Page 5 - 26-08-1403-1836 Sazandegi
P. 5

‫‪05‬‬  ‫سال هفتم شماره ‪1836‬‬                                     ‫پیشنهادهایی برای دیدنتماشا‬
    ‫شنبه ‪ 26‬آبان ‪1403‬‬

      ‫دیدگاه‪ :‬یادداشت سینمایی‬                                  ‫سرقت پول روی شبکه نسیم‬                                          ‫تاد هینز رییس هیات داوران شد‬                                   ‫گلادیاتور ‪ 2‬اکران میشود‬

       ‫تصویر بیمتن‬                                           ‫«سرقت پول» به کارگردانی آلکس پینا یکی از محبو ‌بترین و‬            ‫تــاد هینز‪ ،‬کارگــردان آمریکایی به عنوان رئیــس هیات داوران‬  ‫فیلم «گلادیاتور ‪ »۲‬دنبال ‌ه فیلم برنده اسکار و محبوب ساخته‬
                                                             ‫جنجالیترین آثار تلویزیونی ســالهای اخیر است که از شنبه‬            ‫بی ‌نالمللی هفتادوپنجمین جشنواره فیلم برلین انتخاب شد‪ .‬تاد‬   ‫ریدلی اســکات قرار اســت ‪ ۲۲‬نوامبر (دوم آذر) در سینماها‬
      ‫درباره جایگاه کتاب در سینمای ایران‬                     ‫‪ ۲۶‬آبان ماه ساعت‪ ۱۹‬در‪ 5‬فصل از شبکه نسیم پخش خواهد‬                 ‫هینزتاکنون‪ ۱۰‬فیلمبلندکارگردانیکردهکهازجملهآنها«دوراز‬         ‫اکران شــود‪ .‬در حالی که نقدها به طور کلی مثبت هســتند‪،‬‬
                                                             ‫شــد‪ .‬علاقمندان میتوانند بازپخش این سریال را ساعت ‪۲۴‬‬              ‫بهشت» در سال ‪ ۲۰۰۲‬است که نامزد چهار جایزه اسکار از جمله‬      ‫برخی منتقدان نیز نظر متفاوتی دارند‪ .‬نقدها برای «گلادیاتور‬
                               ‫مهرزاد دانش‬                   ‫همان روز مشاهده کنند‪ .‬این سریال اسپانیایی داستان سرقت‬             ‫بهترین فیلمنامه اصلی برای وی شــد‪ .‬فیلمهای اخیر او شامل‬      ‫‪ »۲‬پیش از اکران سراســری آن در هفته آینده منتشر شده و به‬
                                                             ‫از ضرابخانه ســلطنتی سپس ســرقت از بانک مرکزی کشور‬                ‫درام عاشقانه «کارول» مستند موسیقی «زیرزمین مخملی» و‬          ‫طــور کلی‪ ،‬منتقدان نظر منفی به آن نداد‌هاند و نقدهای مثبتی‬
                                                      ‫منتقد‬
                                                                                   ‫اسپانیا را تصویر کرده است‪.‬‬                     ‫درام «می دسامبر» محصول نتفلیکس سال ‪ ۲۰۲۳‬هستند‪.‬‬                          ‫برای این فیلم حماسی اکشن نوشت ‌هاند‪.‬‬
‫در هفته کتاب قرار داریم‪ .‬به این مناســبت‪ ،‬یادی از‬
‫ســینمای ایران میکنیم که تا چه حد تصویری از کتاب‬                                                                                                                                            ‫استعفا در اوج‬
‫و نویســنده کتاب و نمودهای کتاب (مانند بنگاه نشر‪،‬‬
‫کتابفروشــی‪ ،‬کتابخانــه و چاپخانه) در آن ثبت شــده‬                                                                             ‫احسان محمدحسنی سرانجام پس از ‪ 15‬سال از اوج رفت‬
‫اســت‪ .‬منظورم از ثبت‪ ،‬لحظات گــذرا در برخی نماها‬
‫و سکانسها نیســت؛ چه آنکه در این صورت‪ ،‬م ‌یتوان‬              ‫ســوی بزرگان از این کار منصرف میشد اما انگار این بار دیگر‬         ‫تعدادی از جوانانی که حالا تبدیل به فیلمســازان جریان‬         ‫احســان محمدحسنی با اعلام اســتعفای خود از سازمان‬
‫از آثار زیادی یاد کرد که کســی در کتابفروشی دقایقی‬           ‫نتوانســت مانند دفعات قبل به فعالیت ادامه دهد‪ .‬فشارها بر‬          ‫اصلی ســینمای ایران شــدند‪ ،‬در «اوج» کار خود را شروع‬         ‫هنری رسان ‌های اوج خداحافظی کرد‪ .‬روابط عمومی سازمان‬
‫حضــور دارد و دیگری کتاب معروفی در دســت گرفته‬               ‫او به قدری زیاد شــده بود که دیگر نمیتوانست کاری در این‬           ‫کردنــد و بهترین آثار خود را در این ســازمان مقابل دوربین‬    ‫هنری رســان ‌های اوج با انتشــار اطلاعیــ ‌های از خداحافظی‬
‫و آن یــک در چاپخانــه راه م ‌یرود‪ .‬فصــل رد و بدل‬           ‫موسسه از پیش ببرد‪ .‬در واقع نه توانی برایش باقی مانده بود و‬        ‫بردند‪ .‬محمدحســین مهدویان‪ ،‬امیرعباس ربیعی‪ ،‬حسین‬              ‫«احسان محمدحســنی» از ســازمان اوج خبر داد‪ .‬احسان‬
‫کــردن کتاب بین حمید و مهشــید در کتابفروشــی در‬             ‫نــه بودجه و نه حمایتی‪ .‬ماندن او در «اوج» به قیمت تعطیلی‬          ‫دارابی‪ ،‬علی جعفرآبادی‪ ،‬لیلی عاج‪ ،‬مهدی شــاهمحمدی‬             ‫محمدحسنی ‪ ۱۵‬سال در سازمان هنری رسان ‌های اوج فعالیت‬
‫هامــون مهرجویی یا رقابت علی و رضا بر ســر کار در‬            ‫این سازمان تمام میشد و او حاضر نبود‪ ،‬نابودی سازمانی که‬            ‫و امیر ثقفی کارگردانانی هســتند که اولین فیلمشــان را با‬     ‫میکرد و از این پس به در کسوت مشاور هنری و رسان ‌های قرب‬
‫چاپخانه در نیاز محمدرضا داودنژاد از این قبیل است‪.‬‬            ‫خود آن را را‌هاندازی کرده و به بلوغ رسانده بود را شاهد باشد‪.‬‬      ‫حمایت اوج کارگردانی کردند و پس از آن به جریان سینمای‬         ‫به فعالیت مشغول شــد و ساسان زارع نیز به عنوان سرپرست‬
‫البته فیلمهایی هم هســتند که سرگذشت یک نویسنده‬               ‫ســازمان اوج در اطلاعیه خود آورده که پس از یک ســال‬
‫یا شــاعر را روایت کرد‌هانــد؛ از صادق هدایت تا پروین‬        ‫اســتعفای او پذیرفته شده و این نشان م ‌یدهد که شرایط برای‬                                         ‫حرف ‌هایپیوستند‪.‬‬                                       ‫سازمان اوج منصوب شد‪.‬‬
‫اعتصامی که بیشــتر‪ ،‬فیلمهایی بیوگرافیکال هســتند‬             ‫ادامه فعالیت از یک ســال گذشــته بــرای او دیگر مهیا نبوده‬        ‫در ابتدای شــکلگیری «اوج» برخی بــر این اعتقاد بودند‬         ‫این خبری بود که چهارشــنبه در رسانهها درباره استعفای‬
‫تا فیلمــی درباره ماهیت کتاب و کتابنویســی‪ .‬عموم‬             ‫اســت‪ .‬او حالا در کســوت مشاور هنری و رســان ‌های قرب‬             ‫که این ســازمان برای حمایت از فیلمسازانی همچون ابراهیم‬       ‫مدیرعامل ســازمان منتشر شد‪ .‬به همین کوتاهی و مختصری‬
‫نویسندگانی هم که در فیلمهای ایرانی شخصیت اصلی‬                ‫فعالیت میکند که از زیرمجموعههای قرارگاه خات ‌مالانبیاست‬           ‫حاتمیکیا ســاخته شــده اســت‪ .‬او چهار فیلم را با حمایت‬       ‫بدون اینکه اشــار‌های به دلایل اســتعفا و یا پذیرش آن در این‬
‫بود‌هاند‪ ،‬روزنامهنگار (مثل خانه خلوت محصول ‪۱۳۷۰‬‬              ‫و ســازمان اوج زیرمجموعه آن محسوب میشــود‪ .‬اما او به‬              ‫همهجانبــه ایــن مجموعــه کارگردانی کرد‪ .‬ایــن حمایت از‬      ‫مقطع زمانی شــود‪ .‬در سایت این موسسه در توضیح این خبر‬
‫ساخته مهدی صبا ‌غزاده) یا فیلمنامهنویس بود‌هاند مثل‬          ‫سمت مشــاور در این مجموعه انتخاب شده و به عنوان مدیر‬              ‫پیشتولید فیلمهایش آغاز میشد و به اکران و پخش تیزرهای‬         ‫آمده اســت‪ :‬محمدحسنی از یک ســال پیش در تلاش بود تا‬
‫شبح کژدم (محصول ‪ ۱۳۶۵‬ساخته کیانوش عیاری) و‬                   ‫در آنجا فعالیتی ندارد‪ .‬حسنی در تنها نشست رسان ‌های که در‬          ‫تلویزیونی و انتشــار آن در شــبکه خانگــی م ‌یانجامید‪ .‬اما‬   ‫با جدایی از اوج‌‪ ،‬خون تاز‌های به این تشــکیلات تزریق کند‪.‬‬
                                                             ‫طول مدیری ‌تاش برگزار کرد‪ ،‬گفت‪« :‬ما سنگهای زیادی از‬               ‫برخلاف آنچه شــایعه شده بود‪ ،‬ســازمان اوج تبدیل به محلی‬      ‫پس از ی ‌ک سال اســتعفای وی توسط مجموعه قرب پذیرفته‬
                           ‫نه نویسنده کتاب‪.‬‬                  ‫رسانههای خارجی میخوریم اما درد کلوخهای داخلی بیشتر‬                ‫انحصاری برای حمایت از حاتمیکیا و فیلمســازان همفکر او‬        ‫و در کسوت مشاور هنری و رسان ‌های قرب به فعالیت مشغول‬
‫تنها فیلمی که در ســینمای ایــران با موضوع کتاب‬              ‫اســت‪ ».‬او همیشه در آماج همین سنگها بود‪ .‬عد‌های از هر‬             ‫نشــد و در طول ‪ 15‬سالی که حســنی در آن مدیریت میکرد‪،‬‬         ‫شــد‪ .‬از شکل خبر و این نوع اطلا ‌عرسانی معلوم بود که انگار‬
‫به یاد دارم‪ ،‬فیلم از دوردســت (رامین محسنی‪)۱۳۸۴‬‬              ‫دستاویزی اســتفاده م ‌یکردند تا او را از اوج پایین بکشانند و‬      ‫فیلمسازان بسیاری به این موسسه آمدند و رفتند و به همکاری‬      ‫قرار نیســت توضیح بیشتری درباره این اتفاق داده شود و همه‬
‫اســت که اکران محــدودی هم داشــت و چندان دیده‬               ‫حتی آشــکارا میگفتند‌‪« :‬اگر یک روز به فعالیتم مانده باشد‪،‬‬         ‫با آن پرداختند‪ .‬او حتی درصدد بود تا همیشــه فیلمسازانی که‬    ‫چیز باید به همین بیســروصدایی طی شود‪ .‬بدون هیچ سوالی‬
‫نشد‪ .‬این فیلم اپیزودیک بود و یکی از موضوعاتش در‬                                                                                ‫ســنخیت چندانی با این سازمان نداشــتند را هم به همکاری‬
‫کنــار بحثهای تاریخ و هنر و معماری‪ ،‬موضوع کتاب‬                                    ‫بچههای اوج را پایین میکشم‪».‬‬                  ‫وادارد و در این مســیر تا انداز‌های هم موفق بود‪ .‬در طول مدت‬                                ‫و بدون هیچ پاسخی‪.‬‬
‫و کتابخوانی بود‪ .‬شــاید معــدود فیلمهای دیگری هم‬             ‫اما حســنی ایســتادگی کرد و در برابر این فشارها مقاوت‬             ‫حضور او در این ســازمان نزدیک به ‪ 30‬فیلم ســینمایی و ‪15‬‬      ‫محمدحســنی با همان سکوت و بیســروصدایی که کار‬
‫ساخته شده باشــند که یا نگارنده ندیده و یا در ذهنش‬           ‫کرد اما زمانی که حیات اوج را در خطر دید‪ ،‬دیگر دلیلی برای‬          ‫سریال برای تلویزیون و شبکه خانگی تولید شد‪ .‬این سازمان‬        ‫میکرد‪ ،‬استعفا داد و استعفایش هم این بار پذیرفته شد‪ .‬او در‬
‫نمانده است‪ .‬در هر حال این وضعیت نشان م ‌یدهد که‬              ‫مقاوت نداشت و تصمیم گرفت با وجود مخالفتهایی که برای‬               ‫همچنین در تولید برنامههای تلویزیونی هم مشارکت داشت و‬         ‫سالهای گذشــته به‌واسطه فشارهایی که به او و این موسسه‬
‫در سینمای ایران‪ ،‬تمایل چندانی به پرداختن به کتاب و‬           ‫پذیرش استعفایش وجود داشــت‪ ،‬این اتفاق را هر طور شده‪،‬‬              ‫ردپای آن را میشد در تعدادی از برنامههای شبکه افق هم دید‪.‬‬     ‫وارد میکردند چند باری استعفا داده بود اما پذیرفته نمیشد و‬
‫نویســنده کتاب و بقیه حلقههای زنجیره نشر در سپهر‬                                                                               ‫با همه اینها حســنی سالهای پرتنشــی را در این سازمان‬         ‫او حتی بــرخلاف میل خودش به کار ادامه م ‌یداد اما گویا این‬
                                                                                                  ‫عملی کند‪.‬‬                    ‫پشــت سر گذاشــت و برخی از محصولاتش توقیف و برخی‬             ‫بار با همه دفعات قبل فرق داشــت و فشــارها طوری نبود که‬
                 ‫اصلی متون فیلمها وجود ندارد‪.‬‬                ‫حالا ساسان زارع به عنوان سرپرست این مجموعه فعالیت‬                 ‫دیگر دچار تیغ سانســور شدند‪ .‬او مدیری نبود که اهل حاشیه‬      ‫بتواند مانند گذشته تاب بیاورد و همچنان به کارش ادامه دهد‪.‬‬
‫برخلاف ســینمای ایــران در بســیاری از فیل ‌مهای‬             ‫میکند و شایعاتی درباره آمدن محمد هاشمی‪ ،‬جانشین وزیر‬               ‫و جــار و جنجال باشــد و تمامی فشــارها و مخالفتها را با‬     ‫او ‪ 15‬ســال یکی از حســاسترین و مهمترین نهادهای‬
‫ســینمای جهان‪ ،‬موضوع نویســنده کتــاب و یا خود‬               ‫ارشــاد در دولت قبل به جای حسنی شنیده م ‌یشود‪ .‬احتمال‬             ‫ســکوت پشت سر میگذاشــت‪ .‬تولید فیلمهایی مانند «تنگه‬          ‫فرهنگــی‪ ،‬هنــری و رســان ‌های را مدیریت کــرد‪ .‬فیلمها و‬
‫کتاب بســیار پررنگ اســت‪ .‬جدا از فیلمهای پرشمار‬              ‫اینکه از درون این موسســه مدیری برای آن انتخاب شــود کم‬           ‫ابوقریب»‪« ،‬لباس شــخصی»‪« ،‬مصلحت»‪ « ،‬مسیح پسر‬                 ‫سریالها و حتی کلیپهای مهمی در طول این مدت در اوج‬
‫زندگینام ‌های درباره نویســندگان معــروف (همینگوی‪،‬‬           ‫است‪ .‬چراکه مدیران فعلی همان افرادی بودند که حسنی آنها‬             ‫مریم»‪ ،,‬ســریال «آقازاده» و همــکاری نزدیک با امیر تتلو‪،‬‬     ‫ســاخته شــد و کارگردانان زیادی با این مجموعه همکاری‬
‫زولا‪ ،‬تالکین‪ ،‬ســلینجر‪ ،‬خواهران برونته‪ ،‬تولســتوی‪،‬‬           ‫را به این ســازمان آورده بود و با رفتن او بعید به نظر م ‌یرسد از‬  ‫خواننده رپ در ساخت و تولید موزیک ویدئو انرژی هست ‌های‬        ‫کردند‪ 15 .‬سال حضور برای یک مدیر آن هم در چنین نهادی‬
‫آســتین و‪ ،)...‬فیلمهای فراوانی هم تولید شــد‌هاند که‬                                                                           ‫حاشیههای بســیاری را برای او به همراه داشت‪ .‬حتی در این‬       ‫که به پشتوانه سپاه فعالیت میکند‪ ،‬زمان زیادی است‪ .‬همین‬
‫شخصیت اصلیشان به نحوی با کتاب در ارتباط است‪.‬‬                                ‫آنها برای این سمت مدیری انتخاب شود‪.‬‬                ‫اواخر طراحی بیلبوردهای میدان ولیعصر هم برای او و سازمان‬      ‫مدت نشــان م ‌یدهد او هما ‌نطور که دشمنان زیادی داشت‪،‬‬
‫در فیلم کتــا ‌بدزد (برایان پرســیوال ‪ )۲۰۱۳‬با دختری‬         ‫بــا تمامی این اوصاف هر که به جای حســنی بیایید بدون‬              ‫زیرمجموع ‌هاش هزینهســاز بود‪ .‬حسنی چندین بار استعفای‬         ‫حامیان پرقدرتی هم داشــت که باعث شــد ‪ 15‬سال در این‬
‫نوجــوان روب ‌هرو هســتیم که در بحبوحه کتابســوزی‬            ‫شک راه روشی متفاوت را در مدیریت این مجموعه پی خواهد‬               ‫خود را نوشــته و آماده رفتن از این سازمان شده بود اما گاهی‬
‫نازیها‪ ،‬خوره کتاب است و از کتابخانه‪ ،‬کتاب م ‌یدزدد‪.‬‬          ‫گرفت و ســازمان اوج با شکل و شمایلی و راهبردی متفاوت‬              ‫به دلیل عدم پذیرش اســتعفا و گاهی به دلیــل توصی ‌ههایی از‬                                   ‫سمت باقی بماند‪.‬‬
‫در سال سلینجر من (فیلیپه فالاردیو ‪ )۲۰۲۰‬دختر جوانی‬           ‫و تازه به تولید و فعالیت ادامه خواهد داد و به احتمال بســیار‬                                                                   ‫اوج یکــی از زیرمجموعههای فرهنگی ســپاه پاســداران‬
‫مسئول رسیدگی به نام ‌ههای ارسالی به دیوید سلینجر در‬          ‫شاهد چرخشی بزرگ در محصولات این سازمان خواهیم بود‪.‬‬                                                                              ‫محسوب میشود‪ .‬به طور قطع میتوان گفت اگر محمدحسنی‬
‫یک بنگاه نشر میشــود‪ .‬در عجیبتر از خیال (مارک‬                                                                                                                                               ‫در این مجموعه مدیریت نمیکرد بســیاری از هنرمندان با این‬
‫فورستر‪ )۲۰۰۶‬شخصیت یک داستان‪ ،‬نویسنده داستان‬                                                                                                                                                 ‫موسسههمراهنمیشدندواوجتبدیلبهیکیازشع ‌بجشنواره‬
‫را پیدا میکند و با او درباره سرنوشتی که نویسنده برایش‬                                                                                                                                       ‫عمار میشــد که تنها برای افرادی خاص محل بروز و ظهور‬
‫میخواهد رقم بزند‪ ،‬کلنجار م ‌یرود‪ .‬در فارنهایت ‪۴۵۱‬‬                                                                                                                                           ‫اســت‪ .‬اما در مدتی که او در اوج مدیریــت م ‌یکرد علاوه بر‬
‫(فرانســوا تروفو ‪ )۱۹۶۶‬رمان ری بردبری درباره نابودی‬                                                                                                                                         ‫ابراهیم حاتمیکیا‪ ،‬پرویز شــیخطادی‪ ،‬هادی مقد ‌مدوســت‪،‬‬
‫کتاب در جهان آینده اقتباس شــده اســت‪ .‬در داستان‬                                                                                                                                            ‫مســعود دهنمکــی و ‪ ...‬کارگردانانــی مانند بهــرام توکلی‪،‬‬
‫آمریکایی(کورد جفرســون ‪ )۲۰۲۳‬نویسند‌های بدخلق‬                                                                                                                                               ‫احمدرضا معتمدی‪ ،‬مهدی جعفری‪ ،‬سیروس مقدم و‪ ...‬هم‬
‫و کمالگرا ناچار میشــود برای امرار معاش‪ ،‬داســتانی‬
‫نازل و بازاری برخلاف میلش بنویســد‪ .‬در فیلم کلمات‬                                                                                                                                                             ‫با این موسسه به همکاری پرداختند‪.‬‬
‫(برایان کلاگمن ‪ )2012‬نویســند‌های ناکام از روی متنی‬                                                                                                                                         ‫او در این موسســه از فصل ‪ 5‬سریال «پایتخت» تا سریال‬
‫بدون صاحب‪ ،‬سرقت ادبی میکند و به شهرت و اعتبار‬                                                                                                                                               ‫«آقــازاده» تــا «بادیــگارد» و «چ» و «خــروج» تا «لباس‬
                                                                                                                                                                                            ‫شــخصی» و «مصلحت» و «مسیح پسر مریم» و‪ ...‬را تولید‬
                              ‫م ‌یرسد و‪. ...‬‬                                                                                                                                                ‫کرد‪ .‬محصولاتی که هم بسیار دیده شدند و هم توقیف شده و‬
‫این دســت فیلمها در ســینمای جهان بسیارند‪ .‬اما‬                                                                                                                                              ‫هیچگاه فرصت نمایش پیدا نکردند‪ .‬اما با همه اینها حسنی که‬
‫تصویر ســینمای ایران کمتر نشــانی از هویتی مرتبط با‬                                                                                                                                         ‫خود را مکلف به تولید فرهنگی و جذب حداکثری م ‌یدانست‬
‫کتاب دارد‪ .‬در چنین فقدانی‪ ،‬انتظار‌اندیشــهپروری از‬                                                                                                                                          ‫از پای ننشســت و مــدام در پی این بود که تعداد بیشــتری از‬
                                                                                                                                                                                            ‫هنرمندان فعال در عرصه ســینما و تئاتــر را به میدان بیاورد و‬
                     ‫سینما کمی فانتزی نیست؟‬
                                                                                                                                                                                                                            ‫آنها را به کار گیرد‪.‬‬
   1   2   3   4   5   6   7   8