Page 8 - 16-11-1403-1901 Sazandegi
P. 8
بررسی رویدادهای تاریخیحافظه سال هفتم شماره 1901 08
سهشنبه 16بهمن 1403
توزیع :نشر گستر امروز61933000 : سازندگی :روزنام هسیاسیواجتماعی صاحبامتیاز:حزبکارگزارانسازندگیایران مدیرمسئول:سیدافضلموسوی سردبیر:اکبرمنتجبی عکس :رضا معطریان مدیرهنری :رضا دول تزاده
زیرنظرشورایسیاستگذاری:سیدحسینمرعشی(رئیس) ،محمدعطریانفر،محمدقوچانی،علیهاشمی،سیدعلیرضاسیاس یراد،امیراقتناعی
ویراستار :سعیده آرینفر حروفچین :مجتبی دیدگر نشانی :تهران ،پاسداران ،نگارستان پنجم ،پلاک ، 8تلفن 22841262 :چاپ :امید نشر ایرانیان88537168 -9 :
تقویم کابینه بازرگان کارنامه :خاطرات هاشمی 1380
خالق ترانه بهار بهار در ۱۶بهمن سال ۱۳۵۷چه گذشت؟
به یاد تورج شعبانخانی
تــورج شــعبانخانی از آن
دســت هنرمندانی بــود که
پس از انقلاب با وجود تمام
ســختیهای آن دوران برای افراطدراختلاف 199
موســیقی پاپ ،همچنان در پنجشنبه 1آذر
ایران ماند و اگرچه بســیاری
پروژههایش تا مدتها مسکوت ماند ،فعالیت هنری حمله تانک به مدرس های در فلسطین
در خانه بــرای خطبههای فــردا ،بولتنها را
خود را ادامه داد و خالق تران ههای بسیاری شد .بچه مطالعــه میکردم .عصر آقــای [احمد] جنتی،
امیریه تهران بود و 15بهمن ســال ۱۳۲۹به دنیا آمد
و 18آذر 98از دنیــا رفــت .از همان دوران کودکی [دبیر شــورای نگهبــان] آمد .دربــاره کیفیت
بررسی طرح س ه فوریتی مجلس در مورد نظارت
عاشق موسیقی بود بنابراین از ادامه تحصیل انصراف بر انتخابات -که امروز توسط مجلس به مجمع
داد و به دنبال موســیقی رفت .مدتی در تلویزیون و
زیر نظر مرتضی حنانه ،موســیقی را آموخت .تمایل [تشــخیص مصلحت نظام] فرســتاده شــده-
مذاکره کردیم .متن اظهارات رهبری در دیدار با
شدید به موســیقی را از پدر به ارث برده بود ،پدری آقای دکتر شریفی رفت .من هم قضیه را تقریبًًا اعضای شــورای نگهبان را آورد که ایشان گفته،
که کارمنــد راهآهن بود اما در خانه ضرب میگرفت. فراموش کرده بودم که چند روز بعد دوباره آمد و ۴نفر از انجمن اسلامی مهندســین و ۴نفر از
موسیقی بهخصوص موسیقی سنتی؛ دشتی ،ماهور گفت :خود تو وزیر میشوی؟ گفتم :نه من وزیر روحانیون حضور داشــتند .او در اینباره گفته نیره خادمی لازم اســت صلاحیت نامزدان احراز شود و عدم
دولت موقت نم یشوم .دکتر شریفی هم رفت و بود که برای انتخاب وزرا چهار شرط را در نظر احراز صلاحیت کافی نیســت؛ درست برخلاف
و بقیــه و تفاوتهای آنهــا را از او خود یاد گرفت. قرار شد ،برود و مهند س بازرگان را ببیند .چند گرفته اســت -۱ :مسلمان عامل به فرایض -۲ گروه تاریخ
روز بعد رفتیــم خدمت آقای مهندس بازرگان. سابقه مبارزاتی مشــخص و عدم همکاری با
این موضوع در ســالهای بعد کمک بسیار زیادی گفــت :برنام ه شــما بــرا ی آموز شوپرورش نظام شاهنشاهی -۳حسنشهرت و شایستگی مفاد طرح ســه فوریتی اصلاح شــده نمایندگان
چیســت؟ گفتم :تا یک ماه پیش نه من امیدوار اخلاقی ،اجتماعی ،پذیرش شخصی و اداری مجلس [ششم].
هم به شــعبانخانی کــرد و او را به عنوان ســازنده نبکهوهدکفمـسـکـعهـًا ًکلیبسمرـنرـاامیوهااقمعریاـنـًدًاداعورـمزـیوورلـمتـبیـیکـارهزدو.وزازاییررانناتیسکـنکـهد توتا در وزارتخانه مربوطه -۴ســابقه ،آشــنایی و ســاعت هفدهوهفــده دقیقــه بعدازظهر ســپس آقای علی لاریجانی[ ،رئیس سازمان
حالا بودهاند ،از هیچ کدام کمتر نیســتم .آقای دوشنبه ۱۶بهمن ۱۳۵۷بیش از ۴۰۰خبرنگار
آهنگهای ســنتی و پاپ شناساند .میگفت« :اگر دکتر ســحابی -خدا رحمت کند او را -حرف صلاحیت اداری و فنی در وظیفه ارجاعی. و عکاس ایرانی و خارجی در سالن آمفیتئاتر صداوســیما] آمد .ایشــان هم در همیــن زمینه
میخواهد آهنگساز خوبی در زمینه پاپ باشد کحتسمًًای مرا تاییــد کرد و گفت :خــوب جوابی به آقای
باید ریشــهها را پیدا کند .یک آهنگساز پاپ نخس توزیر دادی! به این ترتیب من شدم وزیر Wبرخی اعضای کابینه بازرگان مدرســه رفاه شــاهد معرفی مهــدی بازرگان مطالبی داشــت و گفت ،هــدف مجلس ،حذف
آموز شوپرورش دولت موقت .خو ب تجرب های نظارت اســتصوابی [شــورای نگهبان] است و
باید با دستگاههای ایرانی آشنایی داشته باشد و بداند بود ولی پوســت آدم کنده م یشــد» .مصطفی مهندس بــازرگان ،دکتر یدالله ســحابی را بهعنوان نخســ توزیر موقت بودند .او موظف درصددند اگر از این راه نشد ،متوسل به رفراندوم
کتیرایی از رشته راه و ساختمان از دانشکده فنی بهعنوانمعاونخودانتخابکرد؛کسیکهاستاد به انجــام رفراندوم تغییر نظام شاهنشــاهی به
از چه آکوردهایی درســت شــدهاند .هر دستگاهی دانشــگاه تهران فار غالتحصیل شده و همزمان خوشنام زمینشناســی بود .مهندس عز تالله جمهوری اسلامی ،تشکیل مجلس موسسان شــوند؛گفتم رفراندوم را رهبری بایــد تأیید کنند
ترکیب مخصوص خــودش را دارد کــه این ترکیب عضو انجمن اسلامی دانشــگاه بود .از مدیران سحابی بهعنوان رئیس سازمان برنامه و بودجه
آنهــا را از هم جدا میکند .جوانان باید این ترکیبها ســازمان مســکن بود اما بعدها که ساواک به بود و ســابقه حضور در این سازمان را در دوره برای تصو یب قانون اساسی ،برگزاری انتخابات و نخواهند کرد .خواســت که بــا رهبری در این
فعالیتهای او حســاس شــد از کار برکنارش دکتر علی امینی در سمت کارشناس اصلاحات خصوص صحبت کنم؛ اگر بنای مقاومت ندارند،
را یــاد بگیرند .زمان کار در موســیقی پاپ خیلی به کرد،هرچندمدتیبعدب هعنوانکارشناسبهکار اداری داشــت .مهندس معینفر ،کارشــناس مجلس شــورا طبــق قانون اساســی جدید و مجمع هم وارد معرکه نشود.
خود در سازمان مسکن ادامه داد و بازرگان او را رسمی دادگستری و زمی نشناس و زلزلهشناس انتخاب هیــات وزیران بــدون در نظر گرفتن
دردشان میخورد و به کارشان میآید» .شعبانخانی بهعنوان وزیر مسکن و شهرسازی معرفی کرد. بود و بازرگان او را بــهعنوان وزیر نفت معرفی روابط حزبی بود .ســازندگی به مناسبت دهه مجلــس ،امروز حاضر نشــد اشــکالات
فعالیت حرف های موســیقی خود را با موسیقی متن و علیمحمد ایزدی ســال 47به قصد مهاجرت کرد .داریوش فروهر ،وزیــر کار دولت موقت
آهنگســازی فیلم آدمک و معرفی فریدون فروغی به آمریکا رفت و در رشــته اقتصاد کشاورزی بود و تیر ۱۳۵۸حداقل دســتمزد کارگران را از فجر در گزارشی به کابینه دولت موقت و برخی شــورای نگهبان بــر اصلاحیه ســه فوریتی را
دکتری گرفت اما ســال 53برای اشــتغال به ماهانه ۷۰۰تومان به دو برابر افزایش داد .کاظم اصلاح نماید و تصویب کرد که طرح به مجمع
شــروع کرد .با بسیاری از هنرمندان موسیقی ایرانی خدمات فرهنگی در دانشــگاه پهلوی شیراز به سامی ،روانپزشک مردمی بود که ب ه عنوان وزیر نکات تاریخی در این باره پرداخته است. بیاید[ .آقای لاریجانی] گفت[ ،ج ک استراو]،
ایران بازگشت و با عقد قراردادی چهارساله با بهداری و بهزیستی انتخاب شد ،اگرچه پیش از زمان ی که حکم مهدی بازرگان صادر شــد،
ازجمله رضا آریایــی ،ناصر عبداللهی و محمدرضا آن دانشگاه در بخش اقتصاد کشاورزی مشغول استعفای دولت موقت به طور کامل کنارهگیری هنوز شاپور بختیار از نخس توزیری کنار نرفته وزیر امورخارجه انگلیس کــه امروز در تهران
عیوضی هــم همکاری داشــت و حــالا ترانه بهار به تدریس شد .او بعد از نخستین سخنران یاش کرد .اسدالله مبشــری ،دانشآموخت ه دانشکده
بهار یکی از آثــار ماندگار او به حســاب میآید .او در سطح دانشــگاه به دستور ساواک در آستانه حقوق دانشــگاه تهران و دارنده مدرک دکتری بود و همچنان هم در تلاش بود تا در موضع خود بوده و با اعضای کمیســیون ویژه مجلس هم
برکناری قرار گرفت اما بعد از پیگیری مسئولان از فرانســه بود و مسئولیت دادســتان شیراز و ملاقات داشــته در مصاحبه پایانی ،حرفهای
درباره همــکار یاش با فریــدون فروغی میگفت: دانشگاه ،اجازه تحقیق بدون تدریس به او داده اصفهان را در دهه 20برعهده داشت .او ابتدا در باقی بماند .امام خمینی در روز قرائت حکم از خوبی نزده و به نوعــی دخالت در امور داخلی
شد و به سر پرستی موسسه تحقیقات کشاورزی دولت موقت بهعنوان وزیر دادگستری انتخاب مردم خواســت تا با تظاهــرات آرام و از طریق
«یکدیگر را خیلی م یدیدیم و قو لوقرارهای زیادی دانشگاه منصوب شد .ایزدی مهر سال 57پس شد اما پس از چند ماه استعفا کرد تا احمد صدر مطبوعــات درباره دولت بــازرگان نظر دهند. ایران کرده است.
هم با هم میگذاشــتیم .اما هیچکدام نتیج های نداد. از پایان دوران قراردادش به آمریکا بازگشت اما حاجسیدجوادی به این عنوان منصوب شود که
یکجورهایی به هم میخورد .شاید دلیلش این بود پس از انقلاب یدالله ســحابی در تماس تلفنی تا آخــر ماموریت دولت موقت ادامه داشــت. مهدی بازرگان هم در آن جلســه این ماموریت کنفرانــس افغانســتان که قرار بــود در برلین
بــه او گفت که برای وزارت کشــاورزی کابینه احمد صدر حاجسیدجوادی از قضات و وکلای باهطراخافطُُبر ننگمرناتنقیلازشحدهملاهسمتخ.الپفراینر بوهز تشکیل شود
که شکل زندگیها عوض شده بود .شروع کار هر دو مهندس بازرگان انتخاب شــدهاســت .او هم خوشنام تاریخ دادگستری نوین ایران بود .شروع را دشــوارترین وظیفه کاری خود دانســت که شــهرکی در
اسفند به ایران بازگشت و تا پایان کابینه موقت فعالیت سیاســی او از هنگام ورودش به تهران در طول تاریخ ۷۲ســال ه مشــروطیت ایران به
ما با آهنگ آدمک بود اما حالا شــرایط تغییر کرده هم همــراه مهندس بازرگان بــود .علی اردلان و آشــنای یاش با آی تالله سیدرضا زنجانی و در نداامدهزدشهادهواسماــمورتا.ناون گخفسـتـ« :تقوازیعردتًًیاهباا تیوجدیهگبهر چهار خبرنگار در شرق افغانستان توسط طالبان
بود .او یک خواننده بود و من یک آهنگساز .فر یدون از نیروهــای ملی برای وزیــر اقتصاد انتخاب دوران نخســ توزیری محمد مصدق بود .پس
برای خود شبندی داشــت که بــا آنها کار میکرد و شــد .عباس امیرانتظام هم که عضو شــورای از کودتــای ۲۸مرداد 1332و ســقوط دولت کخبشرـنـتگاهرشدیــگدرن پدخو دیشروشزــهدمکخهببرعکدًًا اشــصتلهاحشدشند کسهه
با آنها برنامه میگذاشت .من دوست و رفیق خارج رهبــری جبهه ملی بــود بهعنوان ســخنگوی ملی مصدق و تشــکیل نهضــت مقاومت ملی جث هنحیف و نواقص و معایب خودم نباید قبول
دولت موقت معرفی شــد .کابینه موقت اگرچه ایران به رهبری ســیدرضا زنجانی به آن نهضت این مســئولیت را کرده و زیر بــار چنین امری آنها سه آمریکایی بودهاند و نه خبرنگار .در قندوز،
از بندش بودم .ما دوست بودیم.قرار بود برایش چند در نهایت مجبور به اســتعفا شد اما از میان این پیوست و به فعالیت مبارزاتی از قبیل حضور در میدانشــهر و قندهار ،جنگ و درگیری ادامه دارد
آهنگ بسازم .روی دو آهنگ توافق کرده بودیم .شعر نفرات داریوش فروهر ،کاظم ســامی و عباس اجتماعات و تظاهرات و اعتصابات و همکاری رفته باشــم؛ ولی از یک طرف بنا به ضرورت و
امیرانتظام سرنوشــت تلخی پیدا کردند .دو نفر در نشــر راه مصدق و تهیه مت نهای سیاسی با طشبیدعم قیبوو النتکنظامر؛ وی مکهخداصشوتنصًًاد وظیفه و مسئولیت ددررگبیعرضییداشخـلـیه ارهساــیتدیوگرعامفًاغًلانامسنتیانت لهامزمجبنرایگ و
آنها را پسندیده بود .یکی از آنها مال فرهنگ قاسمی اول به قتل رسیدند و امیرانتظام سالها به اتهام کمکبرادرشعل یاصغرسیدجوادیپرداخت. مجبور بودم ،ناچار و
و دیگری متعلق به فرهاد شــیبانی بود .این موضوع جاسوسی به زندان رفت و ب هعنوان قدیمیترین علی شــریعتمداری ،متخصص تعلیم و تربیت
مال سال ۵۶اســت .با وقوع انقلاب این آهنگها زندانی سیاســی ایران پس از انقلاب شــناخته بهعنوان وزیرعلوم انتخاب شــد و غلامحسین با تأســی به رویه و ســنتی که خود آی تالله در امدادرســانی نیست .مشکلات مردم زیاد است و
میشود.اتهاماوهیچگاهبهاثباتنرسید 21.تیر شــکوهی به وزارتخانه آموز شوپرورش رفت. امکآانماریتکاجبرهسهمًًامتاعحلدام[کشرمداهلک]ههبامکنتارچییز اسیساهتز.خم
مســکوت ماندند .بعد از انقلاب تا مدتها به سراغ سال 1397دچار تشنج شد و پیش از رسیدن به شــکوهی بعدها درباره رونــد انتخابش گفت: سراســر دوران اداره و رهبری جنبش داشت هاید
«یک روز دکتر هادی شــریفی آمــد و گفت: و با عزم راســخ و ایمان کامل به خدا و اعتماد
آن آهنگها نرفتم و بهنوعی بایگانی شدند .تا سالها بیمارستان درگذشت. دنبال یــک وزیر آموز شوپــرورش م یگردند، به موفقیــت این راه ،رهبری فرمودهاید ،من هم توســط یک آمریکایی میکروبشــناس منتشر
بعــد از انقلاب ما چیــزی ب ه نام موســیقی پاپیولار شما چه کسی را معرفی م یکنی .من فورا گفتم:
نداشــتیم .این موضوع تا 17ســال طول کشــید تا دکتر ســحابی ،گفت :ســحابی پست دیگری همین راه را میپیمایم؛ و این اولین درسی است میشود .در فلسطین ،امروز با تانک به مدرس های
دارد .وزیر مشاور است .شخص دیگری را نام و جمعی را زحخملمهیکنرمدنوددن؛د5.حدانملا شآتم �سوزـَرَ َالفشیــعهلییده
بالاخره موسیقی پاپیولار پذیرفته شود» .شعبانخانی بردم ،از نظر اعتقادی اشــکال داشت .آن روز و اولین دســتوری است که از آی تالله گرفت هام؛ عربســتان
و فرمایــش حضرت علیبــن ابیطال ب(ع) را
پسرخاله سیمین غانم ،خواننده ایرانی است و همیشه به کار بســت هام و میبندم که فرمودهاند« :وقتی زیاده شــده و میگویند ،رژیم عربســتان متزلزل
هم از او به نیکی یاد میکرد .ســیمین غانم ،او را به
تلویزیون برد و با مرتضی حنانه آشــنا کرد« :سیمین در برابر امر خطیر و کار مشــکلی قرار گرفتید اســت و به فهد[بنعبدالعزیز ،پادشاه عربستان
سعودی] سوءقصد شده که تکذیب شد.
غانــم حق زیادی بــر گردن من دارد .موســیقی در تردید نکنید ،وارد شــوید به حول و قوه الهی
مشکلات و مسائل حل خواهند شد» .مراسم
خانواده ما وجود داشت و ســیمین غانم هم در این معارفــه تمام شــد و او حدود یــک هفته بعد جمعه 2آذر
زمینه اســتاد بود .او در ابتــدا کارهای خوانندههای بارندگی در کشور
دیگر را میخواند و خیلی هم گل کرد« .ســیمین» کابین هاش را معرفی کرد. در تهران و بســیاری از نقاط کشــور بارندگی
داشــتیم[ .آقای حبی بالله بیطــرف] ،وزیر نیرو
در آن زمان به دبیرســتان رضاشــاه در نزدیکی تالار Wمعیارهای معرفی کابینه اعلام کــرد کــه در آبان ،بارندگــی از حد معمول
فرهنگ م یرفت18-19 .ساله و 5-6سال بزرگتر ســنواتی بهتــر بــوده اســت .در نمازجمعه در
از مــن بود اما نصف تهران او را میشــناختند .یک برای تعییــن کابینه دولــت موقت چندین خصوص تنازعات گروهها و مســایل فلسطین و
روز در امجدیــه برنام های برای دختران دبیرســتانی معیار تعیین شد .مهندس بازرگان کابینه دولت افغانســتان صحبت کردم به خصوص شرحی از
گذاشــتند ،وقتی صدای «ســیمین» پخش شــد، موقت خود را بیشــتر از اعضای نهضت آزادی شکست انگلی س در ســال 1841و قتلعام آنها
در تهــران پیچید که خوانندهای آمــده و صدایش با ایران و جبهه ملی ایران انتخاب کرد؛ افرادی که دادم و گفتــم ،از گذشــته درس بگیرند و به فکر
«دلکش» مو نم یزند .او از دوران تحصیل معروف سابقه مبارزاتی در دوره پهلوی داشتند و بیشتر آوردن نیروی نظامی به افغانستان نباشند.
شد چراکه قدرت صدایش در حد خوانندگان بزرگ لیبرال و با تحصیلات عالیه بــه امان تداری و
جهانی بود». درستکاری مشــهور بودند .در کابینه بازرگان
۱۱نفــر از نهضت آزادی ۱۱ ،نفر از جبهه ملی،
