Page 2 - 2811-Sazandegi
P. 2
نهیم
ناریا یسایس یاهدادیور یسررب 1640 هرامش متفه لاس 02
1402 نمهب 28 هبنش
زور تشاددای :هاگدید
کی رتیت همادا
یزرم نارگ شنک شبنج روهظ یگنهرف و یسایس لاعف ۱۱۰ هینایب هرابرد
هنلاوئسم یرگشنک
نوینیسح دیون
زا نابایخ و هناخ هناگود هنایم رد و دریگب ار رتلااب تسد 1401 هب یتیلقا و تسا هدــش لاتبم نآ هب مه تاحلاصا ههبج نونکا هچنآ تاباختنا نیا دــعبام و لبقام هک تــسا یلاحرد نیا یوضر ناسارخ ناتسا یاروش وضع
ییاه هرهچ کش نودب .دنک یریگ عضوم یندم ینامرفان عضوم تاحلاصا و دریگ یم هدیدان ار اه تیلقا رگید قوقح تیرثکا مان تسا یا هفرح یزرو تسایس ،دزاــس یم ار تاحلاصا ساسا ناریا یگدنزاس نارازگراک بزح
قافتا دروم تاحلاصا ربهر ناونع هب یمتاخ دمحمدیس نوچ سلجم و رقتسم تلود زورما هکنانچ ،دنز یم دنس دوخ مان هب ار تاحلاصا و روحم »قودنص« تاحلاصا بذاک هناگود رد هک هناگود رد هتشذگ زا شیب روــشک یسایس یاضف هک یلاحرد
نایراجح دیعس نوچ ییاه هرهچ و تــسا نابلط حلاصا همه یملاسا یروهمج و بلاقنا یراصحنا یگدنیامن یعدم رقتسم راکنا نابلط حلاصا یلصا تیلوئــسم ناونع هب »روحم هعماج« 110 هینایب ،دوش یم یبطقود تاباختنا رد تکرــش مدع ای تکرش
فورصم هک »یترارم و تراــهم« و »جنر و شوه« تلع هــب .دنتسه تاحلاصا ماــن هب هچنآ هتــشذگ لاــس ود مامت رد .دوــش یم یا هعــسوت -یحلاصا هاگن رب ینبم یــسایس و یعامتجا لاــعف
یاه لــسن رد ناــشنادرگاش مارتحا دروم دنا هدرک تاحلاصا هب دودحم یسایس ییورین ناونع هب یزرم نارگشنک روهظ .درادن ینشور یانعم زونه تسا هدش غیلبت روحم هعماج دوجوم طیارــش رد یدیدج کچوک هنزور دناوت یم تاباختنا هــب
و داهتجا هصرع تسایس هصرع اما .دنتسه تاحلاصا دیدج زا یتامدقم دیاب تاباختنا نیا رد .دوب دهاوخن هدنیآ تاــباختنا تــسا هیریخ یاهراک ماجنا یروحم هعماج زا دوصقم رگا نییعت یارب تسا یا هلیسو زورما یایند رد یار قودنص .دــشاب
یا هعماج رد یندم ینامرفان .دیلقت و لاعفنا هن تــسا قیقحت عانتما اب هنافساتم هک دش یم یط تیمکاح و تاحلاصا یوس رگا و دوش یم ماجنا رتهب یــسایس بازحا زا نوریب راک نیا هک هب هجوت اــب هتفای هعــسوت یاهروــشک رد ،هعماج یاه هتــساوخ
ات دشاب هتشاد یندم قلاخا و یندم یاهداهن هک تــسا نکمم نایارگلوصا یزادنا گنس و مان تبث زا سانشرس نابلط حلاصا ناکما یندم تلود نودب هک تسا یندم هعماج تیوقت دوصقم زا یرتشیب فیط هک دننک یم یعــس دوخ یساسا یاه بوچراچ
نکمم تنوشخ و شروش ،بلاقنا اب یندم ینامرفان یدنبزرم تباقر ناکما ،یزادنا گنــس و مان تبث شیپ حرــط هب مکاح ۸0 هک یتموکح رد نوــچ درادن دوجو یندم هــعماج تیوقت دننک دراو تاباختنا قودنص هنودرگ رد ار هعماج فلتخم تارکفت
دارفا زا طقف هک تسا هناحلصم یشنک ،یندم ینامرفان .دشاب نابهگن یاروش هنافساتم هتبلا و یرثکادح تکراــشم و لماک یتموکح هبش و یتلود هبش ای یتموکح و یتلود نآ داصتقا دصرد تارکفت یشک نزو اب هعماج مه و دوش هدینش فلتخم تارظن مه ات
هک دیآ یمرب لادنام و یدناگ نوچ لوصا یاراد و هتشذگ ناج زا هک ییاج ات داد همادا اه تیحلاصدر رد دوخ هتــشذگ شور هب تلود و درادن اقب ناکما یندم تلود نودب یندم هعماج ،تسا هلیسو نیا هنافساتم اما ام روشک رد .دوش رت دنمناوت و یوق توافتم
نداد تسد زا یارب یزیچ و دنشاب هتسش تسد یدرف عفانم زا رد .دش هجاوم یربهر رکذت اب اه تیحلاص زارحا مدع تعدب رد ات دنک یمن زاب یندم هعماج یارب ار هار هک تسا یتلود یندم هطساو هب لوا ،هتفرگ رارق همجه دروم تهج ود زا )یار قودنص(
نویسیزوپا ربارب رد هک تموکح ربارب رد اهنت هن و دنشاب هتشادن لوا زا لقادح دیاب دــش رداص رید یلیخ هرفن 110 هینایب عــقاو یندم هعماج للاقتسا ناکما یصوصخ شخب تیوقت اب تیاهن ناکما یباوصتسا تراظن اب هک هدننکدودحم و هناریگتخس نیناوق
دروخرب تنوشخ اب و دنشاب هتشاد زیهرپ یاوقت بلط تنوشخ نابلط حلاصا هدرتسگ یدزمان اب مه یدربهار یحارط اب لاسما ،یفنص یاه نمجنا ،یسایس بازحا تیوقت ور نیا زا .دیآ دیدپ ،هدرب نیب زا ار تباقر و هتسب ار فلتخم یاهادص و تارکفت روضح
.دسرب یزوریپ هب زیمآ تملاسم یاه شور اب تاحلاصا ات دننک هدیجنس دازآ تاباختنا یرازگرب رد تیمکاح رایع ،سانــشرس رگید یندم داهن ره و یــصوصخ یاه هاگنب ،دازآ یاه هناــسر یگدروخرس و شیاسرف راچد ار تیمکاح یاهراتخاس رد یدمآراک
نایرج رد یا هتــشذگ ناج زا و هدید شزومآ رــصانع نــینچ تاباختنا داهن یاــیحا ترورض هرابرد تلم اب مه و دــش یم همانراک هب تسا یفاک .تسا نکممان یندم یتلود دوجو نودب ار قودنص هک یناــسک فرط زا مود و هدرک هنیداهن هــعماج رد ار
.درادن دوجو تاحلاصا دش یم رتشیب اه تیحلاصدر دایز لامتحا هب .دش یم وگو تفگ و داژن یدمحا یاه تلود ربارب رد یناحور و یمتاخ یاه تلود هدیدان ار قودنص دعب و لبق تامازلا و هتفرگ رظن رد ییاهن فدــه
دمحمدیس نوچ یتسد کاپ و هدید جنر و دنمدرخ دارفا زج هب لامتحا هتبلا و دــش یم مامت تلم و تیمکاح رــب تجح اما ،یعامتجا یاه هکبش ،اه هناسر ،بازحا اب دروخرب رد یسیئر روضح مدع و هدرک یــتیثیح ار روضح مدع و روضح .دــنریگ یم
تاحلاصا نایرج رد ...و نایراجح دیعس ،یوبن دازهب ،یمتاخ عقاو رد .دش یم رتشیب مه هدنام یقاب یاهدزمان ییاــشگ هنزور یفاک .میرگنب هــیریخ یاه هاگنب یــتح و یصوصخ شــخب کــش نودب .دنناد یم دوخ یزوریپ و یژتارتــسا هجیتن ار مدرم
،درادن ناکما هک دنتــسه ینابلط تصرف )تیمکاح لک دننام( زا لادتعا و حلاصا شبنج ،لاعفنا ندرک هزیروئت یاــج هب رگا و لبق تلود رد تاحلاصا ههبج یارب زوجم رودص هب تــسا یسارکومد و هعسوت دنیآرف و یار قودنص هب لوا هتسد هک یا هبرض
دنهد یم حیجرت و دننک اهر ار بلاقنا و ماظن هرفس زا دوخ عفانم رتولج ماگ دنچ زورــما داد یم جرخ هب لمع راکتبا لاــس لوا هب تسا یفاک .میرگنب یلعف تلود رد نآ هرابرد اه تیــساسح یعامتجا لاعف 110 هینایب .تسین مود هتسد اب سایق لباق ،دنا هدز
نشور .دننک هزرابم لامش رد دوخ یاه یاهلایو زا ،یناگرزاب یاه قاتا ،یعامتجا یاه مرفتلپ رب راــشف و یار قودنص شقن هک تسا هجوت دروم تهج نیا زا یــسایس و
عورــش نانیا دوخ زا دیاب یندم ینامرفان هک تــسا ...و ماجرب ندرک لیطعت ،داشرا یاه تشگ یایحا دروم تاباختنا دنیآرف دعب و لبق تامازلا هــب هجوت اب ار تاباختنا
تیمکاح زا هتشذگ لاس 40 رد هک یبهاوم و دوــش .میرگنب تاباختنا صوصخرد ینیب عقاو ،دهد یم رارق یفاکشوم و یسررب
ً
ره یطیارش نینچ رد .دننک اهر ار دنا هدرک بــسک و ناناد تــسایس ،نارکفنــشور روضح اــقافتا رد روضح تلاکشم ،دراذگ یمن رانک ار دوجوم رباربان راتخاــس اب
متخ ینیــشن هناخ هب ای تــسایس زا نوریب یــشنک دوصقم ،یــلضاف دمحم دــننام یناــسانش هعماج هعماج یگدروخرــس هب ،دریذپ یم ار دوجوم طیارــش اب تاباختنا
. ...یدرگ نابایخ ای دوش یم ییلاوک ههلا و روــپ ییلاج اضردیمح ،هاوختــسارف مارتحا دوجوم یاهراتخاــس یدمآراکان تهج هب نادنورهــش و
درک یروآدای نابلط حلاصا هب دیاب رگید یوس زا ههبج یبزح یاه نویــسکارف زا کــی چیه هب هــک یشور و هار نتخاس رد یعس هنلاوئــسم یرگشنک اب و دراذگ یم
هنارلااــس کدنا مه ناریا رد 60 ههد رد تاباختنا هک دهد یم ناشن ،دنرادن یتلایکــشت دهعت تاحلاصا رد ار تردق ندرک دودحم و یدازآ کیراب نلااد داجیا یارب دیدج
هک لاکیدار پــچ یاه نایرج طقف هن .تــسا هدوب هزوح طــسب رد هتــشذگ یاه لاــس رد هک یدارفا رذگ یارب لح هار و هویش دیاب تسایس رد .دهد یم رارق راک روتسد
،یمــشتحم یاقآ هک هرود نآ رد مه یلم یاهورین دنا هتــشاد یمهم شقن یــندم هعماج و یــمومع دوجوم یسایس یاهدنیآرف رد ام هکنیا نایب ،تخاس ار تلاکشم زا
تباقر و تکراشم زا دندوب تقو تلود روشک ریزو و روــحم هعماج تاــحلاصا ناــیم یا هــلصاف هعماج هب هک یمایپ نیلوا ،مینک یمن تکرش دیدج لح هار هئارا نودب
ناگرزاب یدهم سدنهم تیحلاصدر .دندش مورحم یعامتجا هیرظن نیرت مهم .دننیب یمن روحم قودنص یارب یزادنا مشچ و هدیا چیه یسایس رگشنک هک تسا نیا دهد یم
ایآ .دوش یمن شومارف زگره 1۳64 لاس تاباختنا رد رگشنک« هیرظن ،ناریا یرکفنشور رد ریخا لاس ود مه تیمکاح طسوت ندش فدح زا ندوب هدنیآ یب نیا و درادن هدنیآ
ای تفر نوریب تاباختنا زا پچ نایرج ناــمز نآ رد مولع داتــسا ،هاوختــسارف دوصقم رــتکد »یزرم ددعتم و عونتم یاه هتــسب دیاب یسایس لاعف .تسا رت کانرطخ
تاباختنا رد !؟دوب یدازآ تضهن فذح لماع دوخ هنایم یهاگتــساخ رتــسب زا هک تــسا یعامتجا تاباختنا ات تاباختنا نیا زا دوــش یمن .دشاب هتشاد هعماج یارب
تاباختنا دزــمان نایراجح یاقآ هک 1۳74 لاــس تسا هتساخرب یلم یرکفنشور و ینید یرکفنشور هعماج هب یلح هار و هدیا چیه و دــشاب یزاجم یاضف لاعف یدعب
همه یباحــس سدنهم زج هب دندوب مــجنپ سلجم نابلط للاحنا هک 1401 لاــس تاضارتعا جوا رد و ،دنکن تیوقت ار یندم یاهداهن ،دهدن هئارا تلاکــشم لح یارب
نایرج اما دندــش در تیمکاح زا نوریب یاهدزمان جیاتن ،دندز یم یزاب طــسو ماهتا نابلط حلاصا هب راظتنا رد دعب و دنکن تکراــشم روشک نلاک و درخ تابسانم رد
ً
یناوج رد اصخش نم ؟درکن میرحت ار تاباختنا پچ یرظن و یخیرات یباتک ناوــنع هب ار دوخ تاقیقحت .دشاب دیفم یراذگریثات
نیدهاجم نامزاس راداوه ناونع هب یگلاــس ۲0 رد .دش هجاوم مه نابطاخم لابقتسا اب هک درک رشتنم
یزوریپ یارب دادرــخ مود زا لبق یملاــسا بلاقنا زا هک تــسا هتکن نیا هب هجوت باــتک نیا هرــهوج
دیعس رتکد صوصخ هب نآ یاهدزمان و پچ فلاتئا )1۳76 هام دادرخ مود زا هن( تاحلاصا زاغآ رصع
رصع هیرــشن رد و مدرک یم شلات ،دوــب نایراجح ،ناریدم ،نارادمتــسایس ،ریبکریما هرود رد یــنعی ربخ
رظان ناونع هب اه قودنص یاپ و متــشون یم هلاقم ام هک دنا هدوب ینارگید و ناراگن همانزور ،نارکفنــشور
رتکد نوچ یدارفا یارآ زا ات متــشاد روضح نامزاس یتاباختنا رایسب ار ییاشگ هنزور زورما سأی هب ندز نماد هنافساتم .میدوب و تموکح نایم هچیرد و هنزور ات دنا هتــشذگ »رد« یلا »اپ« :دنیوگ یم دیشاب نیب عقاو رگا
درواین یار تاــباختنا نآ رد ناــشیا .منک تظافح نایراجح یزرم نارگشنک هک دننک یم اقلا نینچ نافلاخم و هدرک راوشد دوصقم هک ناگبخن نیا یگژیو نیرت مهم .دوشن هتسب نویسیزوپا شک هلام
ار مجنپ سلجم تیلقا نویــسکارف نارازگراک و پچ حانج اما ماقرا هک صوصخ هب دنتــسه سلجم یاه یسرک لابند طقف نانآ رثکت و عونت ،دناوخ یم یزرم رگــشنک ار نانآ هاوختسارف رد نامروــشک نیــشیپ هجراخ روما ریزو ،فیرظ داوجدمحم
سلجم نانآ رد .دــش دادرخ مود یزوریپ همدقم هک دنتخاــس تبثم هتکن اما .تسا هدش عیاش مه ناگدنیامن قوقح یموجن نارکفنشور نیا هاوخ تیمامت بازحا فلاخرب عقاو رد .تــسا سک چیه هک دش روآدای یرلااس مدرم بزح هرگنک نیمودو تسیب
داهنشیپ یناحور نسح هب نارازگراک و پچ نویــسکارف ربهر دنا هدرک اضما ار نآ یدارفا هک تــساج نیمه رد رفن 110 هینایب ،تاحلاصا دوخ شور هــب هک دنهد یم قح یرگنــشک ره هب ام یبــسن تیزم یلو هدرکن عافد ناریا کــشوم زا نم هزادنا هــب
ً
ات داد ار یروــن قطان ربارب رد سلجم تــسایر یارب یدزــمان روضح یارب یسناش ای ،دنا هدــش هدنار تموکح زا اساسا هک پچ یاه کیرچ یراگزور .دنربب شیپ ار یسارکومد و هعسوت تیزم نیا ؛میتشاد نتفگ یارب فرح ایند رد هکنیا و هدوب » مدرم«
نیا دعب لاس دنچ .تسا یدیلک یکینکت ،فلاتئا هک دنک تباث یملع و یندم هاگیاج تلع هب ای ،دنرادن یتموکح بصانم رد و دنتسناد یم هناحلسم هزرابم ار ییاهر هار اهنت روــشک نیا رد نایناریا« هکنیا نایب اــب وا .مینکن یتباقرریغ یاه هزوح یادــف ار
پچ نایرج اما دش روهمج سیئر یناحور و دش رارکت کینکت و دنرادن یتموکح تاــماقم رد روضح یارب یا هــمانرب دوخ بلاقنا عوقو لابند یناملراپ هویش هب هک ییارگ پچ بازحا یتح و گنهرف ،بلاقنا یارب ریفــس دنناوت یم مادک ره روــشک جراخ
یتباین یار 1۳9۲ لاس رد ار یناحور نسح هب یار هک لاکیدار تاباختنا نیا رد یدزمان یارــب نانآ زا یخرب تیحلاص یتح یراک هظفاحم هب ار دوب یتسیلایسوس بلاقنا زا لبق کیتارکومد 10 زا :تفگ ،»؟مینیب یم دــیدهت ار اهنآ ارچ ؛دنــشاب سراف جیلخ
هدرب دای زا دناوخ یم یا هراجا محر ار یناحور تلود و دناد یم ییاشگ هنزور رکف هب مه زاب اما دش در نابهگن یاروش یوس زا ارگ یلم یاه نایرج مه ارگ پچ بازحا نامه .دندرک یم مهتم ام یارب دنیوگ یم اــهنآ رفن جنپ ،دننیب یم ار نــم هک ییوجــشناد
هللا تزع و یدزی میهاربا نوــچ ییاهدزمان فذح اب هک تــسا یدوبان زا یریگولج یارب دوخ هویش هب و دنا هداتفا یرگشنک و تحت و دندناوخ یم راک شزاــس یروحم قودنص تــلع هب ار ندرک یگدنز یانبم وزرآ .میوش جراخ روشک زا هک سیونب هموزر
مه یمتاخ دمحمدیس هب یار 1۳76 لاس تاباختنا رد یباحس تلیضف کی نیا و دــننک یم شلات روــشک رد تاباختنا داهن دوشن ریخــست تلود داهن لک ات دندوب دقتعم ینینل یاه هزومآ ار یناهج گنج ود ناملآ ؟دننک یم ترجاهم ام مدرم ارچ .تسین
ار یناجنسفر یمشاه تیحلاصدر رگا یتح و تسا هدوب یتباین دوجو اب یناجنــسفر یمشاه هک تــسا نیا تلیضف .تــسا .دوش یمن زوریپ بلاقنا نانآ ریبعت هب و لوحت ناملآ یاج هب دعب اما ینیب گرزبدوخ یوزرآ رطاخ هب درک لیمحت
لاس رد یوسوم نیسحریم یزاس هنیمز یانعم هب 1۳9۲ لاس رد و دنهد یار یناحور نــسح هب تساوخ تلم زا تیحلاصدر هب هدوت بزح زا هناهاوخ تیمامت رکفت زرط نیا هنافــساتم و تخانــش هکنیا نایب اب یو .درک حرطم ار یوق یاپورا ،یوــق
اهنت عقاو رد .دش یمتاخ دمحمدیس هب نداد یار ببس 1۳76 .تخادنا ریخات هب ههد کی یارب ار هــچراپکی تیمکاح هژورپ ناــشیا زا و قلخ نیدهاجم هب نانآ زا و یــیادف یاه کیرچ میتفگ یم یتقو :دوزفا ،میرادن للملا نیب طباور زا تــسرد کرد
ناتسود هناخ رد رتش هک تسا نیا رد زورما و راگزور نآ توافت ناگربخ تاباختنا رد یناحور نسح دننام هک تسا نیا تلیضف همه هک تــسا هدیــسر ثرا هب بلط حلاصا بازحا یخرب هب ام تسین شساوح نیا تفگ یم یرادمتعیرش یاقآ ،یوق هقطنم
.دباوخ یم همه هناخ رد هک تــسا یرتــش نیا هتبلا و هدیباوخ تسا نیا تلیضف .یناوخب یضارتعا یار هب ار مدرم و یوش در شودخم مان هب و دننک یوریپ تــیزکرم کی زا دیاب ناحلصم یوق ناریا اب یوق هقطنم هک یلاحرد دــشاب یوق ناریا میهاوخ یم
رد و دراد نابهگن یاروــش رمع لوط هب یخیرات ،تیحلاصدر رادفرط نانچمه اما یــشاب رصح رد یبورک یدهم دننام هــک رب تیلوپ نآ لمعلاروتسد فلاخ هک یتکرح ره تدحو ندرکن هب هقطنم نیا رد یروشک چیه و تــسا یوق ناریا .دنک یمن قرف
حانج طسوت تاباختنا میرحت ببس تیحلاصدر یا هرود چیه .یشاب تاحلاصا هنانئاخ یتح و هنانکفا هقرفت ،یتسیراتکس دنک لمع ناهنپ یور کشر ام هب همه و درادن یناــسنا و یسایس هیامرــس ناریا هزادنا
ار یرجاقآ مشاه و یدبع سابع یتقو یتح تسا هدشن پچ لیدبت تاحلاصا و تموکح هنایم رد یزرم نارگشنک روهظ مظن ره هک یسایس یاه ماظن اهنت هن هک تسا یلاحرد نیا .تسا تایعقاو .میراد یناسنا هیامرــس و تاناکما همه نیا ام .دنرب یم
تیحلاص دییات .دندرک تیحلاصدر مشش سلجم تاباختنا رد دوخ رابتعا هک تسا یسایس یتکرح هب یعامتجا یا هیرظن ندش ار تلادع هک تسا قفوم یماگنه یا ههبج و یبزح و یسایس یراشفاپ اب درک یم رکف هورگ کی هتشذگ لاس .میهد رارق انبم ار
یفطصم یتقو ،تــسین نابلط حلاصا یزوریپ یاــنعم هب مه زا سپ هک تسا ینایرج لباقم رد نیا و دریگ یم ناریا خیرات زا ار لوعجم یزاس تیرثکا نودب و دنک اپرب تیلقا و تیرثکا نایم اه یزاب نیا اب درک یم رکف هورگ کی ،دوــش یم تــسرد باجح
مکح اب سپس در ادتبا یروهمج تسایر تاباختنا رد ار نیعم ار دوخ یرکف ینومژه ،تاحلاصا ههبج رب تیمکاح لاس ۲۵ یسایس یاه فلاتئا بوچراچ رد تیلاعف همادا لاجم تیلقا هب یناسک هب و دنتشاد وزرآ هورگ ود ره .دوش یم نوگنرس تموکح
ً
یارب نویزیولت رد مه نایراجح یاقآ و دــندرک دییات یتموکح نییاپ زا راشف« دننام ییاهدربهار زا روبع اب و دنیب یم رطخ رد هب تاحلاصا شبنج هک تــسا یدقن نامه اقیقد نیا .دهدب .شک هلام و زاب طسو دنتفگ یم ،دینیبب ار تایعقاو دنتفگ یم هک
ورــشیپ حلاطصا هب نابلط حلاصا روضح دوجو اب درک غیلبت وا لاس تاضارتعا هب شنکاو رد دنک یم یعس »لااب رد ینز هناچ و اما تسا هدش لدب تیلقا سلجم و تلود هب هک دراد تموکح
