Page 6 - 16-02-1404-1961 Sazandegi
P. 6

‫بررسی تحولات اقتصادیتوسعه‬                                                                                                                                                            ‫سال هشتم شماره ‪1961‬‬  ‫‪06‬‬
                                                                                                                                                                                                                                                                        ‫سهشنبه ‪ 16‬اردیبهشت ‪1404‬‬

                                                                                                                                              ‫ادامه تیتر یک‬                                                                                                                             ‫دیدگاه‪:‬یادداشتاقتصادی‬

                                                                                        ‫انقلاب خورشیدی‬                                                                                                                                                                                 ‫بهبود موقت‬

‫‪ ۵‬کیلووات برق که برای تامین نیاز یک خانوار متوســط کافی است‬                             ‫نقش کلیدی در توسعه انرژی خورشیدی ایفا کند به دلیل دخالتهای‬                                                   ‫قاعدتًًا تجهیز ادارات به پنلهای خورشــیدی‪ ،‬علاوه بر کاهش فشار‬                ‫بازارها دوشنبه را چگونه سپری کردند؟‬
‫حدود ‪ 150‬میلیون تومان برآورد میشود‪.‬‬                                                     ‫دولتی‪ ،‬بروکراســی پیچیده و عدم تضمین بازگشــت سرمایه‪ ،‬انگیزه‬                                                 ‫بر شــبکه برق‪ ،‬میتواند به عنوان الگویی بــرای بخش خصوصی و‬
‫از منظــر فنی‪ ،‬نصب پنلهای خورشــیدی در خانهها‪ ،‬ب ‌هویژه در‬                              ‫کافــی برای ورود به این حوزه را نــدارد‪ .‬صدور مجوزهای لازم برای‬                                              ‫خانوارها مدنظر قرار گیرد‪ .‬با این حال این سیاست به تنهایی نمیتواند‬                                          ‫نسرین خدادادی‬
‫ســاختمانهای جدید‪ ،‬امکانپذیر اســت‪ .‬یک سیستم خورشیدی‬                                    ‫احــداث نیروگاههای خورشــیدی اغلب زمانبر و پرهزینه اســت و‬                                                   ‫ناترازی ‪ ۲۰‬هــزار مگاواتی را در کوتاهمدت جبــران کند زیرا مصرف‬
‫نکسهـبـرباتًًایمتاحمیدوندنیـیـا(زحبـرـقد یود ‪۵‬ک‪۲‬ختاانو‪۰‬ار‪۳‬‬  ‫خانگی بــا ظرفیت ‪ ۵‬کیلووات‬  ‫سیاســتهای ناپایدار در زمینه خرید تضمینی برق تولیدی‪ ،‬اعتماد‬                                                  ‫برق ادارات تنها بخش کوچکی از کل تقاضای برق کشور را تشکیل‬                                                                                 ‫گروه اقتصاد‬
                                                            ‫متوســط کافی اســت‪ ،‬فضای‬    ‫سرمایهگذاران را کاهش داده اســت‪ .‬علاوه بر این‪ ،‬نبود برنام ‌هریزی‬                                             ‫م ‌یدهد‪ .‬برای تاثیرگذاری واقعی‪ ،‬این سیاســت بایــد با برنامههای‬
‫مترمربع) روی پشــتبام نیاز دارد‪ .‬این سیستم میتواند بخش قابل‌‬                            ‫منسجم و بلندمدت برای توسعه انرژیهای تجدیدپذیر‪ ،‬نشا ‌ندهنده‬                                                   ‫جامعتری برای توســعه نیروگاههای خورشــیدی در مقیاس بزرگ و‬          ‫در جریان معاملات سومین روز هفته‪ ،‬شاخص‬
‫توجهــی از مصرف برق خانگی ازجمله روشــنایی‪ ،‬وســایل برقی و‬                                                                                                                                           ‫تشــویق خانوارها و صنایع به اســتفاده از پنلهای خورشیدی همراه‬      ‫کل بورس تهران در مقاطعی از معاملات تا سطح ‪۳‬‬
‫سیســتمهای سرمایشــی را تامین کند‪ .‬در صورت اتصال به شبکه‪،‬‬                                                       ‫ضعف در سیاستگذاری است‪.‬‬                                                               ‫شود‪ .‬چنانکه اشــاره شد‪ ،‬ایران از نظر جغرافیایی و اقلیمی‪ ،‬یکی از‬    ‫میلیون و ‪ ۱۲۲‬هزار واحد پیشروی کرد و نشانههایی‬
‫مازاد برق تولیدی میتواند به دولت فروخته شود که این اتفاق از طریق‬                        ‫استفاده از انرژی خورشــیدی در سطح ادارات دولتی‪ ،‬همانطور‬                                                      ‫مستعدترین کشورهای جهان برای بهرهبرداری از انرژی خورشیدی‬            ‫از بهبود تقاضا در برخی نمادها مشاهده شد‪ .‬با این‬
‫قراردادهای خرید تضمینی برق توسط وزارت نیرو امکانپذیر است‪.‬‬                               ‫که رئیسجمهور پیشــنهاد داده‪ ،‬میتواند گام اولی ‌های برای ترویج این‬                                            ‫است‪ .‬با بیش از ‪ ۳۰۰‬روز آفتابی در سال و میانگین تابش خورشیدی‬        ‫حال با نزدیک شدن به ســاعات پایانی معاملات‪،‬‬
‫همچنین در مناطق دورافتاده یا در شــرایط قطعی برق‪ ،‬سیستمهای‬                              ‫فناوری باشــد‪ .‬مصوبه ســال ‪ ۱۳۹۵‬هیات وزیران که ادارات دولتی‬                                                  ‫بالا در بســیاری از مناطق‪ ،‬کشــور ما ظرفیت تولیــد ‪ 50‬تا ‪ 60‬هزار‬   ‫فشار عرضهها در بازار افزایش یافت و شاخص کل‬
‫مستقل از شبکه با باتریهای ذخیرهساز میتوانند پایداری تامین برق‬                           ‫را ملــزم به تامین ‪ ۲۰‬درصد از برق مصرفــی خود از منابع تجدیدپذیر‬                                                                                                                ‫در نهایت با رشد محدود ‪ ۰.۱۶‬درصدی در سطح ‪۳‬‬
‫را تضمین کننــد‪ .‬با توجه به اینکه بخش خانگی حدود ‪ ۳۵‬درصد از‬                             ‫میکرد‪ ،‬نشــا ‌ندهنده توجه قبلی دولت حسن روحانی به این مساله‬                                                            ‫مگاوات برق از طریق نیروگاههای خورشیدی را دارد‪.‬‬           ‫میلیون و ‪ ۹۷‬هزار واحد بسته شد‪ .‬این رشد اندک‪،‬‬
‫کل مصرف برق کشور را به خود اختصاص م ‌یدهد‪ ،‬گسترش استفاده‬                                ‫مهم است اما عدم اجرای موثر این مصوبه‪ ،‬ضرورت نظارت و ضمانت‬                                                    ‫ایــن ظرفیت عظیم در مقایســه با ناترازی کنونــی برق که حدود‬        ‫در مقایســه با نوســا ‌نهای اخیر بازار‪ ،‬نشا ‌ندهنده‬
‫از پنلهای خورشیدی در خانهها میتواند تاثیر قابلتوجهی بر کاهش‬                                                                                                                                          ‫‪ ۲۰‬هزار مگاوات اســت‪ ،‬نشا ‌ندهنده اهمیت انرژی خورشیدی برای‬         ‫تداوم فضای محتاطانه و انتظار برای اخبار قطعیتر‬
                                                            ‫ناترازی برق داشته باشد‪.‬‬                            ‫اجرایی قویتر را برجسته میکند‪.‬‬                                                         ‫نیازهای کشور است‪ .‬علاوه بر این انرژی خورشیدی ب ‌ه عنوان منبعی‬      ‫در حوزه سیاسی است‪ .‬در مقابل‪ ،‬شاخص ه ‌موزن‬
‫در نهایــت‪ ،‬جبران ناتــرازی برق با انرژی خورشــیدی در ایران‪،‬‬                            ‫نیــاامزارا بســــرواالیاتیولنیادسانــرژتیکهخودرولشــتیدچگیوتناهمیمنیتکوناـنـددم؟ناقباععمدتاًًلا ییکمیورادز‬  ‫پاک و پایدار‪ ،‬نهتنها میتواند وابســتگی به ســوخ ‌تهای فسیلی را‬     ‫که نمایانگر عملکرد شرکتهای کوچک و متوسط‬
‫اگرچــه از نظر فنی و اقلیمی امکانپذیر اســت اما به مجموع ‌های از‬                        ‫راهکارهای پیشــنهادی بــرای غلبه بر موانع مالی‪ ،‬ارائه تســهیلات‬                                              ‫کاهشدهدبلکهباکاهشانتشارگازهایگلخان ‌هایبهبهبودوضعیت‬                ‫اســت‪ ،‬عملکرد بهتری از خود نشــان داد و با رشد‬
‫اقدامــات هماهنگ و بلندمدت نیاز دارد‪ .‬رفــع موانع مالی و ارزی‪،‬‬                          ‫بانکی با بازپرداخت بلندمدت به خانوارها و سرمایهگذاران است‪ .‬این‬                                                                                                                  ‫‪ ۰.۹۲‬درصدی‪ ،‬نشانههایی از اقبال سرمایهگذاران به‬
‫تسهیل مشارکت بخش خصوصی‪ ،‬بهبود سیاســتگذاری و ایجاد‬                                      ‫تســهیلات میتواند هزینه اولیه نصب پنلهای خورشیدی را کاهش‬                                                                            ‫ز یستمحیطی نیز کمک میکند‪.‬‬                   ‫این گروه از ســهام را منعکس کرد‪ .‬این اختلاف در‬
‫زیرســاختهای لازم برای تولید و انتقال برق خورشــیدی‪ ،‬ازجمله‬                             ‫دهد و انگیزه مشــارکت را افزایش دهد‪ .‬همچنین اصلاح تعرفههای‬                                                   ‫بــا وجود ایــن ظرفیت بــزرگ‪ ،‬توســعه انرژی خورشــیدی در‬           ‫عملکرد شاخص کل و شــاخص ه ‌موزن حاکی از‬
‫الزامات کلیدی هستند‪ .‬اظهارات رئیسجمهور میتواند نقطه شروعی‬                               ‫برق و منطقی کردن قیمتهــا میتواند به مدیریت مصرف و کاهش‬                                                      ‫ایران با موانع متعددی مواجه اســت‪ .‬یکــی از مهمترین چالشها‪،‬‬        ‫آن است که سرمایهگذاران در شرایط کنونی‪ ،‬ترجیح‬
‫برای یک تحول در بخش انرژی باشــد اما تحقق این هدف مســتلزم‬                              ‫فشار بر شبکه کمک کند‪ .‬در حال حاضر‪ ،‬پایین بودن قیمت برق در‬                                                    ‫محدودیتهای مالی و ســرمایهگذاری اســت‪ .‬احداث نیروگاههای‬            ‫م ‌یدهند به جای تمرکز بر ســهام شرکتهای بزرگ‬
‫تبدیــل این ایده به یــک برنامه اجرایی با ضمانتهای قوی اســت‪.‬‬                           ‫ایران‪ ،‬که به دلیل یارانههای انرژی است‪ ،‬یکی از عوامل تشدید ناترازی‬                                            ‫خورشــیدی‪ ،‬ب ‌هویژه در مقیاس بزرگ‪ ،‬نیازمند سرمای ‌هگذاری کلان‬      ‫و شاخصســاز به ســمت نمادهای کوچکتر و با‬
‫بدون این اقدامات‪ ،‬انرژی خورشیدی‪ ،‬با وجود پتانسیل عظیم خود‪،‬‬                              ‫است‪ ،‬زیرا انگیز‌های برای بهینهســازی مصرف یا سرمایهگذاری در‬                                                  ‫برای تأمین تجهیــزات‪ ،‬نصب پنلها و زیرســاختهای انتقال برق‬
‫نمیتواند بهتنهایی ناترازی برق را جبران کند و نظام حکمرانی همچنان‬                        ‫انرژیهــای تجدیدپذیر ایجاد نمیکند‪ .‬تجربه کشــورهای اروپایی‪،‬‬                                                  ‫است‪ .‬در شرایطی که اقتصاد ایران تحت فشار تحریمهای بی ‌نالمللی‬                          ‫ریسک کمتر حرکت کنند‪.‬‬
‫با چالشهای انرژی دستبهگریبان خواهد بود‪.‬‬                                                 ‫که پس از بحران انرژی ناشــی از جنگ اوکراین ب ‌ه طور گســترده به‬                                              ‫قــرار دارد‪ ،‬تامین این منابع مالی‪ ،‬چه از طریق بودجه دولتی و چه از‬  ‫در فرابورس نیز شــاخص کل این بازار با رشد‬
                                                                                        ‫انرژیهای تجدیدپذیر روی آوردند و توانســتند مصرف گاز خود را ب ‌ه‬                                              ‫طر یق جذب سرمایههای خارجی با دشواریهای جدی مواجه است‪.‬‬              ‫‪ ۰.۶۸‬درصدی همراه شد که نشا ‌ندهنده همسویی‬
                                                                                        ‫طور قابلتوجهی کاهش دهند‪ ،‬نشــا ‌ندهنده اهمیت سیاس ‌تگذاری‬                                                    ‫تحریمها همچنین دسترســی به فناوریهای پیشــرفته و تجهیزات‬           ‫نســبی با رونــد کلی بازار ســهام اســت‪ .‬ارزش‬
                                                                                                                                                                                                     ‫باکیفیترامحدودکرد‌هاندبهطور ‌یکهبسیاریازشرکتهایداخلی‬               ‫معاملات خرد بــازار در این روز به ‪ ۱۶‬هزار و ‪۴۱۶‬‬
                                                                                                        ‫هدفمند و سرمایهگذاری در این حوزه است‪.‬‬                                                        ‫مجبور به واردات پنلها و اینورترها از کشورهایی مانند چین هستند‬      ‫میلیارد تومان رسید که نسبت به میانگین هفتههای‬
                                                                                        ‫اما پرسشی که مطرح میشــود این است که آیا طرح مطرح شده‬                                                                                                                           ‫گذشته‪ ،‬ســطح قابل قبولی محسوب میشود اما‬
                                                                                         ‫توسط رئیسجمهوری‪ ،‬قابلیت اجرا در منازل مسکونی را هم دارد؟‬                                                         ‫که این فرآیند نیز با مشکلات ارزی و لجستیکی همراه است‪.‬‬         ‫همچنان از دورههــای اوج بازار فاصله دارد‪ .‬نکته‬
                                                                                        ‫درحال حاضر هزینه نصب یک پنل خورشــیدی با ظرفیت تولید‬                                                         ‫اما موضوع این است که موانع ساختاری و سیاستگذاری اجازه‬              ‫مثبت معاملات ایــن روز‪ ،‬ورود ‪ ۱۲۹‬میلیارد تومان‬
                                                                                                                                                                                                     ‫سرمایهگذاری در این بخش را نم ‌یدهد‪ .‬بخش خصوصی که میتواند‬           ‫پول حقیقی به بازار سهام بود که میتواند‪ ،‬نشان ‌های‬
                                                                                                                                                                                                                                                                        ‫از بازگشــت تدریجی اعتماد سرمایهگذاران باشد‪.‬‬
                                                                                                                                                                                                                                                                        ‫با این حال‪ ،‬خروج ‪ ۱۸۰‬میلیارد تومان پول حقیقی‬
                                                                                                                                                                                                                                                                        ‫از صندو ‌قهــای اهرمی و ‪ ۲۶۰‬میلیــارد تومان از‬
                                                                                                                                                                                                                                                                        ‫صندوقهای درآمد ثابت‪ ،‬نشا ‌ندهنده تردید برخی‬
                                                                                                                                                                                                                                                                        ‫ســرمایهگذاران در حفظ موقعیتهای پرریسک و‬
                                                                                                                                                                                                                                                                        ‫تمایل به حفظ نقدینگی یا انتقــال آن به ابزارهای‬
                                                                                                                                                                                                                                                                        ‫ک ‌مریسکتر است‪ .‬همچنین ‪ ۴‬هزار و ‪ ۹۷۳‬میلیارد‬
                                                                                                                                                                                                                                                                        ‫تومــان از معاملات بــه واحدهــای صندوقهای‬
                                                                                                                                                                                                                                                                        ‫اهرمی اختصاص یافت که نشــا ‌ندهنده جذابیت‬
                                                                                                                                                                                                                                                                        ‫این ابزارها برای برخی ســرمایهگذاران حرف ‌های در‬

                                                                                                                                                                                                                                                                                           ‫شرایط نوسانی بازار است‪.‬‬
                                                                                                                                                                                                                                                                        ‫در بــازار ارز‪ ،‬قیمــت دلار در کانــال ‪ ۸۶‬هزار‬
                                                                                                                                                                                                                                                                        ‫تومان بازگشایی شــد که نسبت به روزهای گذشته‬
                                                                                                                                                                                                                                                                        ‫ثبات نسبی را نشــان م ‌یدهد‪ .‬این ثبات در بازار ارز‬
                                                                                                                                                                                                                                                                        ‫تاثیر مستقیمی بر ســایر بازارهای موازی‪ ،‬ازجمله‬
                                                                                                                                                                                                                                                                        ‫صندوقهای طلا‪ ،‬داشت‪ .‬صندوقهای طلا در این‬
                                                                                                                                                                                                                                                                        ‫روز در نزدیکی صفر تابلو بازگشایی شدند و نوسانات‬
                                                                                                                                                                                                                                                                        ‫محــدودی را تجربه کردنــد که این امر بــه نوعی‬
                                                                                                                                                                                                                                                                        ‫بازتا ‌بدهنده انتظار ســرمایهگذاران برای تحولات‬
                                                                                                                                                                                                                                                                        ‫بعدی در بازار ارز و مذاکرات سیاســی است‪ .‬ثبات‬
                                                                                                                                                                                                                                                                        ‫نســبی دلار در کنار ابهامات سیاســی‪ ،‬باعث شده‬
                                                                                                                                                                                                                                                                        ‫است که ســرمایهگذاران در بازارهای موازی نیز با‬
                                                                                                                                                                                                                                                                        ‫احتیــاط عمل کنند و از اتخــاذ تصمیمهای بزرگ‬

                                                                                                                                                                                                                                                                                                   ‫خودداری کنند‪.‬‬
                                                                                                                                                                                                                                                                        ‫ابهامات موجــود در مذاکرات ایران و آمریکا که‬
                                                                                                                                                                                                                                                                        ‫یکی از عوامل کلیدی تأثیرگذار بر انتظارات تورمی‬
                                                                                                                                                                                                                                                                        ‫و رفتار سرمایهگذاران است‪ ،‬ریشه در پیچیدگیهای‬

                                                                                                                                                                                                                                                                                         ‫دیپلماتیک و اقتصادی دارد‪.‬‬
                                                                                                                                                                                                                                                                        ‫از یکســو‪ ،‬احتمال دســتیابی به توافقی پایدار‬
                                                                                                                                                                                                                                                                        ‫میتواند منجر به کاهش فشارهای تحریمی‪ ،‬بهبود‬
                                                                                                                                                                                                                                                                        ‫جریان سرمایهگذاری خارجی و تقویت ارزش پول‬
                                                                                                                                                                                                                                                                        ‫ملی شــود که همگی اثرات مثبتی بــر بورس تهران‬

                                                                                                                                                                                                                                                                                                   ‫خواهند داشت‪.‬‬
                                                                                                                                                                                                                                                                        ‫از ســوی دیگر‪ ،‬تداوم ب ‌نبســت در مذاکرات یا‬
                                                                                                                                                                                                                                                                        ‫تشدید تنشها میتواند‪ ،‬انتظارات تورمی را تقویت‬
                                                                                                                                                                                                                                                                        ‫کرده و ســرمایهگذاران را به سمت بازارهای موازی‬
                                                                                                                                                                                                                                                                        ‫مانند ارز و طلا ســوق دهد‪ .‬این دوگانگی ســبب‬
                                                                                                                                                                                                                                                                        ‫شــده اســت که فعالان بازار ســهام در کوتا‌همدت‬
                                                                                                                                                                                                                                                                        ‫استراتژ ‌یهای محافظ ‌هکاران ‌های اتخاذ کنند و منتظر‬

                                                                                                                                                                                                                                                                          ‫سیگنالهای روشنتر از تحولات سیاسی باشند‪.‬‬
   1   2   3   4   5   6   7   8