Page 6 - 26-08-1403-1836 Sazandegi
P. 6

‫تحلیل تحولات اقتصادیتوسعه‬                                                                                                           ‫سال هفتم شماره ‪1836‬‬  ‫‪06‬‬
                                                                                                                                                                                                               ‫شنبه ‪ 26‬آبان ‪1403‬‬

                                                                        ‫متهم پنهان تورم‬                                                                                                                             ‫دیدگاه‪ :‬تحلیل اقتصادی‬

                                                                        ‫ناترازی در نظام بانکی چه آثاری در اقتصاد به جا میگذارد؟‬                                                                                ‫رؤیای پاییزی سهامداران‬

‫این اقدامات شــامل تقویــت نظارت بر بان ‌کهــا‪ ،‬افزایش‬                  ‫بیکاری باعث کاهش درآمد خانوارها شده و در نتیجه قدرت‬                                             ‫سعید خوشبین‬                              ‫روزهای خوب بورس ادامه پیدا میکند؟‬
‫سرمایه بانکها‪ ،‬مدیریت مطالبات معوق‪ ،‬خروج بانکها از‬                      ‫خرید آنهــا کاهش مییابد‪ .‬افزایش نــرخ تورم هم در همین‬
‫بنگا‌هداری و توسعه بازار سرمایه است‪ .‬دلایل اصلی ناترازی‬                 ‫راستا رخ م ‌یدهد‪ .‬برای پوشش دادن ناترازی‪ ،‬بانکها ممکن‬                                                                  ‫گروه اقتصاد‬                                 ‫مهتا شهریاری‬
‫در بانکها را در چند دسته میتوان بررسی کرد‪ .‬رشد سریعتر‬                   ‫است‪ ،‬اقدام به افزایش حجم نقدینگی در اقتصاد کنند که این‬
‫از جمله ابتداییترین معضلات‬   ‫نایسنــوبضتعبیهتدامراعیم‌یوًهااًل‬  ‫بدهیها‬  ‫امر میتواند به افزایش نرخ تورم منجر شــود‪ .‬تورم بالا باعث‬     ‫تحلیل متغیرهــای کلان اقتصاد ایران در شــرایط کنونی‬                                                                    ‫گروه اقتصاد‬
‫زمانی رخ م ‌یدهد که نرخ رشد‬                                     ‫اســت‪.‬‬  ‫کاهــش ارزش پول ملی شــده و در نتیجه قدرت خرید مردم‬           ‫نشــان از ظهور معمایی دارد که افزایش نرخ رشد نقدینگی‪،‬‬
‫سپردههای مشتریان بیشتر از نرخ رشد وا ‌مدهی بانک باشد‪.‬‬                   ‫کاهش مییابد‪ .‬کاهش اعتماد به سیستم بانکی دیگر آسیبی‬            ‫کاهش نرخ تورم و چسبندگی نرخ سود بانکی سه ضلع آن را‬                    ‫بــورس تهــران بهترین هفته خود در ســال جــاری را در‬
‫کاهش کیفیت داراییها را هم علت مهم بعدی باید دانست؛‬                      ‫اســت که به کشور وارد م ‌یشــود‪ .‬ناترازی بانکی میتواند به‬     ‫تشکیل م ‌یدهند‪ .‬از ی ‌ک ســو واگرایی تاریخی بین نرخ رشد‬               ‫معاملات هفته گذشــته تجربه کرد‪ .‬در جریان دادوســتدهای‬
‫چراکــه اگر داراییهای بانک (ماننــد وا ‌مهای معوق) ارزش‬                 ‫کاهش اعتماد مردم به سیســتم بانکی منجر شود و در نتیجه‬         ‫نقدینگی و نرخ تورم بروز کرده به نحوی که ب ‌هرغم افزایش نرخ‬            ‫هفته گذشته بورس تهران‪ ،‬شاخص کل با رشد ‪ 6/4‬درصدی‬
‫خود را از دســت بدهند‪ ،‬ناترازی ایجاد م ‌یشود‪ .‬بحرانهای‬                  ‫سرمایهها از سیستم بانکی خارج شده و به سمت داراییهای‬           ‫رشــد نقدینگی‪ ،‬نرخ تورم کاهش قابل توجهی را تجربه کرده‬                 ‫همراه شــد و به ســطح دو میلیون و ‪ 146‬هزارواحدی رسید‪.‬‬
‫اقتصــادی در همه دنیا ناتــرازی ایجاد میکننــد؛ در دوران‬                ‫دیگــر مانند ارز و طلا ســوق پیدا کنند‪ .‬کاهــش اعتماد به‬      ‫است‪ .‬از سوی دیگر واگرایی تاریخی میان نرخ سود اسمی و‬                   ‫چنین رشــدی در مقیاس هفتگی در نماگر اصلی بازار ســهام‬
‫رکــود اقتصادی‪ ،‬احتمال افزایش وا ‌مهای بد و کاهش ارزش‬                   ‫سیستم بانکی‪ ،‬سرمایهگذاران خارجی را از سرمایهگذاری در‬          ‫نرخ تورم رخ داده به نحوی که با وجود کاهش قابل توجه نرخ‬                ‫در ‪ 62‬هفته معاملاتی اخیر بیســابقه بــود و آخرین باری که‬
‫داراییهای بانک بیشتر میشود‪ .‬تصمیمات اشتباه مدیریتی‬                      ‫کشور منصرف میکند‪ .‬ناترازی در سیستم بانکداری افزایش‬            ‫تورم در سالهای اخیر‪ ،‬نرخ سود بانکی اسمی نه تنها در برابر‬              ‫شاخص توانسته بود‪ ،‬رشدی بیش از این در مقیاس هفتگی به‬
‫مانند سرمایهگذاری در پروژههای پرخطر یا اعطای وامهای‬                     ‫هزینههای دولت را هم به همراه دارد؛ چراکه برای جلوگیری از‬      ‫کاهش مقاومت کرده بلکه با افزایش نیز مواجه شده است و‬                   ‫ثبت برساند به هفته منتهی به ‪ 8‬شهریور سال ‪ 1402‬بازمیگردد‬
‫بیضمانت هم میتواند به ناترازی منجر شود‪ .‬افزایش ناگهانی‬                  ‫ورشکستگی بانکها‪ ،‬دولت ممکن است مجبور شود‪ ،‬اقدام‬               ‫در نتیجه‪ ،‬نرخ ســود بانکی حقیقی بالاترین سطوح تاریخی‬                  ‫که در آن شاخص کل رشــد ‪ 8/12‬درصدی را به ثبت رسانده‬
‫نرخ بهره میتواند هزینههای بانک را افزایش داده و به ناترازی‬              ‫به تزریــق منابع مالی به بان ‌کها کند کــه این امر به افزایش‬  ‫را در اقتصــاد ایران تجربه کــرده و در پی آن بخش حقیقی با‬             ‫بود‪ .‬اشاره به این نکته ضروری است که در آن مقطع شاخص‬
‫منجر شــود‪ .‬برخــی از بان ‌کها در مدیریت ریســکهای‬                                                                                    ‫تنگنای اعتباری و فشارهای رکودی مواجه شده است‪ .‬علاوه‬                   ‫کل با دامنه نوسان مثبت و منفی ‪‌7‬درصدی توانسته بود چنین‬
‫ناشــی از نوسانات بازار‪ ،‬تغییر نرخ بهره و‬                                        ‫هزین ‌ههای دولت و کسری بودجه منجر میشود‪.‬‬                                                                                   ‫رشــدی را به ثبت برســاند و اکنون بازار با دامنه نوسان مثبت‬
‫افزایش ر یسک اعتباری‪ ،‬عملکرد ضعیفی‬                                      ‫حل مشکل ناترازی در بانکداری ایران‪ ،‬نیازمند عزم جدی‬                          ‫بر این بهطور همزمان نرخ رشد نقدینگی و‬                   ‫و منفی ‪‌3‬درصدی توانســته به چنین رشدی برسد که گویای‬
‫داشت ‌هاند‪ .‬متاسفانه نسبت سرمایه به کل‬                                  ‫همه بازیگران است‪ .‬اجرای این راهکارها در کوتاهمدت ممکن‬                       ‫نرخ ســود با افزایش مواجه شده و این در‬                  ‫شدت تقاضا در معاملات هفته گذشته بورس تهران است‪ .‬در‬
‫دارای ‌یهــای بانکها در ایــران پایینتر از‬                              ‫اســت با چالشهایی همراه باشد اما در درازمدت میتواند به‬                      ‫حالیاستکهانتظارم ‌یرود‪،‬انبساطپولی‬                       ‫معاملات هفته قبل‪ ،‬شــاخص ه ‌موزن رشد ‪ 5/38‬درصدی‬
‫اســتانداردهای بی ‌نالمللی است‪ .‬این امر‬                                 ‫پایداری سیســتم بانکی و بهبود وضعیت اقتصادی کشــور‬                          ‫به کاهش نرخهای ســود بانکی بینجامد‪.‬‬                     ‫و شــاخص کل فرابورس نیز صعود ‪ 2/73‬درصدی را به ثبت‬
‫باعث میشود‪ ،‬بانکها در برابر شوکهای‬                                      ‫کمک کنــد‪ .‬بهطور خلاصه ناترازی در سیســتم بانکی یک‬                          ‫مجموعه این روابط در شرایط کنونی نشان‬                    ‫رساند‪ .‬نکته جالب توجه این است که شاخصهای سهامی در‬
‫اقتصادی آسیبپذیرتر شوند‪.‬‬                                                ‫تهدید جدی برای رشــد اقتصادی است و میتواند‪ ،‬عواقب‬                           ‫از ظهور معمایی دارد کــه نیازمند تبیینی‬                 ‫هر ‪ 5‬روز معاملاتی هفته گذشته با رشد همراه شدند‪ .‬واقعیت‬
‫پیامدهــای ناتــرازی در بانکهــا را‬                                     ‫اجتماعی و اقتصادی گسترد‌های به همراه داشته باشد‪ .‬برای‬                       ‫روشــن و قانعکننده است تا بر اساس آن‬                    ‫امر این است که بورس تهران در سال جاری با توجه به بروز و‬
‫میتــوان در چنــد نکته عنــوان کرد که‬                                   ‫مقابلــه با این مشــکل‪ ،‬دولتها باید اقدامــات لازم را برای‬                  ‫بتوان رویکردی صحیح در سیاستگذاری‬                        ‫ظهور انواع و اقسام ر یسکهای سیستماتیک دچار جاماندگی‬
‫مهمتریــن آن کاهش اعتماد مشــتریان‬                                      ‫تقویت نظارت بر بانکها‪ ،‬افزایش سرمایه بانکها‪ ،‬مدیریت‬                         ‫اقتصادی به‌ویژه سیاست پولی و نظارتی‬                     ‫زایدالوصفی نســبت به دیگر بازارها شده و بازدهی نماگرهای‬
‫اســت‪ .‬ناتــرازی م ‌یتواند نشــا ‌ندهنده‬                                ‫مطالبات معوق و بهبود محیط کســ ‌بوکار انجام دهند‪ .‬در‬                        ‫بانک مرکزی در پیش گرفت و برو ‌نرفت‬                      ‫سهامی از ابتدای سال منفی بوده است‪ .‬این در حالی است که‬
‫مشکلات مالی بانک باشد و باعث شود‬                                        ‫حالی که ناترازی یک مشکل جهانی است اما شدت و عمق‬                                                                                     ‫در این مدت‪ ،‬بازار طلا و سکه توانست گوی سبقت را از بازار‬
‫مشتریان به امنیت سپردههای خود شک‬                                        ‫آن در ایــران به دلایل مختلفی از جمله ســاختار اقتصادی‪،‬‬                             ‫از وضع موجود را تسهیل کرد‪.‬‬                      ‫سهام برباید و تبدیل به پناهگاه سرمایهها شود‪ .‬با وجود رشدی‬
‫کنند‪ .‬همچنین بانکهــای ناتراز ممکن‬                                      ‫سیاستهای پولی و نظارت بانکی متفاوت است‪ .‬برای حل‬                             ‫ســوال این اســت که ناترازی در نظام‬                     ‫که در هفته گذشته حادث شــد‪ ،‬شاخص کل همچنان ‪2/14‬‬
‫اســت قادر به اعطای وام به مشــتریان جدید نباشند و این‬                  ‫مشــکل ناترازی در بان ‌کهای ایران نیاز به اقدامات جدی و‬                     ‫بانکی چه آثاری به دنبــال دارد؟ ناترازی‬                 ‫درصد از رقم انتهایی ســال ‪ 1402‬پایی ‌نتر اســت و در صورت‬
‫امر میتواند به کاهش فعالیتهای اقتصادی منجر شــود‪.‬‬                       ‫هماهنگ از سوی دولت‪ ،‬بانک مرکزی و خود بانکهاست‪.‬‬                              ‫ب ‌هویژه زمانی که به سطحی بحرانی برسد‪،‬‬                  ‫تداوم روند صعودی بورس در هفته جاری‪ ،‬میتوان امیدوار بود‬
‫افزایش احتمال ورشکســتگی نیز در میان است؛ چراکه در‬                                                                                    ‫میتواند تاثیرات منفی و قابل توجهی بر رشد اقتصادی یک‬                   ‫که بازدهی شــاخص از ابتدای سال وارد محدوده مثبت شود‪.‬‬
‫صورت تشــدید ناترازی‪ ،‬بانک ممکن اســت با مشکلات‬                                                                                       ‫کشور داشته باشد‪ .‬این تاثیرات از طریق کانالهای مختلفی‬                  ‫رشد دلار نیمایی از ابتدای سال به ‪ 23/7‬درصد رسیده و نرخ‬
‫جدی نقدینگی مواجه شده و در نهایت ورشکسته شود‪ .‬جدا‬                                                                                     ‫به اقتصــاد منتقل میشــود‪ .‬کاهش اعطای تســهیلات و‬                     ‫دلار حواله توانســته محدوده ‪ 50‬هزار تومان را فتح کند‪ .‬نرخ‬
‫از تمام موارد اثرات منفی این امر بر اقتصاد کلان هم بســیار‬                                                                            ‫ســرمایهگذاری از جمله مهمترین آنهاست‪ .‬بانکهایی که با‬                  ‫مذکور یکی از مهمترین نرخهایی است که تحلیلگران بورسی‬
‫است‪ .‬ورشکستگی یک یا چند بانک بزرگ میتواند باعث‬                                                                                        ‫مشــکل ناترازی مواجه هستند‪ ،‬توانایی کمتری برای اعطای‬                  ‫در بررســی صورتهای مالی شــرکتها به آن وزن م ‌یدهند و‬
‫ایجاد بحران مالی در کل سیستم بانکی و اقتصاد کشور شود‪.‬‬                                                                                 ‫تســهیلات به بخش خصوصــی و ســرمایهگذاری خواهند‬                       ‫یکی از دلایل رشد بورس در هفته گذشته رشد‪ 23/7‬درصدی‬
‫کاهش توانایی بانکها در اعطای تسهیلات را هم باید به این‬                                                                                ‫داشت‪ .‬کاهش تســهیلات بانکی به معنای کاهش تقاضای‬                       ‫این نرخ از ابتدای ســال است که بورس به خاطر ریسکهای‬
‫سیاهه اضافه کرد‪ .‬به دلیل افزایش مطالبات معوق و کاهش‬                                                                                   ‫کل در اقتصــاد اســت و این امر میتواند بــه کاهش تولید و‬              ‫مختلف به اندازه کافی به این مورد اهمیت نداده بود‪ .‬افزون بر‬
‫ســرمایه‪ ،‬بانکها توانایی کمتری در اعطای تســهیلات به‬                                                                                  ‫رشد اقتصادی منجر شــود‪ .‬سرمایهگذاری یکی از مهمترین‬                    ‫ایــن ب ‌هرغم افت دلار در بازار آزاد کــه در چند روز اخیر اتفاق‬
‫بخش خصوصی دارند‪ .‬این امر باعث کاهش سرمایهگذاری‬                                                                                        ‫عوامل رشــد اقتصادی اســت‪ .‬کاهش تســهیلات بانکی‪،‬‬                      ‫افتاده‪ ،‬دلار توانســته از محدوده ‪ 60‬هزار تومان در پایان سال‬
‫و رشد اقتصادی میشــود‪ .‬ناترازی بانکها م ‌یتواند باعث‬                                                                                  ‫ســرمایهگذاری را محدود کرده و در نتیجه بر رشد اقتصادی‬                 ‫گذشته تا کانال ‪ 68‬هزار تومان افزایش قیمت را تجربه کند که‬
‫افزایش حجم نقدینگی در اقتصــاد و در نتیجه افزایش نرخ‬                                                                                  ‫تاثیر منفــی میگذارد‪ .‬از طرف دیگر بــا افزایش ناترازی در‬              ‫این موضوع نیز به عنوان دیگر محرک بازار سهام مطرح است‪.‬‬
                                            ‫تورم شود‪.‬‬                                                                                 ‫سیســتم بانکداری با افزایش نرخ بیــکاری روب ‌هرو خواهیم‬               ‫افزون بر این موارد‪ ،‬کمرنگ شــدن ســایه ریسکها و خارج‬
                                                                                                                                      ‫شد‪ .‬کاهش سرمایهگذاری و تولید در نتیجه ناترازی بانکی به‬                ‫شــدن بازار از وضعیت ابهامی کــه در ماههای قبل در آن قرار‬
                                                                                                                                      ‫کاهش اشتغال و افزایش نرخ بیکاری منجر م ‌یشود‪ .‬افزایش‬                  ‫داشت‪ ،‬سبب شده که تقاضا در کلیت بورس تهران تقویت شود‬

                                                                                                                                                                                                                     ‫و بازار در مسیر صعودی قیمتها گام بردارد‪.‬‬
   1   2   3   4   5   6   7   8