Page 7 - 21-12-1403-1930 Sazandegi
P. 7
07 سال هشتم شماره 1930 بررسی رویدادهای اجتماعیکوچه
سهشنبه 21اسفند 1403
گزارش شهر
بساط معیشت در پیادهروها
چرا دستفروشی در ایران ریاست علی منتظری غیربازدارنده چهارشنبهسوری مرگ
تبدیل به شمشیر دو لبه شده است
در روزهای پایانی سال و با آغاز ماه رمضان ،خیابانهای ایران علی منتظری در جلسه هیات امنای جهاد دانشگاهی بهعنوان ســردار رادان ،فرمانده انتظامی کشــور با انتقاد از هزینه پایین بابک یکتاپرست ،سخنگوی ســازمان اورژانس کشور گفت:
صحن های پرتکاپو از حضور گسترده دستفروشان شدهاند؛ پدیدهای رئیــس جدید این نهاد انتخاب و برای تایید نهایی به شــورای جرائم رانندگی در ایران ،آن را غیربازدارنده دانست .وی با اشاره در حوادث چهارشنب هســوری امسال ،تاکنون ۱۸۶نفر مصدوم
کهزمانیغیررسمیمحسوبمیشدامااکنونب هواسطهفشارهای عالی انقلاب فرهنگی معرفی شد .وی سابقه سه دوره ریاست به ۶۹۵هزار کیلومتر جاده ۵۳ ،میلیون راننده و ۴۱میلیون وسیله و ۳نفــر جان باخت هاند .از این تعداد ۲۲ ،نفر دچار قطع عضو،
اقتصادی ،نرخ بالای بیکاری و فقدان فرصتهای شــغلی پایدار، جهاد دانشگاهی و عضویت شــورای عالی انقلاب فرهنگی نقلیه ،بر لزوم افزایش هماهنگی دستگاههای مرتبط برای کاهش ۳۰نفر آســیب چشــمی و ۹۱نفر دچار ســوختگی شدهاند.
به یکی از مهمترین مظاهر معیشــت شهری تبدیل شده است .اگر را دارد .منتظــری دارای دکترای سلامــت همگانی با گرایش تصادفات تاکیــد کرد ۱۰ .درصد رانندگان تخلفات حادث هســاز آذربایجانشــرقی با ۵۱مصدوم و تهران با ۳۰مصدوم در صدر
روزگاری مقامات و مراکز آماری بر ســر جایگاه دستفروشــان در اپیدمیولوژی از دانشــگاه گلاسگو است و از دانشمندان ایرانی مرتکب میشوند و جرائم آنها باید افزایش یابد تا از تحمیل خطر قرار دارند .میانگین سنی مصدومان ۱۹سال بوده و ۸۵درصد
نظام اشتغال کشــور بحث م یکردند ،امروز شــهردار یها نیز این
شغل را به رسمیت شناخته و در برخی مناطق ،اقدام به سازماندهی حاضر در فهرست یک درصد برتر جهان است. به سایر رانندگان جلوگیری شود. آنها تولیدکننده یا استفادهکننده مواد محترقه بودهاند.
آن کردهاند .براســاس آمارهای غیررســمی منتشرشــده در پایان بحران تلفات جادهای در ایران
ســال ۱۴۰۲تنها در تهران نزدیک به ۳۰هــزار نفر به دلیل تعطیلی
کارخانهها و کســادی بازارهای رســمی ،ناچار به روی آوردن به
دستفروشــی شــدهاند .این آمار در سایر کلانشــهرها نیز روندی
افزایشی دارد .بســیاری از این افراد ،نه شغل جایگزینی دارند و نه
از مزایای بیمه و حمایتهای اجتماعی بهرهمندند .اگرچه براساس
تعاریف وزارت اقتصاد ،دستفروشی در زمره کس بوکارهای رسمی پیوستن رئیسجمهور به پویش «نه به تصادف»
قرار نمیگیرد ،اما برخی مقامهای دولتی و وزارت رفاه ،اشتغال در
این حوزه را ،حتی برای چند ساعت در روز ،نوعی شغل به حساب در روزهای پایانی سال و در آستانه آغاز سفرهای نوروزی،
میآورند .این درحالی اســت که اصناف و کســبه رسمی ،ب هویژه رئیسجمهور مســعود پزشکیان با پیوســتن به پویش «نه به
در صنف پوشــاک ،بارها نسبت به افزایش فعالیت دستفروشان در تصادف» ،بــر لزوم کاهش تلفات جــادهای تاکید کرد .او در
معابر عمومی اعتــراض کردهاند و آن را عاملی برای رکود بیشــتر نشســت فرماندهان پلیس راهور اظهار داشت« :آموزش یکی
بازارهای رســمی دانســت هاند .یکی از جنبههای کمتر مورد توجه از متغیرهای اصلی برای کاهش تصادفات رانندگی است .باید
درآمدزایی شهرداریها از این پدیده است .به گفته برخی مقامهای در بیلبوردها و تابلوها آموزش مراعات در رانندگی داده شود».
شهری ،دریافت مالیات غیرمســتقیم و عوارض از دستفروشان و وی همچنیــن با تاکید بــر اســتفاده از فناوریهای نوین
ســازما ندهندگان آنها ،ب هویژه در کلانشهرها ،درآمد قابل توجهی نظارتی گفت« :در کشــورهای پیشــرفته ،نیروهای امنیتی و
را نصیب شهرداریها میکند .در نتیجه ،رویکرد برخی نهادها ،نه انتظامی کمتر در خیابان دیده میشــوند ،اما کنترلها دقیقتر
ببلراکهی نسماومنانه،دهشـیـآنههراداارزیطتریهراق انیاجخایدربًًااازاقرداهمابهی حذف این مشــاغل، انجام میشود .ما نیز باید از تکنولوژی برای کاهش خطرات و
روز و فصلی اســت.
ایجاد بازارهای موقت برای فروشــندگان کمســرمایه کرده است. بهبود ایمنی رانندگان و نیروهای پلیس استفاده کنیم».
دستفروشــی تنها یک فعالیــت فردی برای امرار معاش نیســت، او در ادامــه با اشــاره به نقش فرهنگســازی در کاهش
بلکه در برخی موارد ،به شــکل یک شبکه ســازمانیافته و دارای حوادث گفت« :نه به تصادف باید به یک فرهنگ تبدیل شود.
سرشــاخههای قدرتمند عمل میکند .گزارشهای میدانی نشــان هــر روز باید از طریق تریبونهای مختلف تکرار کنیم که رفتار
م یدهند که در مناطق پرتردد تهران ،مانند خیابان ۱۵خرداد یا بازار
علاءالدین ،کرایه روزانه هر متر از فضای دستفروشی میتواند به ۵ Wنیازمند اصلاح و موتورسیکلتســواران چشمگیر است ۲۰« .درصد قربانیان پرخطر در رانندگی ،جان خود و دیگران را تهدید میکند».
بیشاز 30درصدازفوت یهایتصادفاتدرنقاطحادث هخیز عابــران پیاده هســتند ۲۲ ،درصد موتورسیکل تســواران۲۵ ، ایناقدامدرحالیصورتگرفتکهبیشاز ۲۱۰روزنامهنگار
میلیون تومان نیز برسد .براساس اظهارات مدیرعامل پیشین شرکت جادهای رخ م یدهند .همچنین بســیاری از جادههای کشور با ارســال نام های سرگشاده ،خواســتار توجه جدی دولت به
ساماندهی مشــاغل تهران ،برخی افراد تا ۸۰بساط دستفروشی را درصد رانندگان و ۳۳درصد سرنشینان خودروها». بحران تصادفات رانندگی شــده بودند .این نامــه ،با یادآوری
تحت مدیریت خود دارند و با استخدام کارگران روزمزد ،این شبکه فاقــد علائــم هشــداردهنده کافــی ،نورپردازی مناســب و معاون وزیر بهداشــت با اشــاره به هزینههــای اقتصادی حادثه اتوبوس خبرنگاران محی ط زیست در تیرماه ۱۴۰۰که به
را اداره میکنند .مافیای دستفروشــی نهتنها دسترسی افراد عادی دوربی نهای کنترل ســرعت هســتند .احــداث و نگهداری بالای تصادفات گفت« :هر فوتی تصادفی برای کشــور بیش جانباختن مهشاد کریمی و ریحانه یاسینی منجر شد ،تاکید
را بــه این بازار محدود کرده بلکه از طریق شــبکههای اجتماعی، جادهها بهدلیل تحری مها و کمبود منابع مالی ،بهدرستی انجام از ۲۰میلیارد تومان هزینه دارد .بسیاری از قربانیان سرپرست داشــت که «ایمنی حم لونقل عمومــی همچنان یک مطالبه
نیروی کار استخدام میکند و در بسیاری از موارد ،کالاهای قاچاق تردد ایمن مناسب نیستند .وزیر برای نراهشـوـدشههوربسرــخازییجاادخهیهرًاا خانواده هستند و این مســاله نهتنها بعد انسانی ،بلکه تبعات
یا حتی اموال سرقتی را در میان بســاطها توزیع میکند .بر همین کرده است که بیش از 70درصد اعلام بیپاسخ مانده است».
اســاس ،برخی کارشناســان اقتصادی معتقدند که برای مقابله با جادههای کشور نیازمند بازسازی اساسی هستند. اقتصادی جبرانناپذیری دارد». یزددورااتیوبنونامسهفهرمزانچگناینن بکهرماحاندثا هشـیـااتروهبوشدسکهسـدـرربآنازهماعملمجامنودعًًرا
این شــبکههای غیررسمی ،لازم اســت فرآیند شناسنام هدار کردن وی افزود ۵۲« :درصد از عوامل موثر بر تصادفات ،خطای بیش از ۱۰نفر جان خود را از دســت دادنــد .روزنامهنگاران
دستفروشــان واقعی و کنترل بازار توســط نهادهای قانونی انجام Wخودروهای غیراستاندارد؛ تابو تهایی بر چهار چرخ انسانی است ،اما نباید فراموش کنیم که ۴۸درصد از تصادفات هشــدار دادند که «فرســودگی ناوگان حم لونقل عمومی و
شــود .حدود ۹۰درصد از دستفروشان هیچ شغل دیگری ندارند و ناشی از مشــکلات جادهای و کیفیت پایین خودروهاست .تا بیتوجهی به استانداردهای ایمنی ،سالانه هزاران نفر را قربانی
۹۸درصد آنان حتــی یارانه نیز دریافت نمیکنند .ب هرغم تلاشها، بســیاری از خودروهای داخلی فاقد سیســتم ترمز ،ABS زمانی که این مشــکلات حل نشــود ،روند کاهش تصادفات
درآمد آنها در بسیاری از موارد کفاف هزینههای زندگی را نم یدهد. کنترل پایداری الکترونیکی ( )ESPو ایربگ کافی هســتند. میکند».
بر همین اســاس ،برخی اقتصاددانان ،گســترش دستفروشــی را طبق گزارشهای رسمی ،حداقل 60درصد خودروهای تولید دشوار خواهد بود». چندی پیش محمدرضا ظفرقندی ،وزیر بهداشت با اشاره
بیش از آنکه نتیجه ســودجویی مافیایی بدانند ،حاصل فقر و رکود داخل ،استانداردهای ایمنی بی نالمللی را ندارند .به گفت ه یکی در یک ســال اخیر ،حوادث مرگبــاری در جادههای ایران به این موضــوع ،بر لزوم توجه جدی به عوامــل موثر در بروز
اقتصادی کشور م یدانند .حسین راغفر ،اقتصاددان ،در این زمینه از کارشناســان صنعت خودرو« :خودروهای داخلی حتی در رخ داده اســت که ازجمله مهمترین آنهــا میتوان به واژگونی ایــن حوادث تاکید کرد .او با ابراز نگرانی از افزایش تصادفات
میگوید« :دستفروشــی ،نتیجه فقر ســاختاری و رکود اقتصادی اتوبوس حامل دانشآموزان کرمانــی و تیم واترپلوی دختران در کشــور گفت« :هی چ کدام از ما نباید بیتفاوت باشیم .آمار
اســت .وقتی که بخش رسمی اقتصاد توانایی ایجاد اشتغال ندارد، تصادف با سرعت پایین ،دچار تخریب شدید میشوند». ارومی های اشاره کرد .در تاریخ ۱۸بهمن ،۱۴۰۳اتوبوس حامل مر گومیر تصادفات درحال افزایش است و این شیب صعودی
مردم ناچارند برای تامین حداقلهای زندگی به خیابانها بیایند». تحری مهــا و انحصار در خودروســازی ایــران ،مانع ورود ۳۸دانشآموز دختر مدرســه فرزانگان کرمان در محور ماهان بسیار مهم است» .وی تاکید کرد که باید اقدامات اساسی برای
با این حال ،منتقدان این پدیده معتقدند که گســترش ب یرویه آن در خودروهایایم نتروفناور یهاینوینبهصنعتخودروسازی به کرمان واژگون شــد .این حادثه منجر به جانباختن ۶نفر،
معابر عمومی ،علاوه بر لطمه زدن به چهره شهری ،موجب رقابت شده است .نهادهای نظارتی بارها بر ضرورت افزایش کیفیت شامل ۴دانشآموز ،مربی مدرسه و فرزند ۹سال هاش شد و ۲۷ کاهش این آمار انجام شود».
ناعادلانه با اصناف رسمی و افزایش آسیبهای اجتماعی میشود. ساخت خودروهای داخلی تاکید کردهاند ،اما اقدامات جدی نفر دیگر نیز مصدوم شــدند .بررســیها نشان داد که اتوبوس طبــق اعلام وزیــر بهداشــت ،بیــش از ۵۰درصــد از
مدل ولوو B12ســال ۱۳۸۲بوده و دارای نقص فنی مســتمر، مر گومیرهای ناشــی از تصادفات به خطای انســانی مرتبط
در این زمینه انجام نشده است. ازجمله عدم عملکرد سیستم ترمز در یکی از چرخهای عقب، اســت .وی همچنین به نقــش موتورســواران در تصادفات
بوده است .همچنین ،مشخص شد که پروتکلهای مربوط به درونشــهری اشاره کرد و افزود« :در مر گومیر درونشهری،
با توجه به شــرایط پیچیده اقتصادی و گســترش دستفروشــی در Wفرهنگ رانندگی نامناسب؛ یک بحران اجتماعی اردوهای دانشآموزی به طور کامل رعایت نشــده و قرارداد با بیشتر ین سهم مربوط به موتورسواران بدون کلاه ایمنی است».
کلانشهرها ،کارشناســان راهکارهای مختلفی برای مدیریت این
پدیده ارائه دادهاند: عدم رعایــت قوانیــن رانندگی ،ســبق تهای غیرمجاز و شرکت حم لونقل معتبر منعقد نشده بود. Wبحران مرگ در جاد هها :آماری که تکا ندهنده است
شناسنام هدار کردن دستفروشان :تخصیص شناسه رسمی به ب یتوجهی به مقررات از مشــکلات اساسی فرهنگ رانندگی تنها یک روز پس از حادثه کرمان در تاریخ ۱۹بهمن ۱۴۰۳
دستفروشان و الزام به اســتفاده از کارتخوان میتواند هم فعالیت در ایران است .به گفت ه پلیس راهور« :رانندگی پرخطر در ایران اتوبوس حامــل اعضای تیم واترپلوی دختــران ارومی های در ایران یکــی از مرگبارترین جادههای جهــان را دارد .در
آنهــا را قانونیتر کند و هم از سوءاســتفاده شــبکههای مافیایی نوعی هنجارشــکنی اجتماعی شده است و این مساله نیازمند محور دلیجان به اصفهان دچار واژگونی شــد .در این حادثه۲ ســال ۱۴۰۲بیش از ۲۰هزار نفــر در تصادفات جان خود را
جلوگیری کند .ایجاد بازارهای موقت و فصلی :تخصیص فضاهای نفر از دختران ورزشــکار جان باختنــد و بیش از ۲۰نفر دیگر از دســت دادند و هزاران نفر دیگر مجروح یا دچار معلولیت
مشخص برای دستفروشان در نقاط مختلف شهر ،به جای فعالیت برخورد جد یتر است». دائمی شدند .این میزان مر گومیر ،ایران را در رده کشورهای
پراکنده در خیابانها ،میتواند به نظم شهری کمک کند. عــدم آموزش رانندگی ایمن در مــدارس و نبود برنامههای مصدوم شدند. دارای بیشترین آمار مرگ ناشی از تصادفات رانندگی قرارداده
افزایــشحمایتازمشــاغلخــرد :ارائه وامهــای کمبهره و آموزشــی گسترده در رسانهها ،باعث شــده است که بسیاری در مرداد ۱۴۰۳یک اتوبوس حامل زائران پاکســتانی که به
کمکهای دولتی برای راهاندازی کس بوکارهای کوچک ،میتواند از راننــدگان بــا اصول ایمنی آشــنا نباشــند .پویــش «نه به مقصد کربلا در حرکت بود ،در استان یزد واژگون شد .در این است.
دستفروشان را به تدریج به سمت ایجاد مشاغل پایدار هدایت کند. تصــادف» ،اگرچه میتواند آ گاهی عمومــی را افزایش دهد، حادثه ۲۸نفر جان باختند و ۲۳نفر دیگر مجروح شدند .علت مقایسه آمارها نشــان م یدهد که میزان تلفات جادهای در
نظارت بر فعالیت مافیای دستفروشــی :برخــورد قانونی با اما بدون اقدامات عملی ،تنها یک نمایش رســان های خواهد حادثه نقص فنی در سیســتم ترمز و خطای راننده اعلام شد. ایران ۲۵برابر ژاپن 2 ،برابر ترکیه و ۱۰۰برابر برخی کشــورهای
شبکههای سازمانیافته که با ایجاد انحصار در این بازار ،بهرهکشی بود .ایران سالهاســت که شــاهد فاجعههای جادهای است در آذر ۱۴۰۳یک اتوبوس بینشــهری در منطقه پاعلم استان توسعهیافته اســت .به گفت ه رئیس پلیس راهور« :طبق آخرین
از نیروی کار ضعیف را تشــدید میکنند ،یکی از اقدامات ضروری و تنها اجرای ســختگیرانه قوانین ،نظارت بــر تولید خودرو، لرســتان به دره ســقوط کرد که منجر به کشــته شدن ۹نفر و آمار پزشکیقانونی ،بیش از ۱۶هزار نفر تا پایان دیماه ۱۴۰۲در
در این زمینه است. بهبود زیرساختهای جادهای و فرهنگسازی رانندگی ایمن مجروح شدن ۱۴نفر دیگر شــد .بیشتر مسافران این اتوبوس تصادفات جان باخت هاند .اگرچه این رقم نسبت به سال گذشته
میتواند بــه این بحران پایان دهد .آیا این بار دولت و نهادهای سرباز بودند .علت حادثه ســرعت غیرمجاز و از دست دادن
مسئول ،به جای شعار ،اقدامی عملی خواهند کرد؟ یا همچنان ۴.۵درصد کاهش یافته ،اما همچنان نگرانکننده است».
کنترل وسیله نقلیه توسط راننده اعلام شد. به گزارش وزارت بهداشت 83درصد از فوتیهای تصادفات
باید شاهد «مرگ خاموش» در جادههای کشور باشیم؟ زیر ۵۰ســال ســن دارند و در بین قربانیان ،سهم عابران پیاده
