Page 8 - 29-08-1403-1839 Sazandegi
P. 8
بررسی رویدادهای تاریخیحافظه سال هفتم شماره 1839 08
سهشنبه 29آبان 1403
توزیع :نشر گستر امروز61933000 : سازندگی :روزنام هسیاسیواجتماعی صاحبامتیاز:حزبکارگزارانسازندگیایران مدیرمسئول:سیدافضلموسوی سردبیر:اکبرمنتجبی عکس :رضا معطریان مدیرهنری :رضا دول تزاده
زیرنظرشورایسیاستگذاری:سیدحسینمرعشی(رئیس) ،محمدعطریانفر،محمدقوچانی،علیهاشمی،سیدعلیرضاسیاس یراد،امیراقتناعی
ویراستار :سعیده آرینفر حروفچین :مجتبی دیدگر نشانی :تهران ،پاسداران ،نگارستان پنجم ،پلاک ، 8تلفن 22841262 :چاپ :امید نشر ایرانیان88537168 -9 :
تقویم نخبهکشی کارنامه :خاطرات هاشمی 1380
شاعر طبیعت به بهانه فشار مجلس برای حذف محمدجواد ظریف از دولت
سالروز درگذشت منوچهر آتشی
منوچهــر آتشــی ،شــاعر م یپسندید‌هاندکهبهمراتبازآنهاکوچ کتر تاثیرگذار این جریان خال یتر شود.
طبیعتگرای معاصر ایرانی باشند تا در مقابل آنها رؤی تناپذیر شوند. در دولــت حســن روحانــی ،رضــا نیره خادمی
29آبــان‌ماه ســال 1384 اقتضای یک نظام سیاسی پاتریمونیالیستی فرج یدانا از زمان در دســت گرفتن سکان
تنها چنــد روز پس از آنکه و بناپارتیستی این است که همه در «طول» وزارت علوم تحت فشــار افــراد تندروی گروه تاریخ افراطدراختلاف 138
در مراسمی ب ه عنوان چهره «شاه» قرار بگیرند تا دیده نشوند .هر آنچه مجلــس قرار گرفــت .او در نهایت هم به
ماندگار ادبیات ایران معرفی هست ،شاه است و بقیه باید محو باشند و دلیل بازگرداندن دانشــجویان ستار‌هدار، محمدجواد ظریف را خیل یها با برجام ادامه س هشنبه 27شهریور
صدایی نداشته باشــند .به همین دلیل نیز اخراج نکــردن افراد فعــال در جریانات و توافق هست های ایران شناختند .تابستان
شــد ،در اثر ایســت قلبی در بیمارســتان سینای فضای سیاســی ایران همواره توسط افراد ســال 88از وزارت علــوم ،بازگردانــدن ســال 1394حتی برخــی او را با محمد انعکاس وسیع سخنان رهبرى
حقیری پر شد که چشم دیدن افراد رشید را برخی اســاتید اخراج شــده ،تغییر شیوه مصدق مقایســه کردند و گفتند ،مصدق عصر آقایان دکتر [فریدون] قاســ مزاده[ ،استاد
تهران درگذشــت و در زادگاهش بندر بوشــهر به نداشتند .تکنیک و تاکتیک همه این افراد انتخاب رؤسای دانشــگا‌هها ،میدان دادن زمان اســت اما حالا با گذشت نزدیک به دانشگاه صنعتی شریف و مدیرعامل شرکت افرا نت]
خاک سپرده شد .رمانتیســم و ب هویژه در طبیعت چاپلوسی و سالوسی بوده و هنگامی که به به نشــریات دانشــجویی و احیای برخی یک دهه از آن روزها و درحالی که 5سال
از درونمایههــای اصلی شــعر اوســت و در واقع قدرت م یرســید‌هاند ،تعظی مها و تکری مها تشــک لهای دانشــجویی در دانشگا‌هها از خروج آمریکا از برنامه توافق هست های و داورىنژاد آمدند .از مصوبه شــوراى عالى انقلاب
علاقه این شاعر ایرانی به زادگاه خویش و فراوانی م یکرد‌هاند .در نتیجه فرهنگ چاپلوســی استیضاح شد .جلسه مرداد 1393و بدون م یگــذرد ،برخی نماینــدگان مجلس‌در فرهنگى دربارۀ اینترنت شــکایت داشــتند .تصویب
مدـقیحقًلًا بیه،اهومریا انزدلسیایلربایدیشبـاـنترمعشااصعررامنتاموایرزا واژههای و سالوســی توســط این افراد در فرهنگ حضور حسن روحانی برگزار شد تا باز هم تلاش برای کنار زدن این چهره سیاسی از کرد‌هاند که مدیریت دریافت آن دولتى باشد و بخش
میکند و سیاســی ایرانیان رخنه کــرده و تا به امروز اندک روزن ههای امید برای بهبود و اصلاح مناســبات دولت پزشکیان هستند .تلاش خصوصى از طریق مخابرات بتواند سایت بگیرد .از
شــاعر جنو ب ،بندر و لنگرگاه مینامند .آتشــی با طیــف پایدار یچی در مجلس شــورای آقاى خاتمى[ ،رئیسجمهور] گله داشتند که به رغم
خواندن اشــعار فریدون توللی ،نگرشی رمانتیک ادامه پیدا کرده است». شعارها ،توجهى به خواست آنها نکرده است و همان
به طبیعت و اشــیا پیدا کرد و در ادامه در اشعارش، اســامی بــرای دور نگه سیاست دولتى کردن را اتخاذ کرد‌هاند.
اشــارا ت زیبای ی به گلهــا ،گیاهــان ،درختان و داشــتن یکی از مه مترین ســخنان رهبرى کــه دیــروز از محکومیت همه
حیواناتی چـون گرگ ،آهو ،پلنگ و اسب داشت. Wبرخی اصلا حگرانی بازیگــران ایــن روزهای قتلهاى دستهجمعى و نیز محکومیت اقدام جنگى
سیاســت ایران از صحنه،
منوچهر آتشی درباره زندگ یاش میگوید« :تا دوره که کشته شدند بهان های شــد تا بــه روند تلافىجویانــه احتمالى آمریــکا گفت هاند ،انعکاس
دور خوردن برخــی افراد
دبیرســتان در بوشــهر بودم .دبیرســتان ما پس از در تاریــخ معاصر ایران تاثیرگذار سیاسی در برخی وسیعى داشته است .هیات پاکستانى با دست خالى
کم نیســتند نخبگانی که دول تها بپردازیم؛ افرادی
دارالفنون ،دومین دبیرستان ایران بود .این دبیرستان در مســیر تــاش بــرای که شــاید همچنان فاصله دطرالبباارۀن[،تعلحمویالىُُاسسارامسه]ر مراجعت کرده و از افغانستان
مانند یک دانشکده بود .در آنجا زبانهای روسی، زیادی با مصدق و امیرکبیر جمع کرد‌هاند که افغانستان را
فرانسه و انگلیسی تدریس میشد .من شعرهایم را توســعه کشــور ،نــاکام اوساقائسـ‌مـمًاقـمـفامهـفـروامهاننـخـبیگیو بنلادن ،گویا بناســت فردا نظر بدهند .مخالفت در
ماندند ،کشته شدند یا در داشته باشــند اما توانست هاند ،قد مهایی هر
در روزنامههای دیواری و بعدها در مجلات محلی خو شبینان هتریــن حالت چند اندک در جهت رشد و اصلاح جامعه داخل پاکســتان علیه دولت با تظاهــرات مردمى و
منتشــر میکردم» .از مهمترین آثــار او ،مجموعه اظهارنظرها بهخاطر پذیرش همکارى با آمریکا علیه
شــعر آهن گ دیگــر و آواز خاک اســت .خواننده از معادلات سیاســی کنار ایرانی بردارند. طالبان شدت گرفته است.
گذاشته شــد‌هاند .در این
با توصیفــات و تصویرگریها ی آتشــ ی از طبیعت میــان اما نــام محمد مصــدق ،قائ ممقام شرایط جامعه بسته شود .ترکان و حجتی Wاز سو ءقصد تا استیضاح و فشار در سراســر دنیا هــم مخالفت با تصمیم شــروع
وحشی میتواند بـا خواندن هر بیت ،توصیف شده برای کنار هگیری مجلنل،گاوعلجیهمافىغگاینردسـاـمتااآنمبریدـوـنکاکظساــهرًًاب اخجوادزهراسمازصماممن
را در ذهن خود مجســ م کند .به گفته ضیاء موحد، فراهانی و امیرکبیر بیشــتر از همه شنیده افــراد دیگری هســتند که در ایــن زمینه
شــده اســت و علی رضاقلی ،پژوه شگر م یتــوان از آنها نام بــرد .عل یاکبر ترکان؛ بــا روی کار آمدن دولت ســیدمحمد
آتشــی شعر را م ینوشت و بدون ویرایش و پیرایش و جامع هشــناس ایرانی هم سال 1377در ب ه عنوان یک سیاســتمدار اصلا حطلب به خاتمی ،تفکر اصلاحات برای نخستین‌بار نشــان مى‌دهد و بوش[ ،رئیسجمهــور آمریکا] از
آن را چــاپ میکرد« :مــن در دوره نظام وظیفه و وارد ادبیات سیاسی ایرانیان به مخصوص وضع موجود با تعبیر «جن گطلبى» یاد کرده که مورد
در ســا لهای ۴۶-۴۵در بوشهر بودم و آتشی بین کتاب جامع هشناســی نخب هکشی با تمرکز مدت 4سال معاونت نفت کابینه محمود تمکطیب‌هوگعااه مترددمو‌میخداردشاـدـیتشوـاـسدا؛ستًافتکودر‌هیهاکیه انتقاد مســلمانان آمریکا قرار گرفته و براى جبران آن
این ســه شــخصیت تاریخی بــه تحلیلی احمد ینژاد را بر عهده داشــت اما به گفته مردم به واســطه همان شــعارهای تغییر
تهران و بوشهر در رف توآمد بود .در آن زمان ،آتشی جامع هشناســانه از ریشــ ههای تاریخــی خواهر او فرزانه ترکان ،ســال ۸۸به دلیل در روندهــای ســنتی آن زمــان به عرصه سخنان محبتآمیز نسبت به اسلام زده است .شهردار
در بوشــهر یا مخاطب نداشــت ،یا مخاطب کمی انتخابات کشیده شدند .سعید حجاریان با نیویورک،اعلامکردهکهشمارمفقودان[ 11سپتامبر]
داشــت .اولین بار در آن سالها و در بوشهر ،شعر استبداد و عق بماندگی در ایران پرداخت. افشــاگری در رابطــه با دروغ بــودن آمار مدرک مهندسی مکانیک از دانشگاه تهران به 5422نفر رســیده است[ .یاسر] عرفات[ ،رئیس
دکتــر اصغر افتخــاری ،جامع هشــناس و ارقــام ،حکم بازنشســتگی او را صادر و دکترای علوم سیاسی از دانشکده حقوق
«ظهور» را برای من خواند .بحثمان این بود که او سیاســی در توضیح هدف نویسنده کتاب کردنــد .محمود حجتی هم که با ســابقه دانشــگاه تهران یکــی از افــراد تاثیرگذار تشکیلات خودگردان فلسطین] دیروز اعلام آتشبس
از صفت و موصوفات در شــعرهایش زیاد استفاده آن زمان بــود که به تئوریســن اصلاحات کرده و اســرائیل امروز آن را پذیرفتــه اما رزمندگان
میکرد اما وقتی این کار را نمیکرد بسیار زیبا شعر جامع هشناســی نخب هکشی م یگوید که او حضور در وزارتخانه جهاد و کشاورزی در معروف شــد .او اسفند سال 78همزمان فلسطینىنمىپذیرند.
م یکوشــد تا نشــان دهد ،حیات جمعی روحانی ددروددوولدوترهمنیحزمکادرناخماتهمنیسبتو ًامحثبستنی با افشای ماجرای قت لهای زنجیر‌های در
میگفت.او شعرهای سیاسیهمدارداما شعرهای سیاسی ،اقتصادی و اجتماعی ایرانیان از در زمینه روزنام هاش در مقابل ســاختمان شورای
ناب آتشــی آنهایی است که کاری با سیاست ندارد شــهر تهران از سوی ســعید عسگر مورد چهارشنبه 28شهریور
ووقتشعیرب نهاتهبراانسمتی؛آممثدلمعشمعوًراًل«بغهزسلــکیومهیین ب».هبآتهاشنیی حیث ساختاری ب هگون های بود که در نهایت کشت گندم داشــت اما در نهایت دو سال ســو ءقصد قرار گرفــت .حجاریان در پی بیانیه مجمع علماى طالبان
به نخب هکشــی منجر م یشــد« :از ای ن رو پس از اســتیضاح ناموفق در مجلس ،آذر مشکلات جسمانی که به واسطه ترور برای آقاى [مهدی] صفرى ،ســفیر ســابق در مسکو
در تاطرریحخ اعینراانصارگمرنچفهردمویثــهرم بچوودهنااممایرعکمبیل ًار ســال 1398به واسطه فشــارها از سمت او پیش آمد ،دیگر مانند گذشته نتوانست به آمد .دور‌هاش تمام شده و آقاى [غلامرضا] شافعى به
تلفن م یزد؛ برای اینکه خانم بهبهانی تنها کســی راه خود کنار‌هگیری کرد. فعالی تهای سیاسی و نظری هپردازی ادامه جاى ایشان رفته است .هنوز در وزارت امورخارجه،
بــود که همه افراد بــا افکار مختلــف در خان هاش دهــد .عطاالله مهاجرانــی از دیگر افراد شغل مناسبى به او پیشــنهاد نشده و انتظار دارد ،در
جمع میشــدند و بدون اینکه با هــم جدل کنند، باهساجساًیا تیوانبنرتدهحامسلـاـصتل؛احچاراکت آهنایهانرا نساداخشتتاره تاثیرگــذار در دوران اصلاحات بود که در جاى مناسبى کار کند .در مورد خزر صحبت کردیم.
شــعر میخواندند .در این جلسات من هم شرکت Wتفکرات کوتاه مانع توسعه ایران مدت ســه‌ساله حضورش در رأس وزارت اخوى محمــد[ ،معاون اجرایــی رئیسجمهور]
میکردم .م یدیدم که برخی بعد از یکی -دو ســال و بدی ن خاطر مشاهده م یشود که در اندک فرهنگ و ارشاد اسلامی حدود 200امتیاز آمد .در مورد امور خانوادگى و مســائل اخیر آمریکا
زمانی آنها را از ســریر قــدرت و تصدی در تاریخ چهار دهه گذشته ایران م یتوان نشریه صادر شد که به مه مترین دستاورد و احتمــالات اقدامات آینده آمریــکا و آثار احتمالى
که به این جلســات م یآمدند یا شــعر نداشتند ،یا زمام اصلاحات کشور به پایین م یکشد». از نمون ههای دیگری با همین سرگذشــت او معروف شــد .مهاجرانی هم خیلی زود مذاکــره کردیم .با محســن[ ،رئیــس هیاتمدیره و
فقط چند شــعر کوتاه داشتند ،یا شعر بدی داشتند نام برد اما فارغ از اینکه مثا لهای بیشتری تحت فشــار قرار گرفت و خیلــی زود از مدیرعامل شــرکت مترو] ناهار کارى خوردیم .براى
اما آتشی همیشه یک بسته شعر داشت .صدایش، قائ ممقام فراهانی به واسطه سخ تگیر یها داشته باشیم یا بخواهیم به این یقین برسیم گردونه سیاست خارج شد .او حدود یک مسائل مترو[ی تهران] عازم چین است.
در رابطه با انگلســتان که بــه دنبال ایجاد که مثا لها تا چه میزان به خاصیت نخبگی سال پس از استیضاح ناموفق در مجلس، عصر آقاى [علی] شوشــترى ،رئیس شــعبه 3
صدای گرفت های بود و خیلی فصیح نبود .من گوش تجارتخانه و گرفتن امتیاز از دولت ایران بود نکزهدیاساکسهــ ًساتنچدرباایهدرباه اصیلنا حسگوارلیپادرس ایخرادهنیبما ســرانجام مجبور به کنار‌هگیری از سمت دادگاه نظامىآمد .در مورد مأمورین بازجویى متهمان
میکــردم ،او چند شــعر میخواند .همه شــعرها چنین سرنوشتی مواجه م یشود؟ در همین خود شد و اگرچه به مدت 4سال ریاست قتلهاى زنجیر‌هاى گزارشــى داد .به خاطر تخلف از
نمیتوانســتند خوب باشــند اما یکمرتبه مجابم خیلی زود باب دشمنی در دربار محمدشاه زمینــه دکتــر محمدرضا تاجیک ،اســتاد مرکز گف توگوی تمد نها را بر عهده گرفت قوانین در بازجویىها تحت محاکمه هستند؛ پرونده
را فراهم کرد و ســرانجام نیز به دســتور او دانشــگاه و تئوریســین جریان اصلاحات اما بعد از مدتی به حاشــیه رفت .عبدالله بــدى دارند .گفت ،آقایان [محمــد] نیازى[ ،رئیس
میکرد .یعنی شعری م یخواند که در آن س نوسال در باغ نگارستان به قتل رسید .امی رکبیر، معتقد است که فرهنگ سیاسی ما به قامت نوری ،وزیر کشــور دوره اول سیدمحمد ســازمان قضایی نیروهای مسلح] و ...هم متهم به
نم یرفــت .او غزلی اکزامًشا ًلــناوعمراینگبفزرت اگماههم امنزتمظاانر پخمگان و کوتول هها درآمده است و به همین خاتمــی توســط نماینــدگان دوره پنجم صدور احکام نادرســت در ایــن خصو صاند که در
به ســبک هندی هم نخســتین صدراعظم ناصرالدی نشــاه و دلیل نیز عمــق ،قاعده و منطق پیدا نکرده مجلس کــه ترکیب اصولگرایی داشــت، دادگاه ویژه روحانیت ،محاکمه خواهند شد.
موسس دارالفنون در سه سالی که بر مسند اســت« :هنگامی که فضای سیاسی ایران استیضاح شد تا دولت اصلاحات از مردان لحن آمریــکا در مــورد حمله به افغانســتان از
شــعر میگفت و این فرازوفرودها در شــعر آتشــی صدارت نشســت ،کوشید تا با اصلاحات توسط پخم هها و کوتول هها پر شده است به قاطعیت روزهاى قبل برخوردار نیست و صحبت از
وجود داشت» .آتشی نخستین معلم خویش را فایز صورت طبیعی ایــن افراد اجازه نم یدهند، مشــکلات و نتایج کم آن مىشود و مخالفت جهانى
دشتستانی م یدانست و نخســتین شعرهایش را به نظام مالی و اداری ،اعتماد از دســت رفته افراد بزرگ در فضای سیاســی ایران وجود هم شــکل گرفته اســت .مجمع علماى طالبان هم
مردم را به دســت آورد اما اقدامات او باز داشته باشند .اگر قرار بر این بود که بزرگان اگمفرتوهزکبیهاآنیم هرایکىا دصلـیـلایدبرراکرىداکدهعاجىواخبوآدمرعیلیکها[رُُااسداادمهه]و
سبک شــعری او نوشته است و به این ترتی ب علاق ه هم موجب دشمنی در دستگاه سلطنت شد در عرصه سیاســی فعالیت کنند ،جا برای بنلادن[ ،رهبر القاعــده] اقامه نکرده و اگر اقدام به
خود را به شعرها ی محل ی و ادبی فولکلور نشان داده کوتول هها تنگ م یشــود و مــردم آنها را با حمله کنند ،دچار وضعى شبیه شوروی در افغانستان
است .او از رویا ی دش تهای ی سخن میگوید که به و در نهایت هم دســتور قتلش با همکاری هم مقایسه م یکنند .در چنین شرایطی قد
مهد علیا بر دســتان ناصرالدی نشاه صادر کوتــاه ،فکر کوتاه و تدبیــر کوتاه آنها برای خواهد شد.
خاطر فصل پاییز ،زرد و عور شد‌هاند و از آنجا آوازی و در حمام فین کاشــان کشــته شد .دکتر همگان نمایــان م یشــود .در تاریخ ایران
بهجز آوای زاغها شــنیده نمیشود و از کشاورزانی اصحاب و اربابان قدرت همواره کسانی را
مهیستگنوید.دآتکهش دیردحراملجمشـوـعخهم«ََفزرداقنیزم»یاز‌نخوواکهشش‌تهواکایر مصدق هم که در مسیر ملی کردن صنعت
نفت و کوتاه شدن عوامل خارجی از نفت
ایران تلاش م یکرد ،دولت ملی را شــکل
عاشــقانه م یگوید و در پی وصال معشــوق است دهد با کودتای آمریکایی -انگلیسی کنار
تا وجودش را ک ه چو ن ســایههای تنهایی هستند با
پیوستن به هم به تکامل برسانند. رفت و ســا لها به صــورت غیرقانونی در
تبعید ماند و در نهایت هم از دست رفت.
