Page 4 - 26-06-1403-1785 Sazandegi
P. 4
تاز‌ههای ادبیات و هنرکافه سال هفتم شماره 1785 04
دوشنبه 26شهریور1403
فراخوان جایزۀ نقد زرین قدمت ۱۲۰۰ساله شعر فارسی هیأتامنایجدیدبنیادایرانشناسی دریچه :تحلیل عادات
فراخوان ســومین دورۀ جایزۀ دوســالانۀ «نقــد زرین» یادنام محمد دهقانــی :با توجه به فصاحت ،بلاغت ،شــوریدگی و رئی سجمهور به اســتناد بند یک و تبصره دو ماده 8اساســنامه قلب جامعه
زندهیاد دکتر عبدالحسین زرینکوب منتشر شد .انجمن علمی پختگ یای که در شعر رودکی و شــاعران همعصر او در قرن اصلاحی بنیاد ایرانشناسی مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی
نقد ادبی ایــران با همکاری و حمایت شــماری از انجمنهای سوم هجری وجود دارد ،نمیتوان پذیرفت این روند بدون هیچ طیحکمیاعضایحقوقیجدیدهیأتامنایبنیادایرانشناسی فوایدطبقۀ متوسط
پعژلومهی مشرهدامنیهاادصیو ملراانتکقزاددانیشـوـجگاریهاین بساازهدکِِهفباحرمویایکرتدومتدشرونیبقه پشــتوان های اتفاق افتاده اســت .این میزان از پختگی ،نشان را معرفی کرد .حسین سیماییصراف وزیر علوم ، ،عباس صالحی
متون ادب فارســی ودرقالب مقاله تألیف شده باشند ،سومین م یدهد ،فن و ســازوکار شعر به پیش از او بازمیگردد .با این وزیر ارشاد ،عباس عراقچی وزیر خارجه ،علیرضا کاظمی وزیر حسن محرابی
دورۀ جایزۀ دوسالانۀ نقد زر ین را در اسفند ۱۴۰۳برگزار میکند. وصف میتوان گفت ،شعر فارسی حدود ۱۲۰۰الی ۱۲۵۰سال آموزش و پرورش و حمید پورمحمدی رئیس ســازمان برنامه و
پژوهش‌گر
در تاریخ ادبیات ایران قدمت دارد. بودجه ،اعضای حقوقی جدید بنیاد ایرانشناسی هستند.
از زمانی که طبقۀ متوســط در جامعه ظاهر شــد ،جوامع
توسعهیافته شکل گرفتند ز یرا طبقۀ متوسط ضربان قلب جامعه
و اقتصاد اســت .این بخش از اجتماع موتور رشد در دو دهۀ
گذشته بوده است .باید باور داشت که اقتصاد اکثر کشورها را
مصرفهدایتمیکند.بنابراینطبقۀمتوسطپرجن بوجوش،
مصرفکننده و کاتالیزوری برای ســرمایهگذاری شرکتهای
مردی از جنس قصه اقتصادی است .طبقۀ متوسط همچنین تولیدکنندۀ مهمی نیز
هستند و درآمدهای مالیاتی مستقیم و غیرمستقیم قابل توجهی
را به همراه دارند .بدون هیچگونه بزرگنمایی ،آنها بخش اصلی
در جامعه هســتند زیرا از جنبههــای مختلف به جامعه تعادل
میبخشــند .قبل از ظهور جامعۀ متوسط؛ این باور نادرست
وجود داشــت که دســتاوردهای آنهایی که در بالا هستند در
ابراهیم اقلیدی مترجم و محقق هزارویک شب درگذشت نهایت به طبقات پایین خواهد رسید اما سیاستگذاران امروزه
ابراهیم اقلیــدی ،مترجمی که عمدۀ آواز‌هاش به دلیل ترجمۀ م یدانند که یک نظریۀ جایگزین برای رشــد اقتصادی وجود
«هزارویک شــب» و مطالعات و اشــرافش به ادبیات کهن و دارد .در طــول دههها ،آنها تنها بــر دو گروه اجتماعی یعنی
قص هشناسی اســت ،پس از یک دوره بیماری طولانی یکشنبه ثروتمندان و فقــرا ،تمرکز کرده بودنــد و از نقش اجتماعی-
اقتصادی گروههای میانی غفلــت میکرد‌هاند .البته در همان
۲۵شهریور درگذشت. شرایطهمفقرا دراکثرطرحهایدولتینادیدهگرفتهمیشدند.
ابراهیم اقلیدی ،متولد ۱۳۲۷در اقلید فارس و دارای مدرک این برنام هریزی در کشورها که منجر به شکلگیری اولیۀ نظام
لیسانس در رشتۀ حقوق از دانشگاه تهران بود .بیشترین شهرت سرمای هداری شد ،بیشتر متوجه ثروتمندان بود .ثروتمندانی که
او در زمینه ترجمه و تحقیق «هزار و یکشــب» بود .اقلیدی ید از شبکۀ مالیاتی «فرار» میکردند .در نهایت این فرار از مالیات
طولایی در معرفی و ترجمۀ قصههــای کهن به عنوان مترجم و توســط پولدارها موجب چرخش سیاســتگذاریها شد و به
ویراســتار داشت .اغلب آثاری که از او در بازار کتاب موجودند، کدهولاکنتـبـهومنالتیقاریتبًًاهنایمیــغییرامزسدـرـآتمقید نماافخزاالیشص موازات آن ،اتکای
موضوعاتی مانند قصهها و افسانههای کهن دارند .رمان نوجوان یافــت .بهگون های
«گمشده شهرزاد» و «دنیای قصهگویی»« ،سفرهای سندباد» مالیاتی جوامع ناشــی از مالیاتهای غیرمســتقیم اســت که
و «هســیود و هومر» از جمله آثاری هســتند کــه او به عنوان بیشتر طبقۀ متوســط آن را میپردازند .در حقیقت این درآمد
مالیاتی ناشــی از مصرف روب هرشد طبقۀ متوسط است .طبقۀ
ویراستار و مترجم در خلق دوبارۀ آنها نقش داشته است. متوسط دارای تنوع جمعیتی زیادی است و آنان بیشتر در نقاط
۱۱ Wسال با هزارویک شب شــهری مستقر هستند .آنها اقتصاد شــهر را سامان م یدهند
تصحیح و ترجمه متون کهن و کلاســیک از پرزحمتترین
فعالیتهایی است که یک نویسنده ،محقق یا مترجم و مصحح و به جامعه گسترده شــهری خدمات م یدهند .آنها کارمندان
ادارات و ســازمانها بوده و نیز در مشــاغلی مانند :لول هکش،
میتواند داشته باشد .ترجمه و تصحیح این متون کاری پرزحمت نجار ،برقکار ،مکانیک و فروشــندگان خیابانی و مانند آن در
اســت و علاوه بر توانای یهای علمی و اشــراف بــه زبانهای حال فعالیت هستند .موضوع مهم آن است که رشد سریع سه
ترجمه او بینقصترین ترجمۀ موجود از هزارویک شب به زبان ابراهیم اقلیدی به پیشنهاد نشرمرکز عهد‌هدار ترجمۀ جدیدی از مختلف نیازمند پشــتکاری اســت که تنها با عشــق و علاقه از میان مردم را دطبهقۀۀافخقییرردرخاکرشجوکررهداه ای تسوتسـزـیعراهیاحفتتهی؛ااگکرثنرییمِِتی
فارســی اســت .این را بدون هیچ ریایی عرض م یکنم که زبان آن شــد که تکمیل آن ۱۱سال به طول انجامید .ترجمۀ اقلیدی زیاد نســبت به آن کار قابل توجیه اســت .ابراهیم اقلیدی یکی فقیر به از افراد
من در ترجمۀ هزارویک شــب آشفتگیهایی دارد اما تسوجی از براساس متنهای عربی و با اتکا به ترجمۀ انگلیسی و فرانسوی از همین مترجمان و مصححان بود .علاوه بر کتابهای زیادی درآمد متوسط روی بیاورند ،بخش مصرف را تحریک میکند
کلمههای فرانسوی معرب شده یا زبانهای دیگر نیز بهره برده و آن انجام شــد و حاصــل کار ،ارائۀ کاملترین ترجمۀ فارســی که در حوزۀ کودک و نوجوان ترجمه و ویراستاری کرده ،ترجمۀ و باعث رشــد اقتصادی میشود .در اقتصادهای نابرابر مانند
کتاب مهم «هزاروی ک شــب» را نیز از خود به یادگار گذاشــته هند که در آن تنها یکسوم از مردم قادر به پرداخت هزینههای
زبان فارسی او در عین حال زبان فارسی اصیلی است». «هزارویک شب» بود. است« .هزارویک شب» نام داستانی بدون نویسنده مشخص اولیه هستند؛ جامعه بیشــتر راکد و ساکن است .در حالی که
ترجمه و تصحیح یک نســخه کهن مرار تهای زیادی برای عباس مخبر ،مترجم ،اسطورهشــناس و از دوستان نزدیک است که با تکنیک داستان در داستان و حول محور یک داستان طبقۀ متوســط با بهرهگیری از اوقات تعطیلات ،ســرگرمی،
مزتمارنجیمنداسـرـدبتوًًانیطازوملناند یی اسکـفـعالتی .عتبامسستممرخیبدر کیهودذرهنزمیاند تررمجدمته ابراهیم اقلیــدی دربارۀ ترجمۀ او از «هزارویک شــب» گفته واحد نوشته شده است« .هزارویک‌شب» رهآورد سفر قصهها، توجــه به سلامتی ،اســتفاده از تجمل ،خرید وســایل بادوام
مجموعۀ «هزارویک شــب» شــاهد تلاشهای اقلیدی در این است« :من واســطه معرفی ایشــان برای ترجمه و انتشار این فرهنگها و تمدنهاســت و پس از «اودیســه» هومر تنها اثر و ماننــد آن موجب تحرک اجتماعی میشــوند .آنها به لطف
زمینه بوده دربارۀ روند کاری ایــن مترجم میگوید« :از آنجایی کتاب به نشر مرکز بودم .در تمام طول کار شاهد بودم که چگونه داســتانی جهان است که یک سره از سفر پدید آمده .کتابی که قدرت خرید مناســبی که دارند ،میتوانند موجب شکلگیری
که اقلیدی نگاهی تحلی لگر داشــت همچنین اشــراف کافی او او با دقت تمام نسخههای عربی ،انگلیسی و فرانسه را بررسی بیشترین بخش آن در مســیر حرکت کاروا نها و کشتیها و در آن نوع جامع های شــوند که اکثر مردم،سبک زندگی مشابهی
به زبانهای فرانســه و عربی و اطلاعات کاملش دربارۀ ادبیات میکرد تا کار در نهایت خوب و بینقص درآید .اقلیدی در عین کاروانســراها ،میدانها ،بازارها و معرکههای قص هگویان خلق داشته باشند .وجود طبقۀ متوسط موجب تغییر الگوی مصرف
قدیم ایران ،او را کاندیدای مناســبی برای انجام این کار قلمداد حال همیشــه با حداقلها ،زندگی و کار میکرد .یادم هســت و نقل شــده و دهن به دهن گشــته و افســانهها و قصهها را با از «ضرورتهــا» به «اختیــاری» نیز خواهد شــد .این امر
میکرد .من یادم است که اقلیدی با چه شور و هیجانی در زمان مدتی عضلات صورتش مشــکلی پیدا کرده بود و پلکهایش فرهنگهای مندرج در آنها ،جابهجا و نسل به نسل انتقال داده تســریعکننده و موحب افزایش «ارزش» است زیرا با افزایش
استقرارش در نشــر مرکز به این کار میپرداخت و با چه شوری م یافتاد اما او کبریت میگذاشــت بیــن فاصله پلکهایش و و ســرانجام در فاصله 10قرن دفتر به دفتر گردآوری و بازنوشت تعداد اعضای درآمــدزا به ازای هر خانوار ،درآمد قابل تصرف
دربارۀنسخههایمختلفومقابلههاییکهانجامم یداد،صحبت در کمال نابــاوری کارش را ادامه م یداد .در ترجمه اقلیدی نه شده است و طی قرنهای ۱۵و ۱۶میلادی« ،الف لیله و لیله» خانوار رشــد و اقتصــاد را تقویت میکنــد .در این وضعیت،
میکرد .کتاب «هزاروی ک شــب» چند سالی طول کشید تا به تنها با زبان و بیان آســانیابتری روب هرو هســتیم بلكه با متن را پدید آورده و در قرن ۱۷به صورت کنونی (نســخههای چاپی تقویت طبقۀ متوسط از ناهمگونی درآمد در میان آحاد جامعه
اتمام برسد و همواره در تمام زمان ترجمه و گردآوری آن ،اقلیدی كاملتری نیز مواجه میشویم .اقلیدی كوشیده است با استفاده بــولاق ۱و ۲و کلکته ۱و ۲و )...درآمده اســت .ماجراهای جلوگیــری میکند .نقش این نکته در خصــوص برنام هریزی
از نسخههای مختلف عربی ،فرانسه و انگلیسی هزارویك شب، «هزاروی ک شب» همه از سفر آغاز میشود .شا‌هزمان به قصد و سیاستگذاری برای جامعه نیز بســیار آشکار است زیرا از
غرق کار م یشد و با عشق کار میکرد». متن كاملتری از این مجموعه فراهم كند سپس ترجمه آن را در دیدار برادرش شهریار از سمرقند بار سفر میبندد و برای آوردن بیتفاوتی یا عدم درک سیاســتگذاران در مورد همبســتگی
علاقه و تخصص ابراهیم اقلیدی تنها به متونی که ریشــه در هدیــ های که با خود نیاورده در لحظه رفتن به قصر بازمیگردد و بیــن مصرف و رشــد به صــورت جدی پیشــگیری میکند.
شــرق و ادبیات فارسی دارند ،محدود نمیشد .قصه چیزی بود اختیار مخاطبان قرار دهد». از آنچه در ســرای او میگذرد (خلوت کردن ملکه با غلامک سیاستگذاران عاقل از اهرم رشــد ،شهروند خوب« ،انبوه»
که این مترجم را همواره به ســوی خود میخواند .اقلیدی آثاری ابراهیم اقلیدی دربارۀ دلیل ترجمۀ دوباره این اثر و مقایســه ســیاه) آ گاه میشــود و سفر بیرونی او به ســفری اندرونی [به دکروآمچد مکترواسمـمـکط،نکمه تیسجـمـاعزندی؛رکواممنًا ًلد می اطلزعمهحرستنکده.ا دیراقکتنارصاهدمۀی
از ادبیات کلاســیک و قصهها و افســانههای دیگر کشورها نیز ترجمه خودش با ترجم های که از تســوجی موجود است ،گفته خویش] دگرگون میشود .راوی در این کتاب« ،شهرزاد» ددرخوتِِرن
ترجمه کرده اســت« .شاهزاده خوشــبخت» اثر اسکار وایلد، است« :تســوجی در زمانی زندگی میکرد که زبان فارسی هنوز باهوش وزیر است که برای فرار از کشته شده شدن توسط این مسایل ،طبقۀ متوسط یک بخش بسیار فعال جامعه است
«قصهها و افســانههای مردم ژاپن»« ،قصهها و افســانههای مدرن نشــده بود .ویژگی زبان ترجمــه او نزدیکی به زبان عربی پادشاه ،ناچار است برای او قصه بگوید. زیرا کارآفرینی و اختراع ،ریشــه در طبقۀ متوســط دارد .آنها
مردم اســکاتلند»« ،قصهها و افسانههای مردم هند»، بود .یکی دو اشتباه کوچک در ترجمۀ تسوجی دیده میشود اما
«قصهها و افسانهها» نوشــتۀ لئو تولستوی همچمین
ترجمۀ رمانها و داستانهایی چون «آب کردن» نوشتۀ داســتانهای این کتــاب مجموع های از کهوسچــتنکدسکرهمادیرهزگمذیانرههیامییمکنخنتدلـوـافصدوًراًلقادلستبابورخد دنشیاخیصوجدصیدی
ای .ال .دکتروف«،مگــره و دیوار ســنگی» و «کتاب حکایتهای هندی ،عربــی و ایرانی در
مگره و مرد نیمکتنشین» نوشــته ژرژ سیمنون از آن دوران باســتان و خلفای اسلامی است. یعنی فناوری محصول پیدایش ،حضور و فعالیت طبقه متوسط
جمل هاند .این مترجم دســتی هم در ترجمۀ آثار سیاسی ب هرغم آنكه بسیاری ریشۀ این مجموعه است .این بخش مهم در جامعه برای تحرک رو به بالا غیرت
دارد و «ایتالیای فاشیست» از آلن کسلز و «آمریکا در را هزار افسان ایرانی م یدانند اما نزدیك به دارند همچنین در آموزش و سلامت بیشتر از بخشهای دیگر
ستیز با حقوق بشر در جهان سوم» اثر نوآم چامسکی را یك قر نونیــم زمان میبرد تا این كتاب به سرمایهگذاری میکنند .بنابراین طبقۀمتوسطدرایجاد سرمایۀ
ترجمه کرده است .از دیگر آثاری که با ترجمۀ اقلیدی به فارسی ترجمه شود تا ای نکه۱۸۰سال قبل ادنارسنـدـ.اننقی،شافیزایکه مشنچحندصیرًًاندپارراامختتریاارجآتنمهااعـسـتی.وبهفرههمنیگنی نجقهشت
فارسی برگردانده شده ،م یتوان به اشعاری از ازرا پاوند عبدالطیف تسوجیتبریزی ،مأمور ترجمه
این کتاب به زبان فارسی شد .با گذشت طبقۀ متوسط برای هر جامع های مفید است.
و آثاری از آیزاک آسیموف برای نوجوانان اشاره کرد. بیش از ۱۶۰ســال از ترجمۀ تســوجی،
