بودجه نیروهای رازدار انقلاب
منطق های و بی نالمللی ،بهکرات مطرح و در مجموعه خاطرات ثب تشده، مسلح دخالت نکند .تلفنی با رهبری صحبت کردم .ایشان از این تصمیم
درباره مذاکرات آبی ایران و افغانستان منصرف شدند .مشکلات زیادی درست میکرد» .این یک رویداد ثبت درسهای حوزه تعطیل و او برای اســتراحت بــه دماوند رفته بود.
بسیار مهم و دارای ارزش تاریخی است. شده است .تفسیر و تأویلی ندارد ،اما از نظر تاریخی دارای اهمیت است، آی تالله به دماوند رفت و ســاعتی با آن مرجع نی کاندیش ملاقات کرد.
فرشید عابدی از او به جد خواست ،برای این کار مهم و حیاتی پیشقدم شود و نگذارد
Wآسی بشناسیخاطراتآی تالله چونفکتهاییرادراختیارمورخانقرارم یدهدکهازکنارهمقراردادن نظــام مواجه با خیزش زنان و جوانان شــود .خواســته بزرگی بود .اجل
روزنامهنگار برخی معتقدند کتابهایی نظیر خاطرات هاشم یرفســنجانی تاریخ آنمیتوانندقضاوتهایمقرونبهحقیقت،ازیکدورهتاریخیب هدست
نیستندوب یارز شاندوفقطبرایدفاعازنویسندهوبزرگنماییاونوشته آورند .خاطرات آی تالله ،خودمانی و ب ه دور از تکلف و ریاکاری اســت: مهلت نداد تا مرد بحرانها ،نظام را از این بحران بزرگ عبور دهد.
عملیــات آبگیری بنــد کمالخان بهمــن ۹۹آغاز میشوند ،به آن نشانی که حقیقت را به تمامی نمیگویند و حتی کوشش «در خانه بودم و بیشــتر تنها .مهدی و فرشــته نزدیک ظهر آمدند ،ولی هاشمی چنان نقشــی از خود بر تاریخ معاصر زده است که صحبت
شــد و چهارم فرودیــن ۱۴۰۰با حضور اشــرفغنی، بسیاری هم برای واژگونه نشان‌دادن آن و پنهان داشتن‌واقعیتها به کار برای ناهار نماندند .تنها خوردم .عصر عفت و محســن و فائزه و فاطی پیرامــون انــقلاب و نظام و روحانیت و سیاســت ،بدون یــاد و حضور
رئیسجمهور فراری افغانســتان به بهرهبرداری رسید. میبرند .البته این ســخن غلطی است ،اما حتی در صورت صحت نیز از با بچههایشان از گنبد برگشتند؛ منزل شــلوغ شد و رونق گرفت .فاطی اساســی او امکانپذیر نیست .شــاید یکی مهمترین کارهایش 35سال
ســامانه انحرافی این بند بهگون های طراحی شده بود که اهمیت این نوع کتابها نمیکاهد. سفره هفتســین را چید .سین کم داشتیم؛ کاظم رفت خرید و آورد» یا خاطرهنویسی روزانه باشد .کاری بســیار بزرگ و اثرگذار که هر روز که
حتی در زمان ترســالی بدون اراده حکام افغانستان یک کتابهایی که تاکنون سیاســتمداران در دنیا منتشــر کرد‌هاند ،مانند ایــن خاطره« :عصر یک فیلم دیدم درباره آزاد‌های که مراجعت کرده و ب ه میگذرد ،جلوههای تاز‌های از این میراث تاریخی و گنجینه اسرار نمایان
قطره آب به ســمت ایران جاری نشود و غالب سیلاب کیسینجر ،تاچر ،چرچیل و ژنرال دخواگطلرا ،عتمکولیمًًناتبوعند،اازوپباایماان،ندیورکهسـحـوضنو،ر خاطر سوختگی صورت زشت شده و نمیخواست به خان هاش برگردد و میشود .تصور کنید ،خاطرات آی تالله منتشر نشده بود؛ چقدر آ گاهی ما
رودخانه هیرمند برای تحقق اهداف حاکمان افغانستان در قدرت نگاشــت هاند و یادداشت همســرش او را ببیند که با تدبیر دکتر روانشناس به خانه برگشت .خیلی از تاریخ 50سال اخیر ناقص میشد و درکیکه امروز داریم ،متفاوت بود.
در راستای مهندسی اجتماعی به سمت شور‌هزار گودزره دوراتکفنااقًًراخجدزمءاجتالسیبتارسیــن بی،خبهشخهاطایهااینی در این کتا بها روزانه نیســتند. اشک خیس شــد» .در خاطرات آی تالله، اگعریضهاکیردمخ؛انواچندهد،ی منخدسصتوماصًًال روز شــنبه ،اول فروردین ۱۳۶۰تا روز شــنبه ۱۸ ،دی - ۱۳۹۵یک
منحرف شود .کارشناســان متعددی از اواسط دهه ۹۰ پرداخته شــده نویســندگان نیز همسرشــان ،خانم عفت مرعشی و مسائل روز قبــل از رحلت -به مدت ۳۵ســال ،آی تالله هاشم یرفســنجانی
نسبت به پیامدهای بند کمالخان هشدار دادند ،اما این کتابهاســت ،اما در کتا بهای خاطرات که تاکنــون در ایران به چاپ مرتبط با آنها ،نقش پررنگی دارند« :در ســفر به قزاقستان ،معلوم شد که خاطرات خود را هر روز ثب ت کرده اســت .تاکنــون در تاریخ مدون ایرا ن
بند در سایه ضعف کمیســاران آب هیرمند تکمیل و به رســیده ،ازجمله ۶۰سال صبوری و شــکوری ،ابراهیم یزدی ،آن سوی همسر رئیسجمهور بهخاطر کســالت به استقبال عفت نیامده و برنامه زمین و شــاید دنیــا ،سیاســتمدار و دولتمردی نبوده کــه چنین زمان
بهرهبرداری رســید .پس از تسلط طالبان بر افغانستان اتهام ،عباس امیرانتظام ،درس تجربه ،ابوالحســن بنیصدر ،از نهضت ضیافت شــام را لغو کرده اســت .عفت خیلی ناراحت بود و همه را هم طولانــی ،مداوم و منظمی یادداشــت روزانه نوشــته و از خود بر جای
شــاهد فصل جدیــد روابط دولت ســیزدهم و طالبان آزادی تا مجاهدین ،لط فالله میثمی ،امنیت ملی و دیپلماسی هست های، ناراحت کرد» یا این خاطره« :ظهر عفت و محسن ،ناهار در دفترم بودند. گذارده و در دوران حیات خود به دســت چاپ ســپرده باشــد .اهمیت
بودیم .حسن کاظمیقمی بهعنوان نماینده رئیسجمهور حسن روحانی ،ایستگاه آسمان ،سیدرحیم صفوی ،کال کهای خاکی، عفت بعد از ماهها که بهعنوان اعتراض به رئیس دفترم به دفترم نمیآمد ،با و مختصات این نوشــتههای مختصر و گاه ب ه ظاهــر دوپهلو و مبهم در
در امور افغانســتان و بعدتر بهعنوان سرپرست سفارت عزیزجعفــری و خاطــرات آی تاللــه منتظری ،مصباحیــزدی ،جنتی، وساطت پاسداران و خواهش آقای میرمحمدی (رئیس دفتر) آمده بود». تاریخ معاصر ایران چیســت؟ خاطرهنویسی همزاد عصر پیدایش مدرنیته
ایــران در کابل منصوب شــد و با تشــدید بحران آب و مهدویکنی ،ناطقنوری ،محمدی ریشهری ،صادق طباطبایی ،محسن خاطــرات آی تالله ،اطلاعات نابی را در اختیار آیندگان قرار م یدهد. اســت .ثبت لحظههای حســاس تاریخی ،ب هویژه آنها که در سرنوشت
مناقشــه آبی میان دو کشور در سایه ناکارآمدی متولیان رفی قدوست و محمد هاشمی ،هیچ اشار‌های به خطایی نیست .انگار که این اطلاعات آنها را به رویداد مشــخصی راهنمایی میکند و به خواننده یک ملت تاثیرگذارند و برخورد معرفتشناســانه با آنها ،از کارکردهای
مذاکرات حقوقی ،در زمینه مذاکرات سیاسی و حقوقی خطا و اشتباهی در کارنامهشان نیست و اگر هم هست ،ناشی از حسننیت دریافت تاریخی م یبخشــد« .آقــای حیدر علــ یاف[ ،رئیسجمهور اصلی خاطرهنویســی ،بهعنوان یک گرایش ادبی-تاریخی مدرن است.
نقش محوری ایفا کرد و برخلاف سفیران پیشین ایران در نویسنده و اعتماد به کسانی است که ب یوفا و قدرناشناس و فراموشکار آذربایجان] گفت که منطقه زنگلان ،زیر آتش ارامنه اســت و مردم برای ســ یرایتمیلز ،جامعهشــناس آمریکایی و صاحب ســ هگانه «نخبگان
مصاحبهها و نشستهای خبری به مباحث هیدرولوژی بود‌هانــد .در کتا ب خاطرات آی تالله نیز بــه اعتبار اینکه در زمان حیات فرار از ارس به طرف ایران م یروند و عاجزانه اســتمداد کرد .پیشــنهاد قدرت» ،خاطرهنویســی را ب همثابه روشــی برای تولید دانش م یداند و
میپرداخت .اواخر دیماه ســال ۱۴۰۰ســیلابی از بند اانیگشـشـاتن مشنـتـمشارر اشسدهتو.بگهفدتلیه ملیحشـضـووردددرر اسیــناخخاتاطرراقدتر ،متع،مچونًایًل نننموواشتردههیا مصشرـیـحًًخامصی بگاواینصدر،ارماایهنماهس[ـکـشتورک]هآمذاربدایرججاننراگ بدهرنافخعتآیناارنششمارکمتیگکنذایرمیوم توصیه میکند همه یک «دفتر یومیه» داشــته باشــند و منظم بنویسند.
کمالخان به سمت پایین دستبند و به سمت مرز ایران بیشتر از نوشتههاست؛ حتی بسیاری از فکتهایی که به دست م یدهند، و آماد‌هایم جمهوری اسلامی در آذربایجان تشــکیل شود و بدون کمک به اعتقاد میلز ،یادداشــت روزانه ،نشان های از بلوغ روشنفکری است .او
رها شــد ،در اقدامی خارج از عرف دیپلماسی رسانه، قابل مناقشه است و چون به منظوری جز فاشگویی و روشنگری نوشته ایران نمیتوانیم دفاع کنیم و امکان پیشرفت ارامنه تا باکو هم وجود دارد. تجربه را یک منبع کار فکری اصیل م یداند که ما از طریق ثبت خاطرات،
مقامات اســتانی و برخی از نمایندگان به نقل از نماینده شد‌هاند ،در زمره کتابهای گرهگشای تاریخی به حساب نمیآیند .برای گفتم این تصمیم بسیار بزرگی است که باید عواقب آن بررسی شود و باید به گسترش عادت خودبازتابی میپردازیم و یاد میگیریم که چگونه دنیای
رئیسجمهور در امور افغانســتان ،بدون در نظر گرفتن این ادعا باید گفت ،یک تاریخنگار متبحر و کارکشــته ،حتی از لابهلای در تهران بررسی کنیم و جواب دهیم». درونی خود را بیدار نگاه دار یم .به اعتقاد میلز ،اینکه گفته میشود «تجربه
حساسیت ملت افغانســتان در قبال آب ،مصاحبههای ســطور این قبیل خاطرهنویسیها نیز میتواند منظور نظر و حرف اصلی خاطرات ســبب میشــود یک رویداد ب ه صورت اصلی خود در دل داشــته باشید» ،به این معناســت که بتوانیم گذشته را در زمان حال قرار
متعددی انجام دادند که باعث تحرک عوامل حکومت نویسنده را استخراج کند. تاریخ ماندگار شــود .بسیاری از حوادث ،به‌دلیل اینکه نقل نمیشوند ،با دهیم و به کار گیریم و راه اصلی بهکارگیری تجربه ،ثبت خاطرات است.
آنها در شــبکههای اجتماعی شد که از شرایط به وجود برخی چنین تصور میکننــد که آی تالله ،خاطرات خود را با رمزوراز وجود اهمیتی که دارند ،از یادها م یروند .خاطره میتواند جلوی تحریف خاطرهنویسی اســاس معرفتشناختی دارد و روشــی برای تبیین،
آمــده بهره ببرنــد و طالبان را به آبفروشــی و خیانت نوشته تا در آینده تنها خودش بتواند تفسیر کند! چنین تصوری هم اشتباه تحولات تاریخی را بگیرد .خاطره ،نقل رویداد اســت و میتواند نتیجه توصیف و توضیح رفتار بهمثابه تجربه زیســتی بشر و ارائه آن ب ه صورت
برای به رسمیت شناخته شدن توسط ایران متهم کنند؛ است .آقای هاشمی ،نویســند‌های زبردست بود و چنان عنان کلام را به درسیتا اییانز یخاکطترهحموهلماتراائریه دخهید«.:فورًًا با آیات مشکینی ،خامن های و امینی خلاق و نظاممنــد بهشــمار م یآید .خاطرهنویســی یــک گام فراتر از
فشار افکار عمومی موجب بسته شدن دریچههای بند دست میگرفت و بر کاغذ جاری میساخت که باعث حیرت و شگفتی تجربهکردن اســت ،چراکــه خاطرهنویس تلاش میکنــد آنچه را تجربه
کمالخان شد ،نیمه مردادماه سال ۱۴۰۱سیلابی خارج میشــد؛ اما ادعای راز و رمزنویســی را باید یک کلیگویی دانست که باامامبهجمارانرفتیم.ساعتن هونیمشبرسیدیم.بااینکه بامراامیممعذماوکًار ًله کرده است ،بشناساند ،شرح و توضیح دهد و آن را تبیین و توصیف کند.
از کنترل طالبان ،وارد دشــت سیستان شد؛ مد تزمان مصداق چندانی در خاطرات آی تالله ندارد .در سبک نوشتاری او پرهیز شبها ملاقات نم یدادند ،ما را پذیرفتند .آی تالله خامن های خاطرهنویسی ،فراتر از سندیت تاریخی است؛ حتی فراتر از نوع ژانر ادبی
کوتاهی نگذشته بود که کاظمیقمی با انتشار توییتی از اانزگقارط،عایـحـتمتاًاوًلجووندظداایرردآ؛نببرایشیتهر امیستنفاازدهکلممایتکیردم.ثل شــاید ،لابد ،گویی، و من درباره ترجیح حفظ آی تالله منتظری صحبت کردیم؛ امام با جدیت برای توســعه خلاقیتهاســت و امروز خاطرهنویسی به یک متد علمی
جاری شدن آب از سمت افغانســتان به چاه نیمههای رد کردند .پیشنهاد شــد که لحن نامه تعدیل شود .این را هم نپذیرفتند.
سیستان در راستای معاهده ۱۳۵۱در پی تعامل مستمر ســاختار جملهبندی نوشتارهای آقای هاشمی ،بسیار بدیع و خاص درخواست شد از صداوســیما پخش نشود ،قبول نکردند .من پافشاری تبدیل شده است.
دیپلماتیک و بهرهگیری از ظرفیت دیپلماســی عمومی بــود .اوج این نوشــته را میتوان در مقدمه کتاب فلســطین و همچنین کردم .امام با مشاهده اشــ کهای من ،گفتند که امشب صبر میکنند و
خبــر داد .اینبار معاون ســخنگوی امارت اسلامی در کتــاب امیرکبیر مشــاهده کــرد .برای کتاب عبــور از بحران ،ایشــان پخش را به فردا م یاندازند .قانع نشدم و با اندوه از خدمت امام مرخص Wاهمیتمنبعدس تاول
مصاحب های ،اظهارات کاظمیقمی را رد و عنوان کرد که مقدم های را ف یالبداهه در ۴۰صفحه دســتنویس نوشت که من هر بار شدیم .آقایان به منزل ما آمدند و تا ساعت ۱۲شب درباره راهکارها مذاکره منابع دســ تاول ،منابع نزدیک به یک واقعه هستند که رعایت آنها
این آب بنا به درخواســت مردم این کشور رها شده و در میخوانم ،هنوز لذت میبرم .گاه ممکن اســت کســانی این تبحر قلمی کردیم .فردای آن شــب تلخ ،هنگام طلوع فجر ،فرستاده امام به منزل من در تحلیل ،تحقیق و پژوهش ،باعث افزایش اعتبار و ارزش اثر میشود.
خاک افغانستان درحال گردش است .این درحالی است را با دوپهلونویســی ،حقیر جلــوه دهند ،اما چنین اســتادانه قل م زدن، آمد و گفت امام فرمود‌هاند ،فلانی دیشــب با ناراحتی رفت؛ به او بگو که در تاریخنویســی ،همیشه توصیه شــده اســت که در صورت امکان از
که افغانســتان در پرآبترین ســال آبی خود در نیمقرن مهارتی است که توان کلامی نویسنده را عیان میکند .آی تالله در نوشتن ازانتشارنامهمنصرفشد‌هام،نگراننباش».خاطراتآی تاللهگاهحالت منابع دس تاول اســتفاده کنند .تاریخشناسان با دقت و واقعبینی ،منابع
گذشته که موجب سرریز شــدن بند کجکی شد ،فقط خاطرات ،مختصرنویسی میکرد ،به همین خاطر برخی گمان میبرند او پن دواندرز هم دارد و میتواند به نســلهای آینده ،پندهای ســودمندی را دســ تاول را با موشکافی زیادی بررســی میکنند .یک منبع دس تاول
۳۰۰میلیون مترمکعب از حقابه ۸۲۰میلیون مترمکعبی زبان ایماواشــاره بهکار گرفته و تصور میکنند هاشمی در خاطراتش هم تقدیم کند« .اگر بخواهند مساله لبنان را حل کنند ،راه دارد .راه مشخص مثــل دفتر خاطرات روزانه ،میتواند بازتاب صادقانه ،دقیق یا کامل نظر
ایــران از رودخانه هیرمند را تاکنون تامین کرده و حدود اطلاعــات داده و هم نداده ،یعنی اصل مطلب را نزد خودش نگه داشــته است .آزادی گروگانها راهحلدارد .راهحل عاقلانه و مدبرانهدارد .با این بشرخخیصریوییداکدنهفارراداربشاتربهاهرموتیوداجدههاشباونشددیا .العبمتهدًًا یخااطسرههنوًًاوتیحسراین مفمکنکنندا .پسست
۳میلیارد مترمکعب را به شور‌هزار گودزره منحرف کرد. است .این هم جزء توهمات است .یادداشتهای روزانه به همین شکل قلدریها و این برخوردهای مغرورانه و با ستمگری نمیتوانید مساله آنجا در هر منبع دس تاول تاریخی ،محقق و مورخ ،باید بتواند میزان و جهت
بعید به نظر م یرسد که افغانســتان تا پایان تابستان که ثبت میشــود و این نوشتهها ،با ســنجیدن قراین و شواهد دیگر ،توسط را حل کنید .بیایید عاقلانه وارد شــوید .ما هم کمک میکنیم ،مسائل ســوءگیری را ارزیابی کند .ضمن اینکه محتوای دفاتر خاطرات ،مانند
فصل بارندگی نیســت امکان تامیــن باقیمانده حقابه مورخان در نگارش تاریخ مورد استفاده قرار میگیرد. آنجاخرااطحرالتکنیصمرفکًًاهنمقرلدیم منکطرقوهیبدتاودانبنراد دیرسـصـلرگحرومیصنفیا زسنــدگتی،ببلکنکنهد»خ.ود رشــت هزنجیری به هم متصل است و برای قضاوت صحیح ،باید تمام متن
را داشــته باشــد .اولین و آخرین بازدید هیات کمیسار در کنار یکدیگر مورد توجه باشــد و شرایط و مقتضیات زمان نگارش و
ایران از حوضه آبریز هیرمند و ایســتگاه ســنجش آب Wسخن آخر دانشــنامه کوچکی اســت که معلومات بسیار ارزشــمندی از یک دوره
دهراوود به مردادماه ۱۴۰۲باز میگردد ،از طرفی ،حسن خاطرات روزنوشت آی تالله هاشم یرفسنجانی که به مدت ۳۵سال، تاریخی به خواننــده م یدهد .این خاطره را بخوانیــد[« :حضرت امام] زمان انتشار و موقعیت نویسنده خاطرات نیز از نظر دور نماند.
کاظمیقمی کارشــناس مســائل هیدرولوژی نیست، با زحمت و ممارست بسیار ،ثبت و ضبط شده ،به لحاظ موقعیت سیاسی چشمشان را باز کردند و شمرده با صدای ضعیف اضافه کردند :اگر متحد
بنابراین ســفیر ایران دادههای هیدرولیکی خلاف واقع نویســنده خاطرات در ســاختار نظام جمهوری اسلامی ،سند ماندگار ببیاشنیشدـ،ـانمقالوا آقباپییشرخفامنت‌هامیی،کنندگ.ذامریکثدیخّّنکاردسنــداونابیدامنهشدـاـدنماد:وباهیخشاصنوفتنهص Wمختصاتخاطراتهاشم یرفسنجانی
اصلاح بند کمالخان را از کجا آورده اســت؟ آیا با طرح تاریخی و میراث گرانبهایی برای آیندگان است .در این خاطرات ،مطالبی مجموعه خاطرات هاشم یرفسنجانی گنجین های بس ارزشمند برای
ادعاهــای کذب وزارت آب و انرژی افغانســتان بدون مطرح شــده اســت که میتواند فتح بابی برای تشریح موضوع و تدوین کنند» .یا ایــن خاطره مربوط به ترور دوم آی تالله« :برای مراســم آغاز تاریخ معاصر ایران اســت؛ به قول مســعود بهنود ،از ســه دوره از تاریخ
تایید دفتــر رودخانههای مــرزی وزارت نیرو از جانب تاریخ انقلاب اسلامی باشد. جشــنهای دهه فجر به مرقــد امام رفتیم .چند دقیقــه از صحبت من معاصر ایران ،سه کتاب مانده اســت که عبار تاند از :روزنامه خاطرات
نماینده و سفیر ایران در افغانستان مواجه هستیم؟ طرح اینخاطراتازجهتاینکهدرهمانروزودرهمانحا لوهوانگاشته نگذشته بود که صدای چهار شلیک تیر از راه دور شنیده شد .اول خیال اعتمادالسلطنه و خاطرات اسدالله علم و خاطراتهاشم یرفسنجانی که
ادعاهــای خلاف واقع پیرامون اصلاح بند کما لخان یا شده و همچنین با فاصله زمانی مناسبی انتشار یافته ،بهنحوی که اغلب کردم لامپهای برق ترکیده ،ولی شعارهای مرگ بر منافق و تجمع مردم از اتاق خلوتهای قدرت ،خاطره دســ تاول دارند؛ از این منظر ،منابع
حذف موانع در مســیر رودخانه هیرمند از جانب سفیر اشخاص مورد اشاره در خاطرات در قید حیات هستند و امکان توضیح در ضلع غربی مرقد ،روشــن کرد که گلوله شلیک شده .ولی من تعادلم دس تاولی هســتند که دوره ناصرالدینشاه و محمدرضاشاه و جمهوری
ایران در افغانســتان ،راههای پیگیری حقوقی و سیاسی و تصحیح و تشــریح دارند ،از اهمیت تاریخی بسیاری برخوردار است. را حفظ کردم .احمدآقا هم از پشــت پرده آمد و تا آخر صحبت کنار من اسلامی را بازنمایی میکنند .آثار دیگری که همین ادعا را داشــت هاند ،با
را مسدود و موجب تضییع منافع ملی میشود .با توجه برای اعتبارسنجی ،لازم است این خاطرات در سنجه پژوهشگران مستقل ایستاد .خوشبختانه خونسردی خود را بهخوبی حفظ کردم». اینها ارزش برابری ندارند .از این میان ،اعتمادالســلطنه و اسدالله علم،
به اینکه وزارت نیرو بهعنــوان متولی مذاکرات حقوقی مشــخص شود .مواردی که تاکنون یقارفاترهگایسرـدـتاتع،یاانرصوافرًًاوابی‌هیدآورن بیطرف و این خاطره مشــهور« :از خاطرات جالــب امروز ،اظهارات علی، نگران بود‌هاند که مبادا در زمان حیاتشــان ،نوشــتهها به دســت شاه و
حقابه هیرمند در قالب کمیســاریای آب هیرمند وظیفه از حب و بغض بوده و قرین حقیقت انتشــار فرزند فاطمه اســت که چون او را از رفتن به لب بام نهی کردم ،رنجید و ماموران بیفتد و برای چاره کار ،جادرجا جملاتی در ابراز وفاداری به شاه
اجرای طرحهــای آبــی را دارد ،بنابراین عــدم توفیق نگاشــته شده و تا امروز کسی ادله قابل قبول و مشخصی برای نقض آن به مادرش گفته میخواهد به دکتر جاسبی رای بدهد ،چون باباجون با او وقت باقی گذاشــت هاند .خاطرات هاشم یرفسنجانی این خوف را ندارد،
مذاکرات حقوقی یا بهرهگیری صحیح از ظرفیت حوزه ارائه نکرده است .شکی نیست که مخز نالاسرار انقلاب همه ناگفتههای دعوا کرده! از بچه سه ساله اظهارات جالبی است». اما چون در زمان حیات نویســنده منتشر شــده ،از نگرانیهای دیگری
سیاسی و وزارت امور خارجه در زمان تکمیل شدن بند خود را در خاطرات نگفته ،اما همینقدر که گفته ،چنان با اهمیت است شــخصیتهای پررنــگ در خاطرات آی تالله ،در ۱۰جلد نخســت
کمالخان ،این شــائبه را تقویت میکند که وزارت نیرو کــه خزانه بزرگ تاریخی و منبع دســ تاول برای عموم پژوهشــگران و مجموعــه ،اغلب فعــالان انــقلاب و فرماندهــان و دســ تاندرکاران سرشار است.
در میان این تعارض منافع ،ترجیح م یداده که طرحهای مورخان تاریخ معاصر بهشمار م یآید. جنگ هســتند .امام خمینــی ،بنیانگذار جمهــوری اسلامی ،در رأس آی تالله هاشمی ،سیاســتمدار کلیدی نظام جمهوری اسلامی ،از
آبی قابل توجهی که اکنون به واسطه عدم تامین حقابه امســال خاطرات سال 1381منتشــر میشــود .امید است انتشار شخصیتهای این دوره از خاطرات هاشمی قرار دارد و بخش مهمی از ابتدای انقلاب در بالاتر ین مناصب حضور داشته است .تصمیمگیریهای
هیرمند طی سه سال گذشته ،تعریف شده را اجرا کند. باقیمانده این مجموعه به تعداد 14جلد دیگر ،همراه با انتشــار اســناد یادداشتها را دیدارهای او -بهعنوان فرمانده جنگ و جانشین فرمانده او در نظام جمهوری اسلامی ،اهمیتی دســ تاول و تردیدناپذیر داشته و
و مــدارک مربوط بــه خاطرات و نقد عالمانه آن توســط فرهیختگان و کل قوا -با رهبر انقلاب تشکیل م یدهد. بههمین‌دلیل ،یادداشــتهای روزانه آی تالله ،منبعی بیبدیل برای درک
دانشــمندان و نیز تشــویق دیگر حاضران عرصه سیاست و فرهنگ به در ۱۰جلــد بعدی ،اغلب کارگزاران نظام ،وزیران ،ســران احزاب و
نگارش یادداشت روزانه و انتشار آن ،گام بزرگی در شفافسازی عملکرد تشــکلها ،متولیان اقتصاد کشور و دســ تاندرکاران سیاست خارجی، درست تاریخ معاصر است و هیچ مورخی نمیتواند آن را نادیده بگیرد.
گذشــتگان و تجرب هاندوزی برای آیندگان و بهرهبرداری خردمندانه از آن در خاطرات برجســته هستند .ملاقاتهای مســتمر و پربار با آی تالله خاطراتآی تاللهبیشترازآنکهتحلیلیباشد،خبریاست؛یعنیثبت
برای اعتلای کشور عزیزمان ایران باشد. خامن های ،رهبر معظم انقلاب ،ازجمله مهمترین موارد اســت .همچنین تفســسایدرهورتوعیبیدارددهااشتیههبارشرـوـز،دب.همنثًحا ًلوایینکهخاخطوارنهنرداهبخخاوانطیراد:ت«امعکصارنادزرستکاود
